Το 2020 βρέθηκε, μαζί με το 2016, στην ψηλότερη βαθμίδα των πιο ζεστών ετών στον κόσμο, στην κορύφωση μιας δεκαετίας με θερμοκρασίες ρεκόρ που καταδεικνύει ακόμη περισσότερο την «επείγουσα ανάγκη» να αναληφθεί δράση κατά της ανόδου της θερμοκρασίας, σύμφωνα με την ευρωπαϊκή υπηρεσία Copernicus για την κλιματική αλλαγή (C3S).
Το έτος 2020 έκλεισε στον 1,25 βαθμό Κελσίου πάνω από την προβιομηχανική περίοδο, όπως και το 2016. Όμως «πρέπει να σημειωθεί πως το 2020 ισοφάρισε το ρεκόρ του 2016 παρά την ψυχρή επίδραση του φαινομένου Λα Νίνια», επιμένει η υπηρεσία C3S.
Το 2016 είχε χαρακτηρισθεί από ένα ισχυρό επεισόδιο του Ελ Νίνιο, ενός φυσικού ωκεάνειου φαινομένου που προκαλεί άνοδο των θερμοκρασιών. Σύμφωνα με τη NASA και τον Παγκόσμιο Μετεωρολογικό Οργανισμό (ΠΜΟ), το Ελ Νίνιο είχε συμβάλει κατά 0,1 έως 0,2 βαθμό Κελσίου στην παγκόσμια θερμοκρασία του 2016.
«Είναι αρκετά ξεκάθαρο πως, αν απουσίαζε η επίδραση των Ελ Νίνιο και Λα Νίνια στη θερμοκρασία από τη μια χρονιά στην άλλη, το 2020 θα ήταν η πιο ζεστή χρονιά που έχει καταγραφεί ποτέ», διαβεβαίωσε το Γαλλικό Πρακτορείο ο Ζέκι Χόσφαδερ, κλιματολόγος στο Breakthrough Institute, επισημαίνοντας πως η θερμοκρασία στον κόσμο αυξάνεται κατά 0,2 βαθμό Κελσίου ανά δεκαετία από τα χρόνια του 1970.
Ο ΠΜΟ, ο οποίος θα δημοσιεύσει προσεχώς στοιχεία συνδυάζοντας τα δεδομένα από πολλές επίσημες υπηρεσίες, είχε ανακοινώσει στα τέλη Δεκεμβρίου πως το 2020 θα είναι μια από τις τρεις πιο ζεστές χρονιές.
Στην Ευρώπη, η οποία χαρακτηρίσθηκε από ένα ασυνήθιστο κύμα ζέστης, το 2020 ήταν με διαφορά πιο ζεστό, κατά 0,4 βαθμό Κελσίου πάνω από το 2019, και κατά 1,6 βαθμό Κελσίου πάνω από την περίοδο αναφοράς 1981-2010, δηλαδή περισσότερο από 2,2 βαθμούς Κελσίου πάνω από την προβιομηχανική περίοδο.
Αυτή η άνοδος της θερμοκρασίας ήδη υπερβαίνει τους στόχους της συμφωνίας του Παρισιού. Όμως οι στόχοι αυτοί είναι για ολόκληρο τον πλανήτη και είναι γνωστό πως η θερμοκρασία αυξάνεται ταχύτερα στην ξηρά απ' ό,τι στους ωκεανούς και πως σε ορισμένες περιοχές η θερμοκρασία αυξάνεται πολύ ταχύτερα, όπως στην Αρκτική, όπου οι θερμοκρασίες το 2020 ξεπέρασαν κατά 6 βαθμούς Κελσίου τη μέση θερμοκρασία αναφοράς.
Στην ίδια αρκτική περιοχή, ιδιαίτερα στη Σιβηρία, η χρονιά χαρακτηρίσθηκε επίσης από μια «εξαιρετικά δυναμική» περίοδο δασικών πυρκαγιών, απελευθερώνοντας 244 μεγατόνους CO2, δηλαδή «πάνω από ένα τρίτο περισσότερο από το ρεκόρ του 2019».
Εκτός από μία μεμονωμένη χρονιά, η περίοδος 2015-2020 είναι η πιο ζεστή που έχει καταγραφεί ποτέ και η τελευταία δεκαετία (2011-2020) είναι επίσης η πιο ζεστή από την αρχή της βιομηχανικής εποχής.
«Δεν προκαλεί έκπληξη το γεγονός ότι η τελευταία δεκαετία είναι η πιο ζεστή που έχει καταγραφεί ποτέ και αυτό μας υπενθυμίζει για μια ακόμη φορά ότι επείγει να μειώσουμε τις εκπομπές με φιλόδοξο τρόπο ώστε να εμποδίσουμε τις μελλοντικές αρνητικές επιπτώσεις στο κλίμα», υπογράμμισε σε ανακοίνωση ο Κάρλο Μπουοντέμπο, διευθυντής της C3S.
Αυτές οι αρνητικές επιπτώσεις είναι ήδη αισθητές σε όλο τον πλανήτη, από το λιώσιμο των αιώνιων πάγων μέχρι τους ασυνήθιστους καύσωνες, περνώντας από τις κατακλυσμιαίες βροχές ή ακόμη την τελευταία σεζόν-ρεκόρ των κυκλώνων στην Καραϊβική.
Και τα χειρότερα έρχονται. Η θερμοκρασία του πλανήτη έχει αυξηθεί κατά τουλάχιστον 1,1 βαθμό Κελσίου σε σχέση με την προβιομηχανική εποχή και ήδη σημειώνονται κλιματικές καταστροφές. Όμως, παρά τους στόχους της Συμφωνίας του Παρισιού να κρατηθεί η άνοδος της θερμοκρασίας αρκετά κάτω από τους +2 βαθμούς Κεσίου, ει δυνατόν στον 1,5 βαθμό Κελσίου, οι σημερινές δεσμεύσεις των κρατών για τη μείωση των εκπομπών των αερίων που προκαλούν το φαινόμενο του θερμοκηπίου απέχουν ακόμη πολύ από μια τέτοια τροχιά.
Παρά τα μέτρα που εληφθησαν κατά της πανδημίας της Covid-19 και την επιβράδυνση της οικονομίας που οδήγησε σε μείωση ρεκόρ των εκπομπών CO2 το 2020 (-7%, σύμφωνα με το Global Carbon Project), η συγκέντρωση CO2 στην ατμόσφαιρα συνέχισε να αυξάνεται, σύμφωνα με τα δορυφορικά δεδομένα της Copernicus. Τον Μάιο 2020 έφθασε σε «ένα πρωτοφανές μέγιστο επίπεδο» 413 ppm (μέρη στο εκατομμύριο).
«Μολονότι οι συγκεντρώσεις διοξειδίου του άνθρακα αυξήθηκαν ελαφρώς λιγότερο το 2020 απ' ό,τι το 2019, δεν υπάρχει λόγος να επαναπαυθούμε στις δάφνες μας. Όσο οι καθαρές παγκόσμιες εκπομπές δεν θα μειώνονται στο μηδέν, το CO2 θα συνεχίσει να συσσωρεύεται στην ατμόσφαιρα και να προκαλεί μια νέα κλιματική αλλαγή», προειδοποίησε ο Βενσάν-Ανρί Πες, επικεφαλής της υπηρεσίας Copernicus για την παρακολούθηση της ατμόσφαιρας.
Το έτος 2020 τελείωσε στον 1,25 βαθμό Κελσίου πάνω από την προβιομηχανική περίοδο, όπως και το 2016. Όμως το 2016 είχε χαρακτηρισθεί από ένα έντονο επεισόδιο Ελ Νίνιο --ωκεάνιο φυσικό φαινόμενο που επιφέρει άνοδο των θερμοκρασιών--, που σύμφωνα με τους επιστήμονες είχε αυξήσει τη θερμοκρασία της χρονιάς κατά 0,1 έως 0,2 βαθμό Κελσίου.