Ήταν ένα κυνήγι μαγισσών στην Ελλάδα του 21ου αιώνα; Ήταν μια ιδιότυπη εφαρμογή του νόμου του Λιντς, ένα λιντσάρισμα στην Ελλάδα του 21ου αιώνα; Σίγουρα, ο τρόπος που οι Αρχές, τα Μέσα Ενημέρωσης και, τελικά, η ελληνική κοινωνία επιτέθηκε στην οικογένεια των λεγόμενων παλαιοχριστιανών δεν αρμόζει σε μια σύγχρονη, ανοικτή κοινωνία.
Του Βασίλη Τζήμα
Σε μια δύσκολη, ορεινή έκταση της Κορινθίας, ο Μανώλης και η οικογένειά του θέλησαν να εγκατασταθούν και να ζήσουν σε συνθήκες που από εμάς τους υπόλοιπους μπορεί να θεωρούνται πρωτόγονες. Ήταν μια ιδιόμορφη, ασυνήθιστη επιλογή ζωής, που υπαγορεύθηκε εν μέρει από θρησκευτικές πεποιθήσεις και εν μέρει από την οικονομική ανάγκη αυτής της οικογένειας.
Πάντως, η ζωή σε λαγούμια δεν είναι κάτι εντελώς ασυνήθιστο. Κανείς δεν σκέφθηκε, για παράδειγμα, να επικρίνει τους πλούσιους τουρίστες που ξοδεύουν χιλιάδες ευρώ για μια εμπειρία διαμονής σε λαγούμια στη Σαντορίνη.
Το μοναδικό «έγκλημα» αυτής της οικογένειας, όπως φαίνεται πλέον, ήταν ότι ήθελε να ζήσει διαφορετικά. Ήθελε, σε συνθήκες πρωτόγονες για μας τους υπόλοιπους, να καλλιεργήσει τη γη, να εκθρέψει ζώα και να λατρέψει τον Θεό με τον τρόπο που η ίδια το αντιλαμβάνεται.
Η περιπέτεια αυτής της οικογένειας φαίνεται ότι άρχισε όταν έγινε κάποια καταγγελία από κυνηγούς για εμπρησμό οχήματός τους κοντά στο κτήμα της. Ακόμη δεν γνωρίζουμε τι ακριβώς έχει συμβεί. Ένα βασικό ερώτημα που πρέπει να τεθεί, όμως, και πρέπει να απαντηθεί από τις αρχές είναι, τι ακριβώς έκαναν αυτοί οι κυνηγοί κοντά στο κτήμα της οικογένειας; Κυνηγούσαν ελεύθερα θηράματα, ή μήπως είχαν βάλει στο στόχαστρο ζώα που εκτρέφει η οικογένεια;
Από αυτές τις καταγγελίες και με ευθύνη των αρχών και των ΜΜΕ άρχισε να εκτυλίσσεται μια απίστευτη ιστορία ιδιότυπου λιντσαρίσματος της οικογένειας, ένα σύγχρονο κυνήγι μαγισσών.
Φθάσαμε στο σημείο να εφορμούν στο κτήμα άνδρες των ΕΚΑΜ, σαν αν επρόκειτο για κάποια επικίνδυνη εγκληματική ή τρομοκρατική οργάνωση. Τα μέσα ενημέρωσης άρχισαν να διαδίδουν κάθε είδους φήμες και εικασίες για πιθανά, φρικτά εγκλήματα: από κατοχή όπλων ή και ναρκωτικών, μέχρι αιμομιξία, σεξουαλική κακοποίηση ανηλίκων και ό,τι άλλο μπορούσε να φαντασθεί κανείς, ασχέτως αν υποστηριζόταν από στοιχεία.
Ο πατέρας της οικογένειας παρουσιάσθηκε περίπου σαν απατεώνας που ζει από μια δουλειά σε δήμο χωρίς να εργάζεται και άργησε να γίνει σαφές ότι πράγματι εργαζόταν εξ αποστάσεως, όπως ακριβώς είχε συμφωνήσει με τους εργοδότες του, διεκπεραιώνοντας τα έγγραφα του γραφείου κίνησης απορριμματοφόρων.
Αν η εμπλοκή της οικογένειας και πρωτίστως του πατέρα με τις αστυνομικές και δικαστικές αρχές δεν ήταν ήδη αρκούντως τραυματική, η δημοσιότητα που πήρε η υπόθεση είναι αρκετή για τους στιγματίσει για τα επόμενα χρόνια της ζωής τους και να φέρει μια αιώνια τιμωρία για εγκλήματα που δεν διέπραξαν.
Ας μην το ξεχνάμε: στη σύγχρονη επικοινωνία, τέτοιες υποθέσεις μπορεί να απασχολούν τα τηλεοπτικά κανάλια μόνο για λίγες ημέρες, μέχρι να εξαντληθεί η δύναμή τους να προσελκύουν θεατές, όμως πλέον οι σύγχρονες πλατφόρμες media, όπως το YouTube, κρατούν για πάντα στη μνήμη τους όλα αυτά τα «ρεπορτάζ», με τρόπο που ένας άνθρωπος μπορεί να στιγματίζεται αιώνια.
Την ίδια στιγμή, η αρένα των social media μετατρέπει κάθε τέτοια υπόθεση σε ένα σίριαλ ανθρωποφαγίας, όπου καθένας μπορεί να εκδηλώσει το μίσος και τη φαντασιοπληξία του για να διαπομπεύονται δίκαιοι και άδικοι.
Υποκριτικά, σε όλη αυτή τη διαδικασία λιντσαρίσματος, πολλοί εκδήλωσαν το ενδιαφέρον τους για τα παιδιά της οικογένειας και την ανησυχία τους για το γεγονός ότι δεν πήγαιναν στο σχολείο. Αν η Πολιτεία και η κοινωνία πράγματι ενδιαφέρονται για τα παιδιά, πρέπει να θέσουν και το ερώτημα: μήπως παρενοχλήθηκε ο γιος στο σχολείο του λόγω της διαφορετικότητας των θρησκευτικών του αντιλήψεων και του τρόπου ζωής του και αυτό το bullying τον οδήγησε εκτός σχολείου;
Επίσης, πώς άραγε ωφελήθηκαν τα παιδιά αυτής της οικογένειας από την έφοδο των αστυνομικών, τη σύλληψη του πατέρα τους και τη δημόσια διαπόμπευση της οικογένειας;
Υπάρχουν πολλοί τρόποι να σταθεί ένα κράτος και μια κοινωνία απέναντι σε συμπολίτες που έχουν επιλέξει έναν τρόπο ζωής που απέχει πολύ από τον τρόπο ζωής και τις αντιλήψεις της πλειοψηφίας. Φυσικά, όπου υπάρχουν εγκληματικές συμπεριφορές, οι αρχές οφείλουν να εφαρμόζουν τον νόμο.
Όμως, μια ανοικτή κοινωνία οφείλει να δείχνει ανοχή στη διαφορετικότητα. Στις ΗΠΑ, για παράδειγμα, η θρησκευτική μειονότητα των Άμις επιμένει να αρνείται την τεχνολογία και τον σύγχρονο τρόπο ζωής, αλλά οι αρχές και η κοινωνία προστατεύουν αυτή τη διαφορετικότητα, δείχνοντας σεβασμό σε βασικά ανθρώπινα δικαιώματα.
Σε κάθε πολίτη πρέπει να αναγνωρίζεται το δικαίωμα να προσεγγίζει τη θρησκεία και τον Θεό με όποιον τρόπο θέλει. Οι διωγμοί για θρησκευτικές πεποιθήσεις ανήκουν σε άλλες, σκοτεινές εποχές.
Δυστυχώς, το ιδιότυπο λιντσάρισμα της οικογένειας παλαιοχριστιανών δείχνει ότι η ελληνική κοινωνία δεν λειτουργεί με την ίδια ανεκτικότητα. Οι αρχές, αντί να ενεργούν με γνώμονα την προστασία των δικαιωμάτων όσων έχουν επιλέξει να ζουν διαφορετικά και να πιστεύουν διαφορετικά πράγματα από μας, φαίνονται πρόθυμες να στρέψουν την κρατική βία εναντίον της διαφορετικότητας, έστω και αν με τον τρόπο αυτό ποδοπατούνται ανθρώπινα δικαιώματα και καταστρέφονται ανθρώπινες ζωές.
Η δραματική εμπειρία της οικογένειας του Μανώλη πρέπει να γίνει αφορμή για να συζητήσουμε σοβαρά και να αναρωτηθούμε: Είναι τελικά πρωτόγονη η οικογένεια των παλαιοχριστιανών που θέλει ζήσει διαφορετικά, ή μήπως είναι πρωτόγονα τα ένστικτα που στρέφουν με τέτοια βιαιότητα μια κοινωνία και ένα κράτος εναντίον όσων θέλουν να ακολουθήσουν ένα διαφορετικό δρόμο στη ζωή τους;
