Όρια στις πιέσεις που μπορούν να ασκήσουν στην κυβέρνηση οι υπουργοί Οικονομικών της ευρωζώνης θέτει εκ των πραγμάτων η επαπειλούμενη πολιτική αποσταθεροποίηση της χώρας, σε περίπτωση «ηρωικής εξόδου» του Αλέξη Τσίπρα με προσφυγή στις κάλπες, που, όπως εκτιμάται, θα μπορούσε να προσλάβει ακόμη πιο χαοτικές διαστάσεις από τη δραματική περίοδο των διπλών εκλογών του 2012 και να οδηγήσει σε παρατεταμένη ακυβερνησία της χώρας.
Παρότι οι «σκληροί» του Eurogroup δείχνουν ως τώρα να μη λαμβάνουν υπόψη στη διαμόρφωση της διαπραγματευτικής τους τακτικής τις ουκ ολίγες προειδοποιήσεις της ελληνικής πλευράς για πρόωρες εκλογές, το σενάριο παρατεταμένης αστάθειας στην Αθήνα αξιολογείται ως ένας πολύ σημαντικός κίνδυνος, ιδιαίτερα σε μια χρονιά πολλαπλών εκλογικών αναμετρήσεων καθοριστικής σημασίας για την πορεία της Ευρώπης και αβεβαιότητας για τη νέα σχέση ΗΠΑ-Ευρώπης, που θα επιδιώξει να διαμορφώσει ο Ντ. Τραμπ.
Δεν είναι καθόλου τυχαία, όπως υπογραμμίζουν καλά ενημερωμένες πηγές, η απάντηση που έδωσε σε τελευταία συνέντευξή του, σε βελγική εφημερίδα, ο Γερούν Ντάισελμπλουμ, όταν ρωτήθηκε για την Ελλάδα. Για πρώτη φορά, ο Ολλανδός πρόεδρος του Eurogroup επέλεξε να ξεφύγει από την πεπατημένη των καθησυχαστικών απαντήσεων που δίνει σε τέτοιες ερωτήσεις και να υπογραμμίσει τον κίνδυνο της πολιτικής αστάθειας.
«Η χώρα κινείται προς τη σωστή κατεύθυνση, αλλά το μεγάλο ερώτημα είναι πόσο θα διαρκέσει η πολιτική σταθερότητα», ανέφερε ο Ολλανδός πολιτικός, που βρίσκεται και ο ίδιος σε φάση αβεβαιότητας για το μέλλον του, καθώς το ακροδεξιό κόμμα του Βίλντερς φαίνεται από τις δημοσκοπήσεις ότι θα κατακτήσει άνετα την πρώτη θέση, στις εκλογές του Μαρτίου.
Δεν μπλοφάρει
Σύμφωνα με πληροφορίες, τα υπουργεία Οικονομικών των ισχυρών κυβερνήσεων της ευρωζώνης, με πρώτο το γερμανικό, παρακολουθούν πολύ στενά τις πολιτικές εξελίξεις στην Ελλάδα και αρχίζουν να πείθονται, ιδιαίτερα μετά τις τελευταίες επαφές του Ευκλείδη Τσακαλώτου στο Παρίσι και στις Βρυξέλλες, ότι ο Αλέξης Τσίπρας δεν μπλοφάρει, αλλά είναι αποφασισμένος να επιτεθεί πολιτικά στους δανειστές, να παραιτηθεί και να οδηγήσει τη χώρα σε εκλογές, εάν διαπιστώσει ότι οι όροι για το κλείσιμο της δεύτερης αξιολόγησης θα σηματοδοτήσουν το πολιτικό του τέλος και την κατάρρευση του ΣΥΡΙΖΑ.
Σε προηγούμενα στάδια των πολιτικών εξελίξεων στην Αθήνα, στις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες κυριαρχούσε η εκτίμηση ότι η δυναμική που είχε δημιουργηθεί στην Νέα Δημοκρατία μετά την εκλογή Μητσοτάκη θα έδινε τέλος στα σενάρια πολιτικής αβεβαιότητας, υπό την έννοια ότι το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης θα μπορούσε με βεβαιότητα να σχηματίσει μια κυβέρνηση συνεργασίας, πιθανότατα στα πρότυπα της συνεργασίας Σαμαρά- Βενιζέλου.
Όμως, το τελευταίο διάστημα, οι αναφορές που φθάνουν στις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες θέτουν υπό αίρεση αυτές τις εκτιμήσεις, όχι μόνο γιατί η ΝΔ μοιάζει να έχει «χτυπήσει ταβάνι» στις δημοσκοπήσεις, με ποσοστά κάτω από το 30%, αλλά και επειδή φαίνεται ότι θα συναντήσει σοβαρές δυσκολίες στην εξεύρεση κυβερνητικών εταίρων, με συνέπεια να θεωρείται πλέον πολύ πιθανή η επανάληψη των γεγονότων του 2012, με προσφυγή σε δεύτερη εκλογική αναμέτρηση.
Το πρόβλημα με το σχηματισμό κυβέρνησης, ύστερα από μια νίκη της ΝΔ, έγινε μάλιστα εντονότερο το τελευταίο διάστημα, καθώς το «Ποτάμι», που εμφανιζόταν ως βέβαιος εταίρος, βρίσκεται σε τροχιά αποσύνθεσης και είναι εντελώς αβέβαιο αν θα καταφέρει να μπει στη Βουλή, ενώ το ΠΑΣΟΚ, μετά την επιστροφή του Γ. Παπανδρέου, δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι θα επαναλάβει μια συνεργασία με τη ΝΔ.
Ακόμη χειρότερα, σε περίπτωση δεύτερης εκλογικής αναμέτρησης, οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις διαπιστώνουν ότι είναι σοβαρός ο κίνδυνος παρατεταμένης ακυβερνησίας, αφού οι επόμενες εκλογές θα γίνουν με το νέο νόμο της απλής αναλογικής, που θα αποδυναμώσει ακόμη περισσότερο την κοινοβουλευτική εκπροσώπηση του πρώτου κόμματος.
Σενάριο μεγάλης κρίσης
Το κακό σενάριο που έχουν κατά νου τα ευρωπαϊκά υπουργεία Οικονομικών είναι να φθάσει το καλοκαίρι με την Ελλάδα σε καθεστώς ακυβερνησίας, χωρίς να υπάρχει σοβαρή δυνατότητα για μια διαπραγμάτευση με τους δανειστές και με το χρόνο να μετρά αντίστροφα για την πληρωμή μεγάλου ύψους δανειακών υποχρεώσεων, που θα φέρουν και πάλι την ευρωζώνη μπροστά στον κίνδυνο άτακτης χρεοκοπίας ενός μέλους.
Όλα αυτά, με την Λεπέν να διεκδικεί την προεδρία της Γαλλίας, τον Μάιο, τους Χριστιανοδημοκράτες της Μέρκελ να ετοιμάζονται για μια πολύ δύσκολη εκλογική αναμέτρηση τον Σεπτέμβριο και τις πρόωρες κάλπες στην Ιταλία να αποτελούν τον «άγνωστο Χ» σε αυτό το πολιτικά «εκρηκτικό» εκλογικό ημερολόγιο.
Πολιτικοί παρατηρητές στις Βρυξέλλες εκτιμούν ότι η πολιτική συγκυρία δεν προσφέρεται για οριακά παιχνίδια πιέσεων στην Ελλάδα από τον Β. Σόιμπλε, ο οποίος θα ακολουθήσει και πάλι τον ασφαλή δρόμο του περασμένου Μαΐου, όταν η πρώτη αξιολόγηση του ελληνικού προγράμματος έκλεισε με τους δανειστές να κάνουν «στραβά μάτια» σε ουκ ολίγα προβλήματα, ώστε να μη μείνει ανοικτό το ελληνικό ζήτημα ταυτόχρονα με το δημοψήφισμα για το “Brexit”.
Ήδη, το γεγονός ότι ο «σκληρός» υπουργός Οικονομικών της Γερμανίας έκανε δημόσια αναφορά σε πρόγραμμα για την Ελλάδα χωρίς το ΔΝΤ, έστω και αν άφησε υπαινιγμούς για δρακόντεια επιτήρηση από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας, ερμηνεύθηκε από πολλούς ως προαναγγελία στο εσωτερικό της Γερμανίας μιας υποχώρησης από «κόκκινη γραμμή» (τη συμμετοχή του ΔΝΤ), που ως τώρα φυλασσόταν με μεγάλη επιμονή.