Κόβονται οι 3 στους 4 δικαιούχοι του κοινωνικού μερίσματος, καθώς τα συναρμόδια υπουργεία βάζουν αυστηρά εισοδηματικά και περιουσιακά κριτήρια, για να περιοριστεί ο αριθμός των δικαιούχων αφού το διανεμόμενο ποσό δεν φτάνει για να καταβληθεί ένα αξιοπρεπές ποσό.
Μετά την επιστροφή φόρου ύψους 138 εκατ. ευρώ στις επιχειρήσεις το ποσό δεν επαρκεί για όλους τους μακροχρόνια ανέργους και τα άτομα με αναπηρία και αποφασίστηκε να κοπούν περίπου 600.000, με την εφαρμογή κριτηρίων.
Ήδη, εκτός μερίσματος είναι οι συνταξιούχοι ανεξάρτητα από το ποσό της σύνταξης που λαμβάνουν οι δικαιούχοι του Κοινωνικού Εισοδήματος Αλληλεγγύης και οι άνεργοι.
Τεράστιες είναι οι αντιδράσεις από χιλιάδες πολίτες που έλαβαν κοινωνικό μέρισμα κατά τα προηγούμενα τρία χρόνια και φέτος μένουν έξω, ενώ παράλληλα, εκδηλώνονται και αντιδράσεις βουλευτών και κομματικών στελεχών της ΝΔ, καθώς οι ψηφοφόροι τους, τους ζητούν εξηγήσεις. Επίσης πρέπει να σημειωθεί ότι κυβερνητικά στελέχη τα έχουν με την ηγεσία του υπουργείου Οικονομικών, η οποία καλλιέργησε ελπίδες για διευρυμένο μέρισμα όπως πέρυσι, αλλά τελικά αποδεικνύεται ότι οι δικαιούχοι φέτος θα είναι ελάχιστοι.
Όπως έχει ανακοινώσει ο ίδιος ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, το μέρισμα φέτος θα καταβληθεί σε μακροχρόνια άνεργους, σε πολύτεκνους και στα άτομα με αναπηρία. Όμως οι αριθμοί δεν βγαίνουν.
Αφενός γιατί το ποσό είναι μικρό, 200-220 εκατ. ευρώ, ενώ ο αριθμός των συγκεκριμένων κατηγοριών είναι μεγάλος. Ο πρωθυπουργός και η κυβέρνηση μίλησαν για 200.000 δικαιούχους (πέρυσι ήταν 1.400.000 δικαιούχοι και περίπου 3.600.000 ωφελούμενοι), αλλά οι δικαιούχοι των συγκεκριμένων κατηγοριών είναι πολλαπλάσιοι, που σημαίνει ότι οι περισσότεροι θα κοπούν. Ειδικότερα, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία:
- Οι μακροχρόνια άνεργοι (πάνω από 12 μήνες εκτός εργασίας) είναι 483.000 άτομα.
- Τα άτομα με αναπηρία είναι 160.000.
- Οι πολύτεκνοι (με τέσσερα παιδιά και άνω) είναι 145.000.
Το άθροισμα των συγκεκριμένων κατηγοριών φτάνει σε 788.000 άτομα. Όταν όμως έχει αποφασιστεί να χορηγηθεί μόνο σε 200.000 άτομα σημαίνει ότι κόβονται οι τρεις στους τέσσερις, από τους ήδη λιγότερους δικαιούχους, σε σύγκριση με τα προηγούμενα χρόνια.
Το ψαλίδισμα των εν δυνάμει δικαιούχων θα γίνει με την εφαρμογή των εισοδηματικών και περιουσιακών κριτηρίων. Το ύψος που θα τοποθετηθεί ο πήχης του εισοδήματος, δεν έχει καθοριστεί ακόμη, καθώς υπάρχουν διάφορα σενάρια. Ο αρχικός στόχος ήταν η διανομή ποσών ύψους 500 -1.000 ευρώ, αλλά ακόμα και στο «παραπέντε» των ανακοινώσεων τα ποσά «παίζονται».
Υπενθυμίζεται ότι πέρυσι το κοινωνικό μέρισμα ανέρχονταν σε 200-1.200 ευρώ, και καταβλήθηκε σε περίπου 1.400.000 νοικοκυριά ή σε 3.600.000 ωφελούμενους με τον συνυπολογισμό και των μελών των οικογενειών των δικαιούχων.
Τι έφταιξε και μίκρυνε το μέρισμα
Τα μικρά περιθώρια για τη χορήγηση μερίσματος οφείλονται βασικά σε λάθος χειρισμούς και εκτιμήσεις του οικονομικού επιτελείου. Το υπερπλεόνασμα εκτιμήθηκε τον Οκτώβριο σε περίπου 1 δισ. ευρώ, και καλλιέργησαν υψηλές προσδοκίες, οι οποίες προσγειώθηκαν ανώμαλα τον Νοέμβριο.
Το ποσό του υπερπλεονάσματος του 2019, είναι στην πραγματικότητα περίπου 650 εκατ. ευρώ, πάνω από τον μνημονιακό στόχο, αλλά η κυβέρνηση επέλεξε να χρησιμοποιήσει κάποια δημοσιονομικά τρυκ, για να ελαφρύνει τον προϋπολογισμό του 2020.
Ειδικότερα, δέσμευσε ποσό ύψους 138 εκατ. ευρώ, για να επιστρέψει πρόωρα, φέτος αντί του 2020, τη μείωση του φόρου στις επιχειρήσεις κατά 5%.
Επίσης, «χρεώνει» στον προϋπολογισμό του 2019, αντί του 2020, το κόστος του επιδόματος θέρμανσης, ύψους 68 εκατ. ευρώ. Και τα δύο ποσά, ύψους περίπου 206 εκατ. ευρώ, τα οποία αφαιρέθηκαν από το υπερπλεόνασμα.
Μετά την αφαίρεση του ποσού αυτού, απομένει ένα ποσό της τάξης των 436 εκατ. ευρώ σύμφωνα με τον προϋπολογισμό.
Όμως, από το ποσό αυτό:
- Η κυβέρνηση έχει δεσμευτεί προκειμένου να κάμψει τις αντιρρήσεις της Κομισιόν, ότι από το υπερπλεόνασμα θα διαφυλάξει ένα ποσό της τάξης των 200 εκατ. ευρώ, ως «απόθεμα ασφαλείας». Συνεπώς απομένει ένα ποσό 236 εκατ. ευρώ.
- Θα διατεθεί ένα μέρος για να καλυφθούν οι οφειλές προς τη ΔΕΗ από τις ΥΚΩ (Υπηρεσίες Κοινής Ωφελείας), που συνιστά την επιδότηση που λαμβάνει η εταιρεία ηλεκτρισμού για το κόστος ηλεκτροδότησης των απομακρυσμένων περιοχών. Η συγκεκριμένη οφειλή για το 2019 κυμαίνεται μεταξύ 150 και 200 εκατ. ευρώ, αλλά δεν θα καταβληθεί ολόκληρο, παρά ένα μέρος του.