Μια αποκάλυψη για όσα πραγματικά συμφωνήθηκαν στις 15 Ιουνίου, αλλά δεν πέρασαν στο ανακοινωθέν του Eurogroup για να μην θιγούν οι… εκλογικές ευαισθησίες του Β. Σόιμπλε, έκανε χθες στο συνέδριο του “Economist” ο Ντέκλαν Κοστέλο της Κομισιόν.
Ο Ιρλανδός τεχνοκράτης αναφέρθηκε σε ένα μέτρο – κλειδί για την ελάφρυνση του χρέους, από το οποίο εξαρτάται η ομαλή επιστροφή της Ελλάδας στις αγορές. Όπως τόνισε, η Ελλάδα δεν θα χρειασθεί να πληρώσει τόκους για τα δάνεια του EFSF (δάνεια του δεύτερου μνημονίου) ως το 2038!
Θα πρέπει να εξειδικευθούν τα μέτρα μεσοπρόθεσμης ελάφρυνσης του χρέους, που είναι σημαντική για τη βιωσιμότητά του, είπε το στέλεχος της Κομισιόν, αλλά ειδικά για το δάνειο του EFSF ξεκαθάρισε ότι θα προβλέπεται στη συμφωνία πως δεν θα γίνονται πληρωμές τόκων πριν από το 2038.
Αυτή η αναφορά του Κοστέλο φωτίζει το πιο κρίσιμο θέμα των συζητήσεων στις δύο διαδοχικές συνεδριάσεις του Eurogroup:
1. Οι πληρωμές τόκων για το δάνειο του EFSF, που είναι και το μεγαλύτερο από τα τρία δάνεια που έχει λάβει η Ελλάδα από το 2010, έχει συμφωνηθεί το 2012 να αρχίσουν από το 2023, καθώς δόθηκε από τους δανειστές δεκαετής περίοδος χάριτος.
2. Όμως, αν αρχίσουν οι πληρωμές τόκων από το 2023, οι δαπάνες εξυπηρέτησης του χρέους θα διογκωθούν σε τέτοιο βαθμό, που η Ελλάδα θα κινδυνεύσει και πάλι να χρεοκοπήσει. Αυτός είναι και ο βασικός λόγος, για τον οποίο η χώρα μας δεν μπορεί να επανέλθει στις αγορές για να εκδώσει ομόλογα μεγάλη διάρκειας (πάνω από πενταετία): οι λήξεις αυτών των τίτλων θα συμπίπτουν με το «σκάσιμο» των μεγάλων πληρωμών τόκων για το δάνειο του EFSF, κάτι που σημαίνει ότι οι επενδυτές θα πρέπει να αναλάβουν ένα μεγάλο ρίσκο αθέτησης πληρωμών εκ μέρους της Ελλάδας. Με απλά λόγια, οι πληρωμές αυτών των τόκων μετατρέπουν οποιαδήποτε επένδυση σε μακροχρόνιας διάρκειας ελληνικά ομόλογα (7ετή, 10ετή) σε… ρώσικη ρουλέτα για τους επενδυτές.
3. Στη συνεδρίαση του Eurogroup, στις 22 Μαΐου, ο Π. Τόμσεν του ΔΝΤ επέμεινε ιδιαίτερα στην ανάγκη να παραταθεί η περίοδος χάριτος, τουλάχιστον κατά 15 χρόνια. Αλλά, όπως είχε σημειώσει τότε το “Bloomberg” σε σχετικό ρεπορτάζ, ενώ ο Β. Σόιμπλε έκανε ένα βήμα πίσω και αποδέχθηκε την 15ετή παράταση της περιόδου χάριτος, η συμφωνία, όπως είχε αποτυπωθεί στο προσχέδιο της ανακοίνωσης των υπουργών, απογοήτευσε τον Τόμσεν.
4. Πίσω από αυτή την απογοητευτική εξέλιξη, που δεν άλλαξε δυστυχώς στο ανακοινωθέν της 15ης Ιουνίου, βρίσκεται η «πονηρή» διατύπωση που ζήτησε ο Β. Σόιμπλε, για να μην κατηγορηθεί στην Γερμανία ότι έκανε υποχωρήσεις πέραν των ορίων που έχουν θέσει οι αποφάσεις του Κοινοβουλίου: αντί να αναγραφεί στο ανακοινωθέν ότι η περίοδος χάριτος θα παραταθεί για 15 χρόνια, ώστε να αρχίσουν οι πληρωμές τόκων το 2038, έγινε αναφορά σε παράταση κατά 0-15 έτη, με αποτέλεσμα να αφήνεται τυπικά ανοικτό ακόμη και το ενδεχόμενο να μην υπάρξει οιαδήποτε παράταση!
5. Στην πραγματικότητα, όμως, η Γερμανία έχει ήδη υποχωρήσει σε αυτό το θέμα, καθώς αντιλαμβάνεται ότι χωρίς αυτή την παράταση η Ελλάδα είναι καταδικασμένη να μην καταφέρει να χρηματοδοτηθεί από τις αγορές από το 2018 και μετά. Κάτι που θα σημαίνει ότι θα χρειασθεί ένα ακόμη πρόγραμμα διάσωσης, με ό,τι αυτό μπορεί να σημαίνει για την κυβέρνηση στο Βερολίνο, η οποία θα κατηγορηθεί για πλήρη αποτυχία των προγραμμάτων διάσωσης και διαρκή χρηματοδότηση της Ελλάδας από τους φορολογούμενους των κρατών της ευρωζώνης. Η χθεσινή δήλωση του Ντ. Κοστέλο απλώς επιβεβαιώνει ότι η απόφαση για την 15ετή παράταση είναι ήδη ειλημμένη και θα επισημοποιηθεί μετά τις γερμανικές εκλογές και την ολοκλήρωση της τρίτης αξιολόγησης του ελληνικού προγράμματος.
Αλλαγή σκηνικού
Η επισημοποίηση αυτής της συμφωνίας θα αλλάξει εντελώς τους υπολογισμούς για τη δυνατότητα της Ελλάδας να επανέλθει στις αγορές. Η έκδοση μακροχρόνιας διάρκειας τίτλων θα είναι πλέον δυνατή, αφού το ρίσκο αθέτησης θα συμπιεσθεί, κάτι που θα μειώσει σημαντικά και τα μακροπρόθεσμα επιτόκια δανεισμού, που σήμερα παραμένουν στο εξωφρενικό –για τα δεδομένα της ευρωζώνης- επίπεδο του 5,5%, ακριβώς επειδή δεν έχει αποσαφηνισθεί οριστικά αν η Ελλάδα θα αρχίσει να πληρώνει τόκους για τα δάνεια του EFSF την επόμενη δεκαετία.
Επιπλέον, όμως, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα θα έχει στα χέρια της μια «καθαρή» συμφωνία για τις πληρωμές τόκων της επόμενης δεκαετίας, ώστε να μπορέσει να αξιολογήσει με θετικό τρόπο το ρίσκο των ελληνικών ομολόγων και να αποφασίσει την ένταξή τους στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης.
