Δεκάδες χιλιάδες επιχειρήσεις και ελεύθεροι επαγγελματίες περιμένουν εναγωνίως να ξεκινήσει η εφαρμογή του νόμου για τον εξωδικαστικό συμβιβασμό, ελπίζοντας ότι θα μπορέσουν να ρυθμίσουν τις ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις τους για να συνεχίσουν απρόσκοπτα τις δραστηριότητες τους. Η ηλεκτρονική πλατφόρμα υποβολής αιτήσεων ανοίγει στις 3 Αυγούστου. Όμως ελάχιστοι ενδιαφερόμενοι είναι έτοιμοι να ξεκινήσουν τη διαδικασία, καθώς η αίτηση πρέπει να συνοδεύεται από πληθώρα εγγράφων και στοιχείων.
Ενώ λοιπόν υπήρχε φόβος ότι τις πρώτες μέρες λειτουργίας του το σύστημα μπορεί να «κρασάρει» λόγω της χιονοστιβάδας αιτήσεων, στη Γραμματεία Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους εκτιμούν τώρα ότι τουλάχιστον μέχρι τα μέσα Σεπτεμβρίου θα είναι πολύ λίγες. Ο "συνωστισμός" θα δημιουργηθεί πιθανότατα το τελευταίο δίμηνο του έτους, όταν θα πλησιάζει η λήξη της προθεσμίας.
Για να μη διατρέξουν τον κίνδυνο να απορριφθεί η αίτηση τους για τυπικούς λόγους (λόγω ανεπαρκών στοιχείων, έλλειψης κάποιων απαιτούμενων εγγράφων κλπ), οι ενδιαφερόμενοι πρέπει να αποδυθούν τις επόμενες εβδομάδες σε πραγματικό μαραθώνιο, συγκεντρώνοντας ό,τι πρέπει να συνοδεύει την αίτηση τους και ό,τι μπορεί να αποδεικνύει τη βιωσιμότητα της επιχείρησης που θα ενταχθεί στον εξωδικαστικό μηχανισμό.
Μαραθώνιος για μικρές επιχειρήσεις
Η λίστα των απαιτούμενων στοιχείων, εγγράφων, δικαιολογητικών κλπ είναι μακροσκελέστατη – πραγματικό «βουνό» για τις μικρές επιχειρήσεις που δεν διαθέτουν οργανωμένα λογιστήρια και επαρκές προσωπικό. Πολλές επιχειρήσεις και ελεύθεροι επαγγελματίες θα χρειασθεί να «τρέχουν» τις επόμενες εβδομάδες μόνο για τα «χαρτιά» του εξωδικαστικού μηχανισμού, περιορίζοντας τις επιχειρηματικές/επαγγελματικές τους δραστηριότητες.
Το καλό είναι ότι από πλευράς υπουργείου έχουν αποσαφηνισθεί πλήρως οι όροι, οι προϋποθέσεις και οι διαδικασίες υπαγωγής. Εχει δημοσιοποιηθεί επίσης ο πλήρης κατάλογος των στοιχείων και δικαιολογητικών που πρέπει να συνοδεύουν την αίτηση. Με βάση αυτόν τον «μπούσουλα» οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να ξεκινήσουν τον μαραθώνιο για την ετοιμασία του φακέλου.
Ποιοι και με ποιες προϋποθέσεις
Ποιοί μπορούν
Αίτηση για υπαγωγή στη διαδικασία μπορούν να υποβάλουν επιχειρήσεις και φυσικά πρόσωπα με επιχειρηματική δραστηριότητα, εάν έχουν ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις προς τράπεζες, εφορία, ασφαλιστικά Ταμεία, ή σφραγισμένες επιταγές, ή διαταγές πληρωμής σε βάρος τους.
• Οι υποχρεώσεις πρέπει να ήταν ληξιπρόθεσμες, σε καθυστέρηση άνω των 90 ημερών, κατά την 31η Δεκεμβρίου 2016.
• Οι συνολικές οφειλές πρέπει να υπερβαίνουν τις 20.000 ευρώ
• Η επιχείρηση σε μία τουλάχιστον από τις τελευταίες 3 χρήσεις πριν από την υποβολή της αίτησης πρέπει να είχε: α) θετικό καθαρό αποτέλεσμα προ φόρων, τόκων και αποσβέσεων, εάν τηρεί απλογραφικό λογιστικό σύστημα, ή β) θετικά αποτελέσματα προ τόκων, φόρων και αποσβέσεων ή θετική καθαρή θέση, εάν τηρεί διπλογραφικό λογιστικό σύστημα.
Τι πρέπει να περιέχει η αίτηση
Στην αίτηση του οφειλέτη πρέπει να αναφέρονται υποχρεωτικά τα εξής:
1. α) πλήρη στοιχεία της επιχείρησης (επωνυµία, διεύθυνση, Α.Φ.Μ., ΚΑΔ, τηλέφωνο, ηλεκτρονική διεύθυνση), β) κύκλος εργασιών κατά την τελευταία χρήση πριν από την υποβολή της αίτησης, γ) συνολικές υποχρεώσεις της, δ) περιγραφή επιχειρηματικής δραστηριότητάς, ε) τωρινή οικονοµική κατάσταση, στ) αιτίες της οικονοµικής αδυναµίας ζ) προοπτικές
2. Κατάλογος των πιστωτών µε πλήρη στοιχεία (επωνυµία, διεύθυνση, Α.Φ.Μ., τηλέφωνο, ηλεκτρονική διεύθυνση), των οφειλοµένων ποσών ανά πιστωτή και των συνοφειλετών που ευθύνονται έναντι κάθε πιστωτή,
3. Πρόταση για τον τρόπο ρύθµισης των οφειλών, όπου θα αναφέρεται τουλάχιστον το ποσό που είναι σε θέση να καταβάλει σε µηνιαία ή ετήσια βάση για την αποπληρωµή των οφειλών του. Η πρόταση πρέπει να βασίζεται στα εκτιµώµενα έσοδα- έξοδα του οφειλέτη κατά τις επόµενες τρεις τουλάχιστον χρήσεις.
Πρόσθετα στοιχεία και δικαιολογητικά
Η αίτηση συνοδεύεται υποχρεωτικά και από:
α) κατάλογο των περιουσιακών στοιχείων του οφειλέτη µε αναφορά στην εκτιµώµενη εµπορική αξία τους, έτσι ώστε να µπορεί να προσδιορισθεί η αξία ρευστοποίησης της περιουσίας του,
β) πλήρη περιγραφή των βαρών και λοιπών εξασφαλίσεων (είδος βάρους ή εξασφάλισης, πιστωτής, ασφαλιζόµενο ποσό, σειρά, δηµόσιο βιβλίο) που είναι εγγεγραµµένα επί των περιουσιακών στοιχείων του οφειλέτη,
γ) πλήρη στοιχεία κάθε συνοφειλέτη (επωνυµία, πλήρη διεύθυνση, Α.Φ.Μ., τηλέφωνο, ηλεκτρονική διεύθυνση).
Τι πρέπει να συνυποβληθεί
Με την αίτηση συνυποβάλλονται υποχρεωτικά και τα εξής:
α) δήλωση για κάθε µεταβίβαση ή επιβάρυνση περιουσιακού στοιχείου του οφειλέτη που έγινε εντός των τελευταίων πέντε (5) ετών πριν από την υποβολή της αίτησης και για κάθε καταβολή µερίσµατος από τον οφειλέτη προς τους µετόχους ή εταίρους ή άλλη συναλλαγή, εκτός των τρεχουσών συναλλαγών της επιχείρησης, που έγινε εντός των τελευταίων 24 µηνών πριν από την υποβολή της αίτησης,
β) στοιχεία κάθε νοµικού προσώπου συνδεδεµένου µε τον οφειλέτη µε ηµεροµηνία σύστασης µεταγενέστερη της 1ης Ιανουαρίου 2012, καθώς και πλήρη στοιχεία ακινήτων ή άλλων περιουσιακών στοιχείων που τυχόν µεταβιβάστηκαν από τον οφειλέτη ή τους συνοφειλέτες σε πρόσωπα συνδεδεµένα µε τον οφειλέτη µετά την 1η Ιανουαρίου 2012,
γ) κατάλογος των προσώπων που αµείβονται από τον οφειλέτη και τα οποία αποτελούν συνδεδεµένα πρόσωπα µε αυτόν, καθώς και ανάλυση των αµοιβών τους κατά τους τελευταίους 24 µήνες πριν από την υποβολή της αίτησης.
Ο οφειλέτης µπορεί να συνοδεύει την αίτησή του µε οποιοδήποτε άλλο έγγραφο, στοιχείο ή πληροφορία, την οποία θεωρεί σηµαντική για την επιτυχία της διαδικασίας.
Υποχρεωτικά λογιστικά και φορολογικά έγγραφα
Η αίτηση συνοδεύεται υποχρεωτικά και από τα ακόλουθα έγγραφα:
α) δήλωση εισοδήµατος φυσικών προσώπων (E.1) ή δήλωση φορολογίας εισοδήµατος νοµικών προσώπων και νοµικών οντοτήτων (Ν ή Ε.5 ή Φ01.010 ή Φ01.013) των τελευταίων πέντε (5) φορολογικών ετών,
β) κατάσταση οικονοµικών στοιχείων από επιχειρηµατική δραστηριότητα (Ε.3) των τελευταίων πέντε φορολογικών ετών,
γ) συγκεντρωτικές καταστάσεις πελατών και προµηθευτών των τελευταίων πέντε φορολογικών ετών,
δ) δήλωση στοιχείων ακινήτων (Ε.9), εφόσον προβλέπεται η υποχρέωση υποβολής της,
ε) πράξη διοικητικού προσδιορισµού του φόρου εισοδήµατος (εκκαθαριστικό) του τελευταίου φορολογικού
έτους,
στ) πράξη διοικητικού προσδιορισµού του Ενιαίου Φόρου Ιδιοκτησίας Ακινήτων (ΕΝ.Φ.Ι.Α.) του τελευταίου φορολογικού έτους,
ζ) τελευταία περιοδική δήλωση ΦΠΑ (Φ2), εφόσον προβλέπεται η υποχρέωση υποβολής της,
η) καταστάσεις βεβαιωµένων οφειλών προς τη Φορολογική Διοίκηση και προς τους Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης, οι οποίες πρέπει να έχουν εκδοθεί εντός των τελευταίων τριών (3) µηνών πριν από την ηµεροµηνία υποβολής της αίτησης,
θ) χρηµατοοικονοµικές καταστάσεις του άρθρου 16 του ν. 4308/2014 (Α' 251) των τελευταίων πέντε (5) περιόδων, οι οποίες πρέπει να είναι δηµοσιευµένες, εφόσον προβλέπεται αντίστοιχη υποχρέωση,
ι) προσωρινό ισοζύγιο τελευταίου µηνός τεταρτοβάθµιων λογαριασµών του αναλυτικού καθολικού της γενικής λογιστικής, εφόσον προβλέπεται η κατάρτισή του,
ια) αντίγραφο ποινικού µητρώου γενικής χρήσης του οφειλέτη ή του πρόεδρου του διοικητικού συµβουλίου και του διευθύνοντος συµβούλου για ανώνυµες εταιρείες, του διαχειριστή για εταιρείες περιορισµένης ευθύνης και ιδιωτικές κεφαλαιουχικές εταιρείες, των οµόρρυθµων εταίρων και των διαχειριστών για προσωπικές εταιρείες,
ιβ) πιστοποιητικό περί µη πτώχευσης από το αρµόδιο Πρωτοδικείο,
ιγ) πιστοποιητικό περί µη κατάθεσης αίτησης πτώχευσης από το αρµόδιο Πρωτοδικείο,
ιδ) πιστοποιητικό περί µη λύσης της εταιρείας από το Γ.Ε.ΜΗ., εφόσον ο οφειλέτης είναι νοµικό πρόσωπο,
ιε) πιστοποιητικό οικογενειακής κατάστασης του οφειλέτη ή του πρόεδρου του διοικητικού συµβουλίου και του διευθύνοντος συµβούλου για ανώνυµες εταιρείες, του διαχειριστή για εταιρείες περιορισµένης ευθύνης και ιδιωτικές κεφαλαιουχικές εταιρείες, των οµόρρυθµων εταίρων και των διαχειριστών για προσωπικές εταιρείες.
Η διαδικασία μετά την υποβολή αίτησης
Με την υποβολή της αίτησης, η ΕΓΔΙΧ ορίζει έναν συντονιστή από το ειδικό μητρώο που έχει συστήσει. Αυτός αναλαμβάνει να φέρει σε επαφή τον οφειλέτη με τους πιστωτές και να επιβλέψει έως το τέλος τη διαδικασία αναδιάρθρωσης των οφειλών.
Οι συναντήσεις των εμπλεκομένων (οφειλετών, συντονιστών, πιστωτών) μπορούν να γίνονται οπουδήποτε – στο Επιμελητήριο, σε τράπεζα ή στο γραφείο του οφειλέτη. Ο νόμος δεν ορίζει συγκεκριμένο χώρο.
Αναδιάρθρωση οφειλών, κούρεμα, διαγραφές προστίμων
Για την έγκριση πρότασης αναδιάρθρωσης οφειλών απαιτείται συμφωνία του οφειλέτη και πλειοψηφία των 3/5 των συμμετεχόντων πιστωτών.
Εφόσον εγκριθεί πρόταση αναδιάρθρωσης, υπογράφεται η σύμβαση από τον οφειλέτη και τους συναινούντες πιστωτές. Διαφορετικά η διαδικασία θεωρείται ότι απέβη άκαρπη.
Εάν η συμφωνία περιλαμβάνει «κούρεμα» οφειλών, το υπόλοιπο ποσό που μένει προς πληρωμή θα πρέπει να είναι τουλάχιστον ίσο με τα ποσά που θα έπαιρναν οι πιστωτές σε περίπτωση ρευστοποίησης της περιουσίας των συνοφειλετών
«Κούρεμα» μπορεί να γίνει δηλαδή μέχρι το ποσό της περιουσίας οφειλέτη και των όποιων άλλων συνυπόχρεων.
Με βάση αυτό το πλαφόν, μπορούν να διαγραφούν:
- το σύνολο των τόκων υπερημερίας πιστωτών του ιδιωτικού τομέα,
- ποσοστό 95% των απαιτήσεων του Δημοσίου από πρόστιμα που έχουν επιβληθεί από τη φορολογική διοίκηση
- ποσοστό 85% των απαιτήσεων του Δημοσίου και των Φορέων Κοινωνικής Ασφάλισης από προσαυξήσεις ή τόκους εκπρόθεσμης καταβολής.
Όλες οι οφειλές μπορούν να διαγραφούν. Δεν διαγράφεται μόνον η κύρια οφειλή που έχει προκύψει από τη μη απόδοση σε ασφαλιστικά Ταμεία εισφορών που έχουν παρακρατηθεί