Προβληματίζουν τις αρμόδιες Αρχές οι γραφειοκρατικές διαδικασίες που απαιτούνται για το άνοιγμα των τραπεζικών θυρίδων, όπου εκτιμάται ότι κρύβεται σημαντική ποσότητα μαύρου χρήματος.
Από τις 3 Μαρτίου 2019, οι τράπεζες υποχρεούνται να γνωστοποιούν στην ΑΑΔΕ την ύπαρξη θυρίδων που έχουν οι πελάτες τους, αλλά όμως δεν μπορούν να χορηγήσουν στοιχεία για το περιεχόμενό τους το οποίο ούτε οι ίδιες δεν μπορούν, να γνωρίζουν.
Δηλαδή η εφορία έχει πλέον στα χέρια της τον κατάλογο με όσους έχουν μισθώσει τραπεζικές θυρίδες, αλλά για να ανοίξει τη θυρίδα ενός φορολογούμενου και να κατάσχει το περιεχόμενο της, πρέπει πρώτα να έχει στα χέρια της δικαστική απόφαση.
Οι θυρίδες, σύμφωνα με το ισχύον πλαίσιο, είναι απαραβίαστες τόσο από τις ίδιες τις τράπεζες, όσο και από κάθε τρίτο. Απόντος του μισθωτή, λόγω θανάτου για παράδειγμα ή εγκατάλειψης της θυρίδας, η τελευταία μπορεί να ανοιχτεί μόνο αν συντρέχουν οι νόμιμες προς προϋποθέσεις και εφόσον τηρηθούν οι προβλεπόμενες από τον νόμο διαδικασίες.
Επιπλέον, οι τράπεζες δεν μπορούν να δεσμεύσουν το περιεχόμενο των θυρίδων ή να απαγορεύσουν το άνοιγμά τους από τον μισθωτή, παρά μόνο σε περιπτώσεις εκτέλεσης αποφάσεων της Δικαιοσύνης ή άλλων αρχών.
Οι τράπεζες, προκειμένου να εξασφαλίσουν την προστασία των θυρίδων, των συναλλασσόμενων και του προσωπικού τους, καθορίζουν, πέραν των όσων προβλέπονται στη νομοθεσία, τα είδη τα οποία απαγορεύεται να φυλάσσονται σε αυτές, αλλά και πάλι δεν γνωρίζουν επακριβώς το περιεχόμενό τους.
Ακόμη, οι θυρίδες μπορεί να ανοίξουν μόνο με εντολή εισαγγελέα και οποιοδήποτε περιουσιακό στοιχείο μπορεί να κατασχεθεί σε περίπτωση που διαπιστωθεί έκνομη δραστηριότητα ή οφειλές προς το Δημόσιο. Η πρόσβαση γίνεται μόνο σε περιπτώσεις φοροδιαφυγής ή όταν υπάρχουν κατηγορίες για κακουργηματικές πράξεις.
Η έκθεση της ΑΑΔΕ
Σύμφωνα με την έκθεση της ΑΑΔΕ για το μαύρο χρήμα, το περιεχόμενο της θυρίδας ασφαλείας δεν δηλώνεται στην τράπεζα και η πρόσβαση σε αυτήν μπορεί να εκχωρηθεί νόμιμα σε τρίτα φυσικά πρόσωπα.
Στο πλαίσιο αυτό η θυρίδα ενέχει σημαντικό κίνδυνο ξεπλύματος χρήματος, «καθώς μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως μέσο αποφυγής φορολογικών ελέγχων ή ελέγχων για την πρόληψη του ξεπλύματος χρήματος, με την απόκρυψη εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες, χωρίς να χρειάζεται ιδιαίτερη εμπειρία».
Σήμερα τα συμβόλαια μίσθωσης θυρίδας ασφαλείας ανέρχονται σε περίπου 190.0000, και σύμφωνα με την έκθεση της ΑΑΔΕ για το μαύρο χρήμα, περίπου το 9% (ή περίπου 17.000) των πελατών με θυρίδα ασφαλείας ανήκουν σε κατηγορίες πελατών υψηλού κινδύνου!
Από αυτούς, η συντριπτική πλειοψηφία, το 37% αφορά κυρίως πελάτες Private Banking, πελάτες που ενέχουν αυξημένο κίνδυνο φοροδιαφυγής (24%), καθώς και πελάτες που συναλλάσσονται με χώρες υψηλού κινδύνου (17%).
Επίσης, στο 2% των συμβολαίων μίσθωσης θυρίδων ασφαλείας επιβλήθηκε κατάσχεση/δέσμευση του περιεχομένου τους, λόγω των περιοριστικών μέτρων που επιβλήθηκαν από τις φορολογικές και δικαστικές αρχές.
Η έκθεση της ΑΑΔΕ παρατηρεί πως η μίσθωση τραπεζικών θυρίδων γίνεται όλο και λιγότερο ελκυστική από άποψη ξεπλύματος χρήματος, δεδομένης της δυνατότητας έκδοσης εντολής κατάσχεσης.
Σύμφωνα με το άρθρο 46 του ν. 4174/2013, στο πλαίσιο της λήψης προληπτικών μέτρων για την προστασία του δημοσίου συμφέροντος, οι φορολογικές αρχές δύνανται να δεσμεύσουν τουλάχιστον το 50% των μετρητών και το 100% των αντικειμένων πλην μετρητών από τις θυρίδες ασφαλείας προσώπων που κατηγορούνται για εγκλήματα φοροδιαφυγής (άνω των 150.000 ευρώ).
Επιπλέον, οι υπηρεσίες θυρίδων ασφαλείας παρέχονται μόνο σε πελάτες με ενεργούς καταθετικούς λογαριασμούς, και όλα τα πιστωτικά ιδρύματα διαθέτουν μηχανισμούς για την πρόληψη ξεπλύματος, που σχετίζονται με τους πελάτες καθώς και με την πρόσβαση (συχνότητα πρόσβασης, πρόσβαση τρίτων κ.λπ.), σύμφωνα με το λεπτομερές πλαίσιο για την πρόληψη.