Αύξηση των ποσοστών ανακύκλωσης και αξιοποίηση των βιοαποικοδομήσιμων πλαστικών ζητά ο Σύνδεσμος Βιομηχανιών Πλαστικών Ελλάδος από τη νέα κυβέρνηση, επισημαίνοντας και το ζήτημα της έλλειψης εργατικού δυναμικού.
Συγκεκριμένα, σε εκδήλωση που πραγματοποίησε, χθες, ο Σύνδεσμος εύχεται στη νέα κυβέρνηση που προέκυψε από τις εκλογές της 25ης Ιουνίου, μια καλή, παραγωγική και χρήσιμη για τη χώρα και τους πολίτες θητεία.
Ο ΣΒΠΕ τονίζει πως η νέα κυβέρνηση θα έχει να αντιμετωπίσει μια σειρά προκλήσεων. Οι απαντήσεις που αναζητούνται είναι άμεσες και πρέπει να αποδειχθούν και αποτελεσματικές, προκειμένου να διατηρηθεί η αναπτυξιακή πορεία της ελληνικής οικονομίας και να μην απειληθεί η βιωσιμότητα της βιομηχανίας στην Ελλάδα – και πιο συγκεκριμένα του κλάδου των πλαστικών.
Ο Σύνδεσμος Βιομηχανιών Πλαστικών Ελλάδος έχει και άλλοτε αναφερθεί σε φλέγοντα ζητήματα, στο πλαίσιο των θεσμικών συναντήσεων που έχει πραγματοποιήσει την περασμένη κοινοβουλευτική τετραετία με κυβερνητικούς παράγοντες, καθώς και στελέχη της αντιπολίτευσης.
Εκτός άλλων θεμάτων, που αφορούν θέματα κόστους παραγωγής και ανάγκες που σχετίζονται με τον ρόλο του κράτους έναντι του επιχειρείν, και για τα οποία ο ΣΒΠΕ έχει καταθέσει μελετημένες και τεκμηριωμένες προτάσεις εφιστά την προσοχή της νέας κυβέρνησης σε τρία καίριας σημασίας ζητήματα:
"α) Αύξηση των ποσοστών ανακύκλωσης
Η επίσπευση των αλλαγών στο σύστημα ανακύκλωσης των πλαστικών είναι επιτακτική, δεδομένων των φιλόδοξων στόχων που έχουν τεθεί για τα επόμενα έτη από την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Σε ημερίδα της Νέας Δημοκρατίας με θέμα τη διαμόρφωση της περιβαλλοντικής πολιτικής του κόμματος, ο Σύνδεσμος Βιομηχανιών Πλαστικών Ελλάδος είχε προσκληθεί για να συμβάλει στη συζήτηση και να παρουσιάσει τις προτάσεις του. Τα όσα κατέθεσε ο ΣΒΠΕ έχουν αποτυπωθεί μάλιστα και σε πρόσφατη μελέτη του ΙΟΒΕ, και αφορούν πιο συγκεκριμένα:
- Την επέκταση της εφαρμογής των συστημάτων εναλλακτικής διαχείρισης και σε άλλα ρεύματα πλαστικών.
- Την εφαρμογή ενός ολοκληρωμένου συστήματος επικοινωνίας και ενημέρωσης των πολιτών, όπου θα υπάρχουν αξιόπιστα στοιχεία σχετικά με την πορεία της διαχείρισης αποβλήτων, κάτι το οποίο, σε συνδυασμό με την αύξηση των διαθέσιμων κάδων συλλογής των ρευμάτων αποβλήτων στις γειτονιές, αναμένεται να δράσει ευεργετικά και ως προς την αποτελεσματικότητα του συστήματος διαλογής.
- Την επιβολή προστίμων που θα ενσωματώνουν το περιβαλλοντικό κόστος από την ανεξέλεγκτη απόρριψη αποβλήτων συσκευασίας στο οικοσύστημα (π.χ. στην πόλη ή στο δάσος), και τα οποία σε συνδυασμό με το πυκνότερο σύστημα κάδων συλλογής, θα περιορίσουν σημαντικά τις ποσότητες συσκευασίας που δεν εισέρχονται στο σύστημα διαχείρισης – κατά συνέπεια και τις ανεπιθύμητες περιβαλλοντικές τους επιπτώσεις.
- Την αναβάθμιση των ήδη υπαρχουσών υποδομών και την κατασκευή νέων υποδομών ανακύκλωσης.
- Την επέκταση της θέσπισης ελάχιστων ποσοστών ανακύκλωσης σε διάφορα προϊόντα.
Προφανώς, για να επιλυθεί η περίπλοκη πρόκληση της συλλογής και ανακύκλωσης των πλαστικών απαιτείται από όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη, τους stakeholders, να διαδραματίσουν έναν εποικοδομητικό ρόλο:
- Η Ευρωπαϊκή Ένωση και οι εθνικές κυβερνήσεις να προχωρήσουν στις απαραίτητες μεταρρυθμίσεις και να διαμορφώσουν νομοθετικό πλαίσιο που θα υποστηρίζει την ανακύκλωση, μακριά από τις εύκολες λύσεις των απαγορεύσεων, που έχουν βραχυπρόθεσμα οφέλη.
- Η βιομηχανία των πλαστικών από την πλευρά της να συνεχίσει να επενδύει –όπως ήδη πράττει– στον επανασχεδιασμό των προϊόντων με στόχευση να καταστεί πιο εύκολο να ανακυκλωθούν, σε σύγκριση με το σήμερα.
- Οι τελικοί καταναλωτές, οι οποίοι θα πρέπει να υποστηρίξουν με την πράξη τους τη διαδικασία της ανακύκλωσης.
Θα πρέπει να γίνει κοινός τόπος ότι τα πλαστικά μετά τη χρήση τους είναι ένας πολύτιμος πόρος που εφόσον ανακυκλωθεί μπορεί να μεταποιηθεί.
Ακόμη και στο τέλος της ζωής τους, τα πλαστικά είναι πολύτιμα για να απορρίπτονται έτσι απλά σε έναν κάδο αποβλήτων και όχι σε αυτόν της ανακύκλωσης.
β) Αξιοποίηση των βιοαποικοδομήσιμων πλαστικών
Ο Σύνδεσμος Βιομηχανιών Πλαστικών Ελλάδος θεωρεί ότι η καλύτερη δυνατή χρήση των βιοαποικοδομήσιμων πλαστικών μπορεί να προέλθει από τον καφέ κάδο και τη συλλογή των οργανικών υπολειμμάτων, που από 01/01/2024 γίνεται υποχρεωτική σύμφωνα με ευρωπαϊκό Κανονισμό.
Η ελληνική νομοθεσία με τον Ν.4819/2021 έχει ρυθμίσει τα ζητήματα αυτά, χωρίς όμως να έχουν γίνει βήματα για την εφαρμογή του, με αποτέλεσμα τυπικά να είμαστε ευθυγραμμισμένοι με τον ευρωπαϊκό Κανονισμό, αλλά ουσιαστικά να γεμίζουν οι χώροι υγειονομικής ταφής με οργανικά απορρίμματα (40-60% κατά βάρος στο σύνολο των απορριμμάτων).
Εν όψει των δημοτικών και περιφερειακών εκλογών του ερχόμενου Οκτωβρίου θα ήταν ωφέλιμο για όλους, και πρωτίστως για το περιβάλλον, να συμπεριλάβουν οι υποψήφιοι δήμαρχοι στο πρόγραμμά τους δεσμεύσεις που να αφορούν την καθολική ξεχωριστή διαλογή των βιοαποβλήτων, κάτι στο οποίο οι βιοαποικοδομήσιμες σακούλες αποτελούν την ενδεδειγμένη λύση.
Επιπρόσθετα, ελπίζουμε η νέα κυβέρνηση να λάβει τα κατάλληλα μέτρα για την αποτελεσματική εφαρμογή του νόμου που αφορά την ξεχωριστή διάθεση των βιοαποβλήτων.
Πιστεύουμε ότι η εφαρμογή του θα συμβάλει σημαντικά στην επίτευξη των στόχων της προστασίας του περιβάλλοντος και της αειφορίας.
Στο πλαίσιο αυτό, θα ήταν απαραίτητο να πραγματοποιηθούν μεγάλης κλίμακας καμπάνιες ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης προς τους πολίτες, προκειμένου να συμβάλουν από την πλευρά τους στη βιώσιμη διαχείριση των βιοαποβλήτων.
Με την υλοποίηση της δέσμευσης για ξεχωριστή διαλογή θα έχουμε θεαματική μείωση ποσοτήτων αποβλήτων προς τους ΧΥΤΑ, χρήσιμο λίπασμα και καθαρότερους μπλε και πράσινους κάδους, για περαιτέρω επεξεργασία των αστικών αποβλήτων, καθώς και προώθηση των βιοαποβλήτων προς περαιτέρω επεξεργασία αλλά και παραγωγή ενέργειας.
γ) Έλλειψη εργατικού δυναμικού
Ο Σύνδεσμος Βιομηχανιών Πλαστικών Ελλάδος εξέφρασε πρόσφατα τη μεγάλη ανησυχία του για τη συνεχιζόμενη έλλειψη εργατικού δυναμικού, που απειλεί τη βιωσιμότητα της βιομηχανίας στην Ελλάδα.
Οι ελλείψεις και η δυσκολία εύρεσης προσωπικού σε κλάδους – πυλώνες της ελληνικής οικονομίας (τάση που σύμφωνα με πρόσφατη έκθεση της ΤτΕ αναμένεται να ενταθεί στο εγγύς μέλλον) θα έχει σημαντικές επιπτώσεις στην εύρυθμη λειτουργία της ελληνικής βιομηχανίας και στην υγιή ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας.
Σε συνάντηση που είχε ο ΣΒΠΕ πριν από λίγες εβδομάδες στο Υπουργείο Μετανάστευσης με τον Γενικό Γραμματέα, Πάτροκλο Γεωργιάδη, είχε ζητήσει την άμεση αναθεώρηση της μεταναστευτικής πολιτικής προς μια κατεύθυνση που θα διευκολύνει περαιτέρω την απασχόληση (εξειδικευμένου και μη) εργατικού δυναμικού αλλοδαπών πολιτών.
Μάλιστα, ενημέρωσε και για το γραφειοκρατικό πρόβλημα, που χρήζει άμεσης λύσης και αφορά επιχειρήσεις που έχουν επενδύσει στη συνεργασία με αλλοδαπούς εργαζόμενους και καταγράφουν σημαντικές καθυστερήσεις στην ανανέωση άδειας εργασίας τους. Αυτή η καθυστέρηση έχει ως αποτέλεσμα τη μη-αξιοποίηση του δικαιώματος οικογενειακής επανένωσης (που εφαρμόζεται σε άλλα κράτη μέλη της Ε.Ε.), με συνέπεια πολλοί εργαζόμενοι να εγκαταλείπουν τη χώρα μας για να ενωθούν και πάλι με τις οικογένειές τους σε άλλες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Φυσικά, η απλοποίηση στους κανόνες παροχής άδειας παραμονής σε αλλοδαπούς εργαζόμενους τρίτων χωρών επ’ ουδενί σημαίνει ότι δεν θα πρέπει να υπάρχουν και να εφαρμόζονται αυστηροί κανόνες και έλεγχοι στην έγκριση των αδειών, κάτι που αποτελεί αίτημα και της βιομηχανίας μας.
Η προσπάθεια των επιχειρήσεων να προσλάβουν εργαζομένους από τρίτες χώρες παραμένει μια πολύπλοκη και χρονοβόρα διαδικασία, τόσο λόγω διαδικαστικών ζητημάτων όσο και λόγω των θεμάτων που άπτονται του ρυθμιστικού πλαισίου που διέπει την απασχόληση προσωπικού.
Ο ΣΒΠΕ εκτιμά ότι θα είναι από τα πρώτα θέματα που θα πρέπει να αντιμετωπιστούν και επιλυθούν από τη νέα κυβέρνηση", επισημαίνεται χαρακτηριστικά.
ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΟΔΗΓΙΑ ΓΙΑ ΤΙΣ ΣΥΣΚΕΥΑΣΙΕΣ ΚΑΙ ΤΑ ΑΠΟΡΡΙΜΜΑΤΑ ΣΥΣΚΕΥΑΣΙΩΝ
Την τρέχουσα περίοδο βρίσκονται σε εξέλιξη οι διαβουλεύσεις για την έγκριση πρότασης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής που αφορά την αναθεώρηση της Οδηγίας για τις Συσκευασίες και τα Απορρίμματα Συσκευασίας με στόχο, όλες οι συσκευασίες που βρίσκονται στην ευρωπαϊκή αγορά να είναι επαναχρησιμοποιήσιμες ή ανακυκλώσιμες (με οικονομικά βιώσιμο τρόπο) έως το 2030.
Για την επίτευξη του παραπάνω στόχου προτείνεται η αύξηση της χρήσης ανακυκλωμένου πλαστικού και στις συσκευασίες, όπως σημεώνει ο ΣΒΠΕ.
Πρωταρχικός στόχος είναι η μείωση των απορριμμάτων συσκευασιών 15% έως το 2040 κατά κεφαλήν ανά κράτος μέλος (με έτος αναφοράς το 2018). Αυτό θα οδηγήσει σε συνολική μείωση των αποβλήτων στην Ε.Ε. κατά περίπου 37% σε σύγκριση με το σενάριο χωρίς αλλαγή της νομοθεσίας.
Επιπλέον, άμεσα θα έπρεπε να αρχίζουν να λειτουργούν συστήματα χρηματοδότησης επιστροφής εγγύησης (deposit refund systems) και για πλαστικές συσκευασίες νερού και αναψυκτικών.
Το 2025, το 65% του συνόλου των αποβλήτων συσκευασιών πρέπει να οδηγείται στην ανακύκλωση, ενώ τίθενται επιμέρους στόχοι για κάθε ένα από τα υλικά συσκευασίας.
Οι παραπάνω προτάσεις αναμένεται να ενσωματωθούν στο ευρωπαϊκό θεσμικό πλαίσιο το 2023.
O Σύνδεσμος Βιομηχανιών Πλαστικών Ελλάδος και οι Ευρωπαίοι εταίροι του, EuPC και Plastics Europe πιστεύουν ότι οι προτάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην Οδηγία για τις Συσκευασίες και τα Απορρίμματα Συσκευασίας περιέχουν θετικά στοιχεία και θα μπορούσαν να αποτελέσουν τον καταλύτη για τον μετασχηματισμό της βιομηχανίας.
Είναι ωστόσο αναγκαία η παροχή κινήτρων για την επιτάχυνση των επενδύσεων αυτών, που θα διασφαλίσουν την ανακυκλωσιμότητα όλων των πλαστικών συσκευασιών, θα ωθήσουν την επαναχρησιμοποίηση των υλικών σε πολλές εφαρμογές και θα αυξήσουν το ανακυκλωμένο περιεχόμενο, προσφέροντας μια πραγματική Κυκλική Οικονομία για τα πλαστικά στην Ευρώπη.
Τα μέλη μας ήδη πραγματοποιούν επενδύσεις και αναδιοργανώνουν τις γραμμές παραγωγής τους προκειμένου να ανταποκριθούν στους φιλόδοξους στόχους της Ε.Ε. για το κλίμα και την κυκλικότητα έως το 2050.
Οι φιλόδοξοι στόχοι θα πρέπει να συνοδεύονται από ένα εξίσου φιλόδοξο πλαίσιο πολιτικής που θα διασφαλίσει την ανταγωνιστικότητα της βιομηχανίας κατά τη διάρκεια της μετάβασης προς μια Κυκλική Οικονομία.
ΜΕΛΕΤΗ ΙΟΒΕ: ΒΑΣΙΚΑ ΜΕΓΕΘΗ ΚΑΙ ΤΑΣΕΙΣ ΤΟΥ ΚΛΑΔΟΥ ΠΛΑΣΤΙΚΩΝ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ
Στην Ελλάδα, η αξία παραγωγής πλαστικών σε πρωτογενείς μορφές και προϊόντων από πλαστικά υποχώρησε σταδιακά την περίοδο 2018-2020 (από €2,1 δισ. το 2018 σε €2,0 δισ. το 2020), ωστόσο η ακαθάριστη προστιθέμενη αξία του κλάδου ενισχύθηκε σημαντικά την ίδια περίοδο (από €560 εκατ. σε €644 εκατ.).
Ως αποτέλεσμα, ο κλάδος παραγωγής πλαστικών βρίσκεται στην πέμπτη θέση της εγχώριας μεταποίησης, με 5,5% της συνολικής προστιθέμενης αξίας του μεταποιητικού τομέα.
Με βάση τη συμμετοχή που είχε η παραγωγή πλαστικών προϊόντων στην προστιθέμενη αξία της μεταποίησης το 2020, η Ελλάδα κατατάσσεται στην τρίτη θέση στην Ε.Ε.
Ο εγχώριος κλάδος πλαστικών χαρακτηρίζεται από έντονη εξωστρέφεια. Η αξία εξαγωγών του κλάδου αυξήθηκε κατά 34,6% το 2021, σε €1,6 δισ. (από €1,2 δισ. που είχε παρουσιάσει, τόσο το 2020 όσο και το 2019). Το 57,9% της συνολικής αξίας εξαγωγών του κλάδου καταλαμβάνουν τα προϊόντα από πλαστικό, με τα πλαστικά σε πρωτογενείς μορφές να ακολουθούν με περίπου 39,4%.
Στις εισαγωγές: η συνολική αξία των εισαγωγών πλαστικών σε πρωτογενείς μορφές και προϊόντων από πλαστικό-ελαστικό διαμορφώθηκε το 2021 στα €2,90 δισ. από €2,19 δισ. το 2020 (+32,2%).
Η μεταποίηση πλαστικών διατηρεί και αναπτύσσει το ανθρώπινο δυναμικό της στην Ελλάδα. Σύμφωνα με τις στατιστικές διάρθρωσης επιχειρήσεων, η απασχόληση στην παραγωγή πλαστικών αυξήθηκε το 2020 κατά 1,5%, ενώ με βάση την Έρευνα Εργατικού Δυναμικού η απασχόληση στην παραγωγή προϊόντων από πλαστικό και ελαστικό καταγράφει αύξηση και το 2021. Με 3,7% των εργαζομένων της εγχώριας μεταποίησης το 2021, η παραγωγή πλαστικών προϊόντων βρίσκεται στην 8η θέση της σχετικής κατάταξης των εγχώριων βιομηχανικών κλάδων.
Συμβολή του κλάδου πλαστικών στην ελληνική οικονομία
Οι δραστηριότητες του κλάδου παρουσιάζουν σημαντικά πολλαπλασιαστικά αποτελέσματα σε όρους ΑΕΠ, θέσεων εργασίας και δημόσιων εσόδων. Εάν λάβουμε υπόψη και την ευρύτερη δραστηριότητα του κλάδου πλαστικών, που περιλαμβάνει εκτός από μεταποίηση πλαστικών και χονδρικό εμπόριο πλαστικών πρώτων υλών, κατασκευή μηχανημάτων για την εγχώρια βιομηχανία πλαστικών και ανακύκλωση πλαστικών, προκύπτει ότι το 2021 περίπου το 1,2% του ΑΕΠ της χώρας (€2,2 δισ. σε απόλυτους όρους) στηρίχθηκε άμεσα ή έμμεσα στον ευρύτερο κλάδο πλαστικών.
Σε όρους απασχόλησης, η συνολική συνεισφορά εκτιμάται σε περίπου 43 χιλ. θέσεις εργασίας ή 0,9% της συνολικής απασχόλησης το 2021, ενώ τα δημόσια έσοδα από φόρους και εισφορές εκτιμώνται σε περίπου €659 εκατ. το 2021 έναντι €613 εκατ. και €601 εκατ. το 2019 και 2020 αντίστοιχα.
ΚΛΙΜΑΤΙΚΗ ΑΛΛΑΓΗ: ΤΑ ΠΛΑΣΤΙΚΑ ΣΥΜΜΑΧΟΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΗΣ
Ο Σύνδεσμος Βιομηχανιών Πλαστικών Ελλάδος (ΣΒΠΕ) αναγνωρίζει ότι η κλιματική αλλαγή αποτελεί μία από τις πλέον σημαντικές περιβαλλοντικές προκλήσεις που αντιμετωπίζει η ανθρωπότητα.
Η μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου συνιστά μία από τις βασικές προτεραιότητες του κλάδου μας για τη διασφάλιση ενός βιώσιμου μέλλοντος για τις επόμενες γενιές, αλλά και για τη διασφάλιση των θέσεων εργασίας και της ανταγωνιστικότητας της ελληνικής και ευρωπαϊκής οικονομίας.
Σε αυτήν τη συλλογική προσπάθεια, «τα πλαστικά διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου», επισημαίνει μελέτη της εταιρείας McKinsey.
Η μελέτη με τίτλο «Climate Impact of Plastics» αποδεικνύει ότι στις περισσότερες εφαρμογές τα πλαστικά έχουν χαμηλότερη συνολική συνεισφορά σε αέρια του θερμοκηπίου σε σύγκριση με τα εναλλακτικά υλικά.
Πιο συγκεκριμένα, η μελέτη εξέτασε πέντε τομείς με την υψηλότερη κατανάλωση πλαστικών: συσκευασία, κατασκευές, καταναλωτικά αγαθά, αυτοκινητοβιομηχανία και κλωστοϋφαντουργικά προϊόντα. Οι κλάδοι αυτοί αντιπροσωπεύουν περίπου το 90% της παγκόσμιας χρήσης πλαστικών.
Επιλέχθηκαν επίσης αντιπροσωπευτικά προϊόντα και εφαρμογές, για την παραγωγή των οποίων είναι διαθέσιμα σήμερα εναλλακτικά υλικά. Σύμφωνα με τη μελέτη, τα πλαστικά έχουν χαμηλότερη συνολική συνεισφορά εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, σε σχέση με τα εναλλακτικά υλικά, σε 13 από τις 14 περιπτώσεις που εξετάσθηκαν. Η εξοικονόμηση εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου χάρη στα πλαστικά, κυμαίνεται από 10% έως 90%, λαμβάνοντας υπόψη τόσο τον κύκλο ζωής του προϊόντος όσο και τον αντίκτυπο της χρήσης.
Τα συμπεράσματα της μελέτης έρχονται να τονίσουν όσα κατά καιρούς έχει υποστηρίξει ο ΣΒΠΕ, για τη σημαντική συμβολή των πλαστικών στη βελτίωση της καθημερινότητας δισεκατομμυρίων ανθρώπων στον πλανήτη.