Το θέμα των επανορθώσεων και του κατοχικού δανείου φαίνεται ότι έχει γίνει ...πολυεργαλείο. Ο πρωθυπουργός, Αλέξης Τσίπρας, το ανασύρει και η γερμανική πλευρά επιμένει ότι δεν υπάρχει θέμα αποζημιώσεων και ότι το αναγκαστικό δάνειο εμπίπτει στη συμφωνία του Λονδίνου για το χρέος του 1953, η οποία απαλλάσσει τη Γερμανία από κάθε λογής επανορθώσεις και αποζημιώσεις. Η στάση της Γερμανίας είναι ανάλογη με εκείνη που τηρεί στην υπόθεση της γενοκτονίας που είχε κάνει στην αποικία της στην Γερμανική Νοτιοδυτική Αφρική στις αρχές του 20ου αιώνα.
Στα τέλη του 1904, οι ντόπιοι άρχισαν τους αγώνες τους κατά της αποικιακής Γερμανίας. Αυτή η εξέγερση τελικά τελείωσε κατά τη διάρκεια του 1907 - 1908 με συνολικά μεταξύ 25.000 και 100.000 Χερέρο νεκρούς, ενώ περισσότεροι από 10.000 Νάμα και 1.749 Γερμανοί έχασαν τη ζωή τους στη σύγκρουση. Το 2004 η Γερμανία αναγνώρισε τη γενοκτονία εναντίον των Χερέρο και των Νάμα, αρνούμενη ωστόσο να καταβάλει οποιαδήποτε αποζημίωση.
Αυτό το γαϊτανάκι επαναλαμβάνεται τις τελευταίες μέρες. Χθές, ο γερμανός κυβερνητικός εκπρόσωπος, Στέφεν Ζάιμπερτ επανέλαβε την πάγια γερμανική θέση ότι το θέμα έχει «νομικά και πολιτικά ρυθμιστεί οριστικά». Όπως συμπλήρωσε ο εκπρόσωπος του γερμανικού υπουργείου Εξωτερικών, Μάρτιν Σέφερ, η γερμανική κυβέρνηση «δεν έχει καμία πρόθεση υπό οποιαδήποτε μορφή να ξεκινήσει επίσημα διαπραγματεύσεις και συζητήσεις ή κάτι παρόμοιο με την ελληνική κυβέρνηση για τις επανορθώσεις».
Πρέπει να σημειωθεί ότι ανάλογη άποψη είχε εκφράσει και ο σοσιαλδημοκράτης γερμανός υπ. Οικονομίας και αντικαγκελάριος Ζίγκμαρ Γκάμπριελ. «Ανόητη» είχε χαρακτηρίσει τη σύνδεση των σημερινών προβλημάτων που άπτονται της ευρωκρίσης με το αίτημα περί καταβολής αποζημιώσεων. «Είναι προς το συμφέρον των Ελλήνων να τους δοθούν περιθώρια ελιγμών, εάν αλλάξουν πολιτική. Τα περιθώρια αυτά όμως δεν έχουν καμία σχέση με το Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο και τις πολεμικές επανορθώσεις». Σύμφωνα με τον αντικαγκελάριο, όταν συνδέει κανείς τα δυο αυτά πράγματα, «τότε κάνεις εκείνους από τους οποίους ζητάς κάτι, να πούνε ότι δεν γίνεται έτσι».
Η γερμανική κυβέρνηση απλώς δέχεται την ηθική διασταση του θέματος, για αυτό τον Μάρτιο του 2013 ο Γιόαχιμ Γκάουκ ήταν ο πρώτος γερμανός Πρόεδρος που ζήτησε συγγνώμη για τα εγκλήματα πολέμου την περίοδο της γερμανικής κατοχής, κατά την επίσκεψή του στις Λυγγιάδες.
Οι απαιτήσεις για επανορθώσεις του Ελληνικού Δημοσίου αφορούν σε καταστροφές υποδομών, αποζημιώσεις ιδιωτών για την απώλεια προσώπων ή περιουσιακών στοιχείων αλλά και η αποπληρωμή του κατοχικού δανείου. Μέχρι σήμερα μόνο ιδιώτες (περίπτωση Διστόμου) επιδίωξαν να διεκδικήσουν δια της δικαστικής οδού αποζημιώσεις, ενώ το ελληνικό Κράτος δεν έχει ακόμη επίσημα ορίσει αξιώσεις υπό τη μορφή χρηματικών ποσών. Η πάγια γερμανική θέση είναι ότι αποζημιώσεις εδόθησαν, είτε με τη μορφή συμβάσεων (18.031960 / αποζημιώσεις ύψους 115 εκατομμυρίων ΓΜ στα θύματα της ναζιστικής κατοχής), είτε σε είδος (βιομηχανικά είδη και μηχανήματα ύψους 2 δισεκατομμυρίων ευρώ).
Κρίνεται όμως ως ρεαλιστική αξίωση το κατοχικό δάνειο, δεδομένου ότι η τραπεζική πράξη αποτελεί συμβατική υποχρέωση της Γερμανίας αναγνωρισμένη από το Γ' Ράιχ. Τα βασικά σημεία του κατοχικού αναγκαστικού δανείου προβλέπουν: τη μηνιαία κάλυψη των εξόδων των δυνάμεων κατοχής Ιταλίας και Γερμανίας ύψους 1,5 δισεκατομμυρίων δραχμών μέσω της Τράπεζας της Ελλάδας. Σύμφωνα με το δανειοδοτικό πρακτικό, εάν τα έξοδα υπερβαίνουν το ανωτέρω ποσόν, τότε το επιπλέον ποσόν θα χρεώνεται σαν δάνειο προς τις κατοχικές δυνάμεις.
Πρέπει να σημειωθεί, ότι αναλυτές υποστηρίζουν, ότι εάν το δάνειο δεν συμπεριληφθεί στις πολεμικές αποζημιώσεις, αλλά χαρακτηριστεί ‘κανονικό δάνειο’, τότε, η Ελλάδα έχει δικαίωμα απαίτησης αποπληρωμής του.
Το πρόβλημα που εγκύπτει, όμως, είναι ότι εάν η Γερμανία πληρώσει σήμερα τα οφειλόμενα, τότε δημιουργείται «νομικό προηγούμενο με απρόβλεπτες συνέπειες» για αυτήν.
Πρόκειται για μοναδική περίπτωση, σε αντίθεση με τις αξιώσεις για πολεμικές αποζημιώσεις που εγείρονται προφανώς από όλες τις κατεχόμενες χώρες κατά τη διάρκεια του πολέμου. Βέβαια για να διεκδικηθεί το κατοχικό δάνειο θα πρέπει να τεθεί πρώτα ως αίτημα από την ελληνική προς τη γερμανική κυβέρνηση.
Πηγή: premium.paratiritis