Ο πόλεμος στην Ουκρανία έχει αλλάξει τα γεωπολιτικά, γεωοικονομικά και ενεργειακά δεδομένα σε όλο τον κόσμο, και μάλιστα τα γεγονότα που έρχονται σχεδόν παράλληλα με το «τέλος» της πανδημίας του κορονοϊού επιβαρύνουν ακόμη την κατάσταση.
Στο γεωπολιτικό καθοριστικό πόκερ που έχει ήδη ξεκινήσει τον ανασχηματισμό του πλανήτη είναι εμφανή οι πρώτες επιπτώσεις στην ενέργεια και στην αλυσίδα τροφίμων παράλληλα με μια σειρά από οικονομικά γεγονότα λιγότερο εμφανή που ξεκίνησαν μέσα από τις καραντίνες του κορονοϊού.
Γεωπολιτικά
Η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία και ο πόλεμος άλλαξε την Ευρώπη. Η Ρωσία πλέον βρίσκεται «εκτός» με τις ΗΠΑ σχεδόν να καθορίζουν τις εξελλίξεις απέναντι στη βραδυκίνηση Ευρωπαϊκή Ένωση, ενώ νέες δυνάμεις ανεβαίνουν στη Γηραιά Ήπειρο. Μετά το Brexit, η χώρα που θα παίξει καθοριστικό ρόλο τα επόμενα χρόνια είναι η Πολωνία μαζί με άλλες μικρότερες χώρες-δυνάμεις όπως οι Βαλτικές, η Τσεχία και η Σλοβακία. Αυτό το νέο φιλοαμερικανικό μπλοκ αναμένεται να αντικαταστήσει το γερμανικό μπλοκ της Ένωσης με συνέπειες που δεν είναι ακόμη εμφανείς. Ήδη η Πολωνία έχει αναλάβει ηγετικό ρόλο στον πόλεμο εναντίον τις Ρωσίας ζητώντας σκληρές κυρώσεις και παρέχοντας κάθε είδους βοήθεια στην Ουκρανία.
Παράλληλα δεν είναι απίθανο να ανοίξει ένα νέο μέτωπο στη Μολδαβία όπου τις προηγούμενες μέρες έγιναν χτυπήματα στην Υπερδνειστερία, ενώ πληροφορίες κάνουν λόγο για είσοδο στρατιωτικών δυνάμεων από τη Ρουμανία. Αν ανοίξει εκεί ένα νέο μέτωπο τότε η κατάσταση χειροτερεύει σημαντικά.
Δεν λείπουν και οι απειλές για πυρηνικά, αφού οι Ρώσοι επανειλλημένως έχουν δηλώσει ότι δύνανται να τα χρησιμποιήσουν΄. Όχι βέβαια σε κορυφαίο επίπεδο, αλλά «αναλυτές» στη ρωσική τηλόραση έχουν δώσει μέχρι και τους πιθανούς στόχους.
Παράλληλα ο ρόλος της Γαλλίας υποβιβάζεται, αφού υποβιβάζεται ο λεγόμενος γαλλογερμανικό άξονας, ενώ και σε διεθνές επίπεδο η AUKUS κόντυνε κατά κάποιο τρόπο το Παρίσι, αναδύοντας ένα νέο αγγλοσαξωνικό άξονα.
Η Κίνα έχει προχωράει ήδη σε απάντηση στην AUKUS με συμφωνίες με τα νησιά του Σολομώντα και με τις ενεργειακές συμφωνίες «μαμούθ» με την Ρωσία και παράλληλα απαγγιστρώνεται από τις πηγές ενέργειας της Δϋσης.
Στο ευρύτερο πλαίσιο η Ινδία τηρεί μια στάση εξυπηρέτησης ιδίων συμφερόντων που έχει δεχτεί κριτική από τη Δϋση, αλλά προχωράει σε συμφωνίες με όλους.
Νέο ρόλο αναζητεί και η Τουρκία, η οποία επιδιώκει οφέλη από τη θέση που λάβει στη ρωσοουκρανική σύρραξη, βελτιώνει τις σχέσεις της με τις αραβικές χώρες και παζαρεύει και προς τη Δϋση και προς την Ανατολή. Δεν θα πρέπει να ξεχνάμε το δίκτυο που έχει δημιουργήσει με τις «τουρκογενείς» χώρες και την επηρροή της στην Αφρική. Επίσης κοιτάζει προς το Αιγαίο με βάση τη «Γαλάζια Πατρίδα» και το τουρκολιβικό μνημόνιο.
Ενεργειακά
Ήδη η Ευρώπη αντιμετωπίζει πρόβλημα και την έχει σώσει το γεγονός ότι είμαστε στην Άνοιξη και έχει χρόνο να διαχειριστεί την κατάσταση μέχρι τον επόμενο χειμώνα, Αυτό όμως δεν ισχύει για τη βιομηχανία και τους μεγάλους καταναλωτες ενέργειας.
Οι κυρώσεις που επιβάλουν οι ευρωπαίοι στη Ρωσία έχουν επιπτώσεις και στους ίδιους με εμφανή ήδη τα πρώτα σημάδια. Παράλληλα ο πάγος που έχει βάλει η διακυβέρνηση Μπάιντεν στον Eastmed και τα σενάρια να περάσει ο αγωγός μέσω Τουρκίας δημιουργούν επιπλέον προβλήματα στην Ένωση.
Επίσης το LNG που θα αντικαταστήσει σε όποιο βαθμό μπορεί να αντικαταστήσει το ρωσικό αέριο, παράλληλα με την εκτίναξη των τιμών του πετρελαίου και τον πληθωρισμό, δημιουργεί συνθήκες τέλειας καταιγίδας για την ΕΕ.
Οικονομικά
Ο πληθωρισμός ή στασιμοπληθωρισμός σε συνδυασμό με τα ενεργειακά ζητήματα αλλά τις επιπτώσεις της διαχείρισης της πανδημίας του κορονοϊού από τις κυβερνήσεις φέρνει την Ευρώπη αντιμέτωπη ακόμη και με ελλείψεις τροφίμων.
Οι ελλείψεις αυτές θα γίνουν πρώτα εμφανείς σε άλλες χώρες ωθώντας ένα νέο τεράστιο κύμα μετανάστευσης προς την Ένωση, ενώ δηλώσεις παραγόντων παγκοσμίως τονίζουν ότι δε έχουμε τελειώσει με τον κορονοϊό και είναι πολύ πιθανή με νέα πανδημία στο άμεσο μέλλον. Ήδη έχει κάνει την εμφάνισή της νέα ηπατίτιδα.
Το αναμενόμενο είναι παραμείνει η ακρίβεια κυρίως στα ήδη πρώτης ανάγκης και να αναγκαστεί η Ένωση είτε κεντρικά είτε σε επίπεδο χωρών να επιδοτήσει. Στο πλαίσιο αυτό η επερχόμενη άνοδος επιτοκίων που θα συμπαρασύρει την άνοδο των δανείων θα δημιουργήσει νέα προβλήματα αποπληρωμής και κόκκινα δάνεια σε επιχειρήσεις και νοικοκυριά.
Η ΕΕ φαίνεται να μπαίνει σε μία περίοδο λήψης ταχύτατων αποφάσεων, αλλιώς κινδυνεύει να βρεθεί αντιμέτωπη με μια πρωτόγνωρη κατάσταση στα χιλιάδες χρόνια ιστορίας της.