Για τρεις μέρες η κυβέρνηση κράτησε «κλειδωμένους» ορισμένους από τους ισχυρότερους επιχειρηματίες της χώρας, σε ένα πλειοδοτικό διαγωνισμό για τις τηλεοπτικές άδειες, που θα πρέπει να μελετηθεί από ειδικούς της θεωρίας των παιγνίων. Αυτός ο διαγωνισμός, όμως, ήταν μόνο η αρχή ενός μεγάλου «πολέμου» για την αναμόρφωση του σκηνικού της τηλεοπτικής ενημέρωσης, καθώς ήδη από σήμερα αρχίζουν νέες «μάχες» με απρόβλεπτη κατάληξη.
Του Νώντα Χαλδούπη
Εκ του αποτελέσματος, η πρωτόγνωρη διαδικασία της υποβολής προσφορών σε συνθήκες πλήρους απομόνωσης των «παικτών» κρίνεται επιτυχής: τα συνολικά 246 εκατ. ευρώ που πρόσφεραν οι υποψήφιοι για τέσσερις άδειες (μέσο κόστος άδειας 61,5 εκατ. ευρώ) ξεπέρασαν ακόμη και τις παλαιές προβλέψεις Βαρουφάκη για τα έσοδα του Δημοσίου από τη δημοπρασία, που τότε χαρακτηρίζονταν ως ανεδαφικά αισιόδοξες.
Η διαδικασία, μάλιστα, παρήγαγε αποτελέσματα που εκ πρώτης όψεως μοιάζουν παράδοξα: δύο υποψήφιοι πήραν άδειες με κόστος λίγο υψηλότερο των 40 εκατ. ευρώ, ενώ άλλοι δύο χρειάσθηκαν περισσότερα από 70 εκατ. ευρώ. Ένας υποψήφιος «πόνταρε» 60 εκατ. ευρώ, χωρίς να καταφέρει να πάρει άδεια, ενώ άλλοι πήραν άδειες με πολύ μικρότερα ποσά. Όλα αυτά εξηγούνται, βέβαια, εκ του γεγονότος ότι οι άδειες δημοπρατήθηκαν ξεχωριστά, σε τέσσερις γύρους και με τους ενδιαφερόμενους να υποβάλλουν προσφορές σε συνθήκες απομόνωσης/πληροφοριακού «black-out», που θα προβλημάτιζαν ακόμη και τον αείμνηστο νομπελίστα της θεωρίας των παιγνίων, Τζον Νας.
Στο επίπεδο της ευρύτερης πολιτικής/οικονομικής σκακιέρας, το γεγονός που έχει προκαλέσει αίσθηση είναι ότι δεν κατόρθωσε να πάρει μία από τις τέσσερις άδειες η οικογένεια Βαρδινογιάννη, που εκπροσωπήθηκε στο διαγωνισμό από δύο εταιρικά σχήματα, όπως και ο Δ. Κοντομηνάς, παράγοντας με μεγάλη οικονομική επιφάνεια και παράδοση στο χώρο των ΜΜΕ. Στον αντίποδα, νέοι «παίκτες» (Καλογρίτσας και Μαρινάκης) παίρνουν κεντρικές θέσεις στο τηλεοπτικό παιχνίδι.
Οι επόμενες «μάχες» αρχίζουν από σήμερα, καθώς οι πλειοδότες καλούνται να αποδείξουν όχι μόνο ότι διαθέτουν τα χρήματα που έχουν προσφέρει, αλλά και ότι θα αντέξουν στη διαδικασία του ελέγχου «πόθεν έσχες», που από κυβερνητικής πλευράς έχει τονισθεί ότι θα είναι ιδιαίτερα αυστηρή, ώστε να αποκλεισθεί το ενδεχόμενο να καταληφθούν δημόσιες συχνότητες με χρήση κεφαλαίων αμφίβολης προέλευσης. Στην περίπτωση που κάποιοι πλειοδότες «στραβοπατήσουν», τις θέσεις τους θα πάρουν οι επιλαχόντες (πρώτος σε αυτή σειρά ο Ι. Σαββίδης, δεύτερος ο Δ. Κοντομηνάς).
Αμέσως μετά τον έλεγχο αυτό, η ολομέλεια του Συμβουλίου της Επικρατείας θα κληθεί να κρίνει τη νομιμότητα της προκήρυξης του διαγωνισμού από την κυβέρνηση, η οποία έχει αμφισβητηθεί με προσφυγές καναλιών, πρωτίστως με το επιχείρημα ότι το Σύνταγμα επιβάλλει τη διοργάνωση διαγωνισμού για τη χορήγηση αδειών από το Εθνικό Συμβούλιο Ραδιοτηλεόρασης (η σχετική διατύπωση του Συντάγματος, πάντως, αφήνει περιθώρια για ερμηνείες και τον τελευταίο λόγο θα έχει το ΣτΕ). Πολύ πιθανό είναι, μάλιστα, να υποβληθούν και νέες προσφυγές όταν ολοκληρωθεί ο διαγωνισμός και εκδοθεί η σχετική διοικητική πράξη, με την οποία θα απονεμηθούν οι άδειες.
Η τελευταία «μάχη», εφόσον ο διαγωνισμός περάσει τη «δοκιμασία» του ΣτΕ, θα δοθεί πλέον σε επιχειρηματικό επίπεδο, καθώς αναμένεται ότι επιχειρηματίες που δεν κατάφεραν να αποσπάσουν μια άδεια, αλλά πιθανόν και άλλα επιχειρηματικά συμφέροντα που δεν συμμετείχαν στο διαγωνισμό, θα επιχειρήσουν να δημιουργήσουν συμμαχίες με τους νικητές και να συγκροτήσουν κοινά σχήματα.
Το αποτέλεσμα του διαγωνισμού αφήνει πολλά περιθώρια για deals. Παραδοσιακοί «παίκτες», με υποδομές και εμπειρία, βρίσκονται χωρίς άδεια, ενώ δύο νέοι «παίκτες» (Μαρινάκης και Καλογρίτσας) διαθέτουν πλέον άδειες, όχι όμως και υποδομές ή εμπειρία στο χώρο. Από την άλλη πλευρά, οι νικητές έχουν πολλά κίνητρα να αναζητήσουν συμμάχους, καθώς έχουν ήδη «ματώσει» οικονομικά για τις άδειες και οι συνθήκες στην τηλεοπτική αγορά δεν επιτρέπουν αισιοδοξία μεσοπρόθεσμα για τα οικονομικά αποτελέσματα των καναλιών.
Επιπλέον, στην αγορά κυριαρχεί η εκτίμηση ότι υπάρχουν και άλλοι οικονομικά ισχυροί «παίκτες», οι οποίοι δεν εμφανίσθηκαν στο διαγωνισμό, αλλά έχουν λόγους να ενδιαφέρονται για παρουσία στα τηλεοπτικά πράγματα. Και αυτοί είναι πολύ πιθανό να προσεγγίσουν τους νέους κατόχους αδειών για να συγκροτήσουν κοινά σχήματα.
Τις εξελίξεις παρακολουθούν με ενδιαφέρον και οι δύο συνδρομητικές πλατφόρμες, ΟΤΕ και Nova, που θα μπορούσαν να δώσουν μια λύση για να μείνουν στον «αέρα» όσα από τα σημερινά κανάλια της DIGEA δεν πήραν πανελλαδική άδεια γενικού περιεχομένου και θα πρέπει να περιμένουν διαγωνισμό για άδεια περιφερειακής εμβέλειας, ή για θεματική άδεια. Ήδη η διοίκηση του MEGA έχει δηλώσει ότι εξετάζει αυτό το σενάριο.
Τέλος, άδηλο είναι το μέλλον της DIGEA, αφού η κυβέρνηση έχει κατ’ επανάληψη χαρακτηρίσει ως σκανδαλώδη το διαγωνισμό για την παραχώρηση του ψηφιακού φάσματος στην εταιρεία που συγκρότησαν οι σταθμοί εθνικής εμβέλειας και αφήνει να εννοηθεί ότι η υπόθεση θα διερευνηθεί δικαστικά.