Συνεχίζεται η φυγή εργαζομένων από την Ελλάδα στο εξωτερικό, παρά τις κυβερνητικές προσδοκίες για ανακοπή και αντιστροφή της πορείας μετανάστευσης.
Όπως προκύπτει από τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ και της Eurostat, τα οποία αναφέρονται στην ανάλυση της Eurobank, το ισοζύγιο των μεταναστεύσεων είναι αρνητικό ενώ από το 2008 και μετά έφυγαν πάνω από 500.000 άτομα.
Η εξέλιξη αυτή σε συνδυασμό και με τη μείωση του πληθυσμού που σημειώθηκε στη δεκαετία 2011-2021 συρρίκνωσε το εν δυνάμει εργατικό δυναμικό, ενώ όπως προκύπτει, πλέον αρκετοί κλάδοι της οικονομίας δυσκολεύονται να βρουν εργαζόμενους.
Αναλυτικότερα, σύμφωνα με τη μελέτη της Eurobank, ο πληθυσμός ηλικίας άνω των 15 ετών επί του οποίου υπολογίζονται τα μεγέθη της απασχόλησης, την περίοδο 2008-2023 παρουσιάζει συνεχή πτώση με αποτέλεσμα να περιοριστεί κατά 4,2% ή κατά 398,1 χιλ. άτομα) στα 9,04 εκατ. από τα 9,44 εκατ.
Η μείωση αυτή ήταν κυρίως αποτέλεσμα της εκροής ανθρώπινου κεφαλαίου (brain drain), δηλαδή της φυγής Ελλήνων στο εξωτερικό, ο αριθμός των οποίων ξεπερνά τις 500.000 σύμφωνα με σχετικές μελέτες, καθώς και αλλοδαπών, κυρίως με χαμηλή εξειδίκευση, οι οποίοι εξαιτίας της οικονομικής κρίσης αναζήτησαν απασχόληση σε άλλες χώρες.
Αναφέρει επίσης ότι, σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ, για την περίοδο 2008-2020 που υπάρχουν δεδομένα μετανάστευσης, πάνω από 7 στα 10 άτομα που αποχώρησαν από την Ελλάδα (70,5%) ήταν άτομα που βρίσκονταν στην αρχή ή στο μέσο του εργασιακού τους βίου, δηλαδή άτομα ηλικίας 20-49 ετών.
Επιπλέον, ο αριθμός των ατόμων που μετανάστευσαν προς την Ελλάδα την περίοδο 2008-2022 ήταν σαφώς μικρότερος αυτών που εξήλθαν από την χώρα με αποτέλεσμα το ισοζύγιο εισόδου-εξόδου μεταναστών προς/από τη χώρα την περίοδο αυτή να είναι αρνητικό.
Αναλυτικότερα, ο αριθμός των Ελλήνων που μετανάστευσαν στο εξωτερικό υπολογίζονται:
- Σε 427,0 χιλ. την περίοδο 2008-2016 σύμφωνα με μελέτη της ΔΙΑΝΕΟΣΙΣ,
- Σε 427,0 χιλ. την περίοδο 2008-2013 σύμφωνα με την Τράπεζας της Ελλάδος,
- Σε 467,8 χιλ. την περίοδο 2008-2017 σύμφωνα με μελέτη του ΣΕΒ.
Ο αριθμός των Ελλήνων που μετανάστευσαν στο εξωτερικό από το 2008 μέχρι και το 2023 υπερβαίνει αισθητά τις 500.000, ενώ δεν φαίνεται αντιστροφή του φαινομένου.
Φεύγουν νέοι, έρχονται συνταξιούχοι
Επίσης, σύμφωνα με στοιχεία της Eurostat και της ΕΛΣΤΑΤ την περίοδο 2008 - 2022 εισήλθαν στη χώρα 1,2 εκατ. άτομα και έφυγαν από αυτή 1,35 εκατ., με αποτέλεσμα να προκύπτει καθαρή εκροή 143,4 χιλ. ατόμων.
Το μεταναστευτικό έλλειμμα φαίνεται σχετικά μικρό, αλλά το ποιοτικό έλλειμμα είναι τεράστιο. Οι Έλληνες που μεταναστεύουν στο εξωτερικό είναι νέοι, ειδικευμένοι και πτυχιούχοι, ενώ εκείνοι που έρχονται είναι ανειδίκευτοι ή συνταξιούχοι που έρχονται με τα κίνητρα που δίνει η κυβέρνηση.
Η επίπτωση της μετανάστευσης Ελλήνων αλλά και αλλοδαπών στο εξωτερικό φαίνεται και στην εξέλιξη του μεγέθους του εργατικού δυναμικού, η ποσοστιαία μείωση του οποίου ήταν ισχυρότερη συγκριτικά με την ποσοστιαία μείωση του πληθυσμού άνω των 15 ετών, καθώς διαμορφώθηκε σε 5,7% (ή -283,0 χιλ. άτομα, στα 4,72 εκατ. από τα 5,0 εκατ.) μεταξύ 2008 και 2023.
Οι δύο συνιστώσες του εργατικού δυναμικού, οι απασχολούμενοι και οι άνεργοι ακολούθησαν, όπως είναι αναμενόμενο, αντίστροφες πορείες.
Οι απασχολούμενοι την περίοδο 2008-2013 κατά την οποία αυξήθηκε ραγδαία το ποσοστό ανεργίας μειώθηκαν κατά 23,8% ή κατά 1,1 εκατ. (στα 3,51 εκατ. από τα 4,61 εκατ.) ενώ την περίοδο 2014-2023 κατά την οποία αποκλιμακώθηκε το ποσοστό ανεργίας αυξήθηκαν κατά 657,2 χιλ. ή 18,6% (στα 4,2 εκατ.).
Συνολικά την περίοδο 2008-2023 περιορίστηκαν κατά 417,0 χιλ. άτομα (ή κατά 9,0%). Οι άνεργοι την περίοδο 2008-2013 υπερτριπλασιάστηκαν στα 1,33 εκατ. (από τους 387,9 χιλ.) και την περίοδο 2014- 2023 μειώθηκαν στους 521,8 χιλ. (-59,1% ή -752,6 χιλ.), ενώ συνολικά την περίοδο 2008-2023 αυξήθηκαν κατά 34,5% ή 133,9 χιλ.
Τέλος, ο μη ενεργός πληθυσμός την ίδια περίοδο συρρικνώθηκε από τα 4,44 εκατ. στα 4,32 εκατ. (-115,1 χιλ. ή -2,6%).