Τη Συνθήκη Φιλίας και Συνεργασίας στη Νοτιοανατολική Ασία προσυπέγραψε η χώρα μας, μαζί με τη Δανία, τηω Ολλανδίας, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, το Κατάρ, και το Ομάν. Ετσι η χώρα μας καθίσταται παρατηρητής στον ASEAN, που είναι κάτι αντίστοιχο της Ευρωπαϊκής Ένωσης στη Νοτιο-Ανατολική Ασία.
Το σχετικό αίτημα είχε υποβληθεί από τον υπουργό Εξωτερικών το 2020, αλλά η υπογραφή του καθυστέρησε λόγω εσωτερικών διαφωνιών εντός της ASEAN αναφορικά με το ζήτημα του επιπέδου συμμετοχής του εκπροσώπου του στρατιωτικού καθεστώτος της Μιανμάρ, σημειώνουν διπλωματικές πηγές.
Αναδεικνύοντας τη σημασία συμμετοχής της Ελλάδας στον εν λόγω οργανισμό, διπλωματικές πηγές υπογραμμίζουν ότι προσφέρει σειρά από οφέλη:
Κατ' αρχάς διανοίγονται προοπτικές συνεργασίας με σειρά χωρών με αρκετές από τις οποίες η Ελλάδα δεν είχε ποτέ στο παρελθόν επαφές σε υπουργικό επίπεδο. Οι χώρες που συμμετέχουν στην ASEAN, πέρα από την προσήλωση σε βασικές αρχές που ασπάζεται η Ελλάδα, προτάσσουν, επίσης, τον πλήρη σεβασμό στη Σύμβαση του ΟΗΕ για το Δίκαιο της Θάλασσας (UNCLOS). Μέσω της συμμετοχής στην ASEAN, η Ελλάδα διευρύνει τους ορίζοντές της και ενισχύει το διεθνές της προφίλ υπό το φως της υποψηφιότητας στο Συμβούλιο Ασφαλείας (2025-26), στο Συμβούλιο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (2028-2030) και την προεδρία της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ (2035).
Η συμμετοχή στην ASEAN εντάσσεται στο πλαίσιο της συμμετοχής της Ελλάδας σε περιφερειακούς οργανισμούς». Σε αυτό το πλαίσιο, σημειώνεται ότι το 2021 η Ελλάδα προσχώρησε ως παρατηρητής στον Οργανισμό της Λουζοφωνίας, στον οποίο συμμετέχουν, μεταξύ άλλων, η Αγκόλα, η Βραζιλία, η Πορτογαλία και το Πράσινο Ακρωτήριο.
Επίσης, επισημαίνεται ότι οι Υπουργικές Σύνοδοι της ASEAN αποτελούν πλαίσιο διεθνών επαφών με τη συμμετοχή των υπουργών Εξωτερικών των σημαντικότερων χωρών του κόσμου. Ενδεικτικά, στην 55η Υπουργική Σύνοδο της ASEAN είναι παρόντες οι υπουργοί Εξωτερικών της Αυστραλίας, των ΗΠΑ, της Ιαπωνίας, της Ινδίας, της Κίνας και της Ρωσίας.
Παράλληλα, οι ίδιες πηγές τονίζουν ότι οι σχέσεις μεταξύ των μελών του Οργανισμού διέπονται από τις αρχές του σεβασμού της κυριαρχίας και της εδαφικής ακεραιότητας των κρατών, της αποκήρυξης της απειλής ή της χρήσης βίας, καθώς και της ειρηνικής επίλυσης των διαφορών.
Η ASEAN ιδρύθηκε το 1967 και θεωρείται η «Ευρωπαϊκή Ένωση της Νοτιο-Ανατολικής Ασίας». Συμμετέχουν το Βιετνάμ, η Ινδονησία (όπου έχει την έδρα του η Γραμματεία του Οργανισμού), η Καμπότζη, το Λάος, η Μαλαισία, το Μπρουνέι, η Μιανμάρ, η Σιγκαπούρη, οι Φιλιππίνες και η Ταϊλάνδη. Την Προεδρία του Οργανισμού για το 2022 έχει η Καμπότζη, η οποία φιλοξενεί τις φετινές εργασίες της Συνόδου.
ΑΠΕ-ΜΠΕ