Μπορεί η Μ. Βρετανία να μην έχει κινήσει ακόμη τις διαδικασίες για Brexit όμως οι Ευρωπαίοι ηγέτες πιέζουν τη χώρα να αποχωρήσει από την Ευρωπαϊκή Ένωση, όπως φάνηκε και από τη Σύνοδο Κορυφής, που πραγματοποιήθηκε στις Βρυξέλλες χωρίς τη Βρετανία για πρώτη φορά. Η απόφαση για Brexit δεν έχει λάβει ακόμη επίσημο χαρακτήρα και, παρ' ότι η ΕΕ πιέζει φαίνεται πως και η ίδια θα μπει σε αχαρτογράφητα νερά. Άλλωστε ποτέ ξανά στο παρελθόν κανένα κράτος - μέλος δεν έχει ενεργοποιήσει το άρθρο 50 της Συνθήκης της Λισαβόνα, που προβλεπει τις συνθήκες για την έξοδο από την ΕΕ. Είναι η πρώτη φορά που θα τεθεί σε εφαρμογή και οι Ευρωπαίοι ηγέτες είναι απροετοίμαστοι. Όλοι, εκτός από τον Γερμανό υπουργό Οικονομικών, Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, ο οποίος έχει ήδη στα σκαριά μεταρρυθμιστικό σχέδιο για την Ευρώπη των «27» και σύμφωνα με τα όσα αποκαλύπτει η Handelsblatt οι ιδέες του υπουργού θα μπορούσαν να αλλάξουν το ρόλο της Κομισιόν και της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ).
Σύμφωνα με την Deutsche Welle, υπό τον τίτλο «Πρωτοβουλίες μετά το δημοψήφισμα στο Ηνωμένο Βασίλειο» οι συνεργάτες του Βόλφγκανγκ Σόιμπλε κατήρτισαν έναν κατάλογο πιθανών μέτρων για τη μεταρρύθμιση της ένωσης των «27» και της ευρωζώνης. Στην παρούσα φάση όμως και δεδομένης της υπερπληθώρας προτάσεων που γίνονται για «περαιτέρω κοινοτικοποίηση της νομισματικής ένωσης», ο γερμανός υπουργός Οικονομικών δεν θέλει ακόμη να δημοσιοποιήσει τα σχέδιά του, προκειμένου να επέλθει και πάλι ηρεμία στη σχετική συζήτηση.
Σε Ιταλία και Γαλλία, για παράδειγμα, εντείνονται οι φωνές εκείνων που ζητούν έναν προϋπολογισμό των χωρών της ευρωζώνης, μια πρόταση που δεν φαίνεται να βρίσκει σύμφωνη τη Γερμανία. Στην παρούσα φάση ο κ. Σόιμπλε δεν θέλει να ξεκινήσει μια συζήτηση για αλλαγές των ευρωπαϊκών συνθηκών. «Εντούτοις τα σχέδια του Σόιμπλε είναι έτοιμα, ενδεχομένως και ως αντίβαρο στις απαιτήσεις της Ρώμης και του Παρισιού», σημειώνει η Handelsblatt.
Αξιόπιστη τήρηση των κανόνων
Σύμφωνα με έναν από τους κεντρικούς άξονες του εν λόγω σχεδίου, «οι χώρες μέλη δεν θα πρέπει να απαλλαγούν από την ιδία ευθύνη για σταθερούς προϋπολογισμούς και φιλικές προς την ανάπτυξη διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις». Στο πλαίσιο αυτό ο Β. Σόιμπλε ζητά την αξιόπιστη τήρηση των κανόνων για το χρέος, δηλαδή του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης και του δημοσιονομικού συμφώνου. Το γερμανικό υπουργείο Οικονομικών δεν φαίνεται να απορρίπτει και ένα «δικαίωμα απόρριψης» των προσχεδίων προϋπολογισμών των χωρών της ευρωζώνης, σε περίπτωση που αυτοί δεν ανταποκρίνονται στις ευρωπαϊκές επιταγές για το έλλειμμα.
Επιπλέον θα μπορούσαν να δοθούν κίνητρα για μεταρρυθμίσεις. Η υλοποίηση των λεγόμενων «ειδικών ανά χώρα συστάσεων» θα μπορούσε να συνδεθεί με τα ευρωπαϊκά διαρθρωτικά ταμεία, αναφέρεται στο έγγραφο. Σε αντίθεση με τα όσα προκρίνουν Ρώμη και Παρίσι λοιπόν, η γερμανική πλευρά δεν προτείνει τη σύσταση ενός νέου ταμείου, αλλά την αξιοποίηση του προϋπολογισμού της ΕΕ.
Νέο όργανο επιτήρησης
Οι σύμβουλοι του Β. Σόιμπλε προτείνουν επίσης την ανακατανομή των ρόλων της Κομισιόν. Δεδομένου ότι το τελευταίο διάστημα η Επιτροπή ενεργούσε περισσότερο πολιτικά, θα μπορούσε να αποδεσμευτεί από το ρόλο του «θεματοφύλακα των συνθηκών». Αυτό θα σήμαινε ότι η επιτήρηση της δημοσιονομικής πολιτικής των χωρών μελών θα πραγματοποιούνταν από μια ανεξάρτητη αρχή και όχι από έναν επίτροπο. Μόλις πρόσφατα ο Β. Σόιμπλε επέκρινε την Κομισιόν για «πέραν του δέοντος επιείκεια στην ερμηνεία του συμφώνου σταθερότητας». Μια ακόμη πρόταση προβλέπει τη μείωση του αριθμού των επιτρόπων.
Ισχυρότερο ρόλο φαίνεται να προκρίνει ο γερμανός υπουργός Οικονομικών για τον ευρωπαϊκό μηχανισμό σταθερότητας ESM, ο οποίος θα μπορούσε να αναλαμβάνει όλο και περισσότερο το ρόλο της Τρόικας, δηλαδή ΕΕ, ΕΚΤ και ΔΝΤ, όπως αφήνεται να εννοηθεί στο έγγραφο των συνεργατών του. Υπενθυμίζεται ότι ήδη όταν ξέσπασε η ευρωκρίση, ο Β. Σόιμπλε είχε ταχθεί υπέρ της δημιουργίας ενός ευρωπαϊκού νομισματικού ταμείου. Επιπλέον προτείνεται να συνδέεται η παροχή βοήθειας από τον ESM με μια αναδιάρθρωση του χρέους της χώρας που υπάγεται στον μηχανισμό βοήθειας.
