Ο αγωγός φυσικού αερίου East Med, η ανάπτυξη του υποβρυχίου καλωδίου Euroasia Interconnector, που θα συνδέει την Ελλάδα, την Κύπρο και το Ισραήλ, η δυνατότητα αξιοποίησης των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, αλλά και η συνεργασία στις τηλεπικοινωνίες και τη διασπορά, βρέθηκαν στο επίκεντρο των συζητήσεων στην 3η Τριμερή Σύνοδο Κορυφής Ελλάδας- Κύπρου- Ισραήλ στη Θεσσαλονίκη, με τη συμμετοχή του Έλληνα πρωθυπουργού, Αλέξη Τσίπρα, του Ισραηλινού ομολόγου του, Μπενιαμίν Νετανιάχου, και του Κύπριου προέδρου, Νίκου Αναστασιάδη.
Σε συνάντηση που είχαν οι υπουργοί Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Γιώργος Σταθάκης, Ενέργειας, Εμπορίου, Βιομηχανίας και Τουρισμού της Κύπρου, Γιώργος Λακκοτρύπης και Υποδομών, Ενέργειας και Υδάτων του Ισραήλ, Γιουβάλ Στάινιτς, αποφασίστηκε η υπογραφή Διακυβερνητικής Συμφωνίας για την προώθηση του σχεδιασμού του αγωγού. Υπενθυμίζεται πως ο αγωγός σχεδιάζεται προκειμένου να μεταφέρει φυσικό αέριο από την περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου στην Ευρώπη, μέσω Ελλάδας. Η υπογραφή της Διακυβερνητικής Συμφωνίας προβλέπεται να πραγματοποιηθεί στην Κύπρο προς το τέλος του 2017 με τη συνδρομή και της Ιταλίας και θα αποτελέσει, όπως επισημαίνεται από το ΥΠΕΝ, αποφασιστικό βήμα για την επενδυτική ωρίμανση του έργου.
Οι τρεις πλευρές δήλωσαν επίσης την πρόθεσή τους να ενισχύσουν τη συνεργασία τους για την μελέτη των οικονομικών και τεχνικών πλευρών της ηλεκτρικής διασύνδεσης των τριών χωρών μέσω του καλωδίου Euroasia Interconnector ενώ συζητήθηκε η ελληνική πρόταση να προστεθεί στο καλώδιο και οπτική ίνα, ώστε να διασφαλιστούν οφέλη και στο πεδίο των τηλεπικοινωνιών. Επίσης, ο κ. Σταθάκης ενημέρωσε τον Ισραηλινό ομόλογο του για τις τρέχουσες εξελίξεις στον τομέα της ενέργειας στην Ελλάδα και ειδικότερα για το μεγάλο ενδιαφέρον διεθνών ενεργειακών εταιρειών στην έρευνα και εκμετάλλευση υδρογονανθράκων στην Ελλάδα. Στο τέλος της συνάντησης υπογράφηκε κοινή Διακήρυξη, με την οποία επικυρώνεται η συνεργασία μεταξύ των δύο χωρών στον τομέα της ενέργειας και συμφωνείται η επέκτασή της.
Από πλευράς του, ο υπουργός Ψηφιακής Πολιτικής, Νίκος Παππάς, συναντήθηκε με τον υπουργό Μεταφορών, Επικοινωνιών και Έργων της Κύπρου, Μάριο Δημητριάδη και τον γενικό διευθυντή του γραφείου του πρωθυπουργού του Ισραήλ, αρμόδιο για θέματα Ψηφιακής Πολιτικής, Ελί Γκρόνερ. Ο υπουργός ΨΗΠΤΕ παρουσίασε στον Ισραηλινό ομόλογό του το στρατηγικό project για την ανάπτυξη σε όλη την επικράτεια, δικτύων νέας γενιάς (οπτική ίνα), για το οποίο έχουν εξασφαλιστεί κοινοτικά κονδύλια ύψους 400 εκατ. ευρώ, ενώ αναμένεται και συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα για την αύξηση των κονδυλίων. Στο πλαίσιο αυτό, διερευνήθηκε η προοπτική συμμετοχής ισραηλινών εταιρειών στην επένδυση. Επίσης, συμφωνήθηκε να επιταχυνθεί η εφαρμογή του μνημονίου συνεργασίας που υπέγραψαν οι δύο πλευρές κατά τη διάρκεια της πρόσφατης επίσκεψης του Νίκου Παππά στην Ιερουσαλήμ, στις 7 Μαΐου, με στόχο τη μείωση των τιμών περιαγωγής των εταιρειών κινητής τηλεφωνίας των δύο χωρών,όπως μεταδίδει το ΑΠΕ.
Η ελληνική πλευρά παρουσίασε επίσης, την πρόταση για ενσωμάτωση οπτικής ίνας στο EuroAsia Interconnector, το ηλεκτρικό καλώδιο που θα συνδέσει ενεργειακά Ελλάδα, Κύπρο και Ισραήλ. Το συγκεκριμένο σχέδιο προβλέπει την αναβάθμιση της σύνδεσης και σε τηλεπικοινωνιακή, με μόλις το ένα δέκατο του κόστους. Συμφωνήθηκε να πραγματοποιηθεί επίσκεψη ισραηλινής αντιπροσωπείας στην Αθήνα, ώστε να δρομολογηθεί η διμερής συνεργασία σε θέματα αξιοποίησης των αρχείων του Δημοσίου και της διάθεσής τους στο κοινό, ενώ επίσης, συμφωνήθηκε να ακολουθήσει νέα επίσκεψη ελληνικής αντιπροσωπείας στο Ισραήλ, συνοδευόμενης πιθανώς και από επιχειρηματική αποστολή, ώστε να προωθηθεί η συνεργασία σε θέματα 5G, Internet of Things κλπ. Ακολούθως, ο κ. Παππάς συναντήθηκε με τον υπουργό Επιστημών και Τεχνολογίας του Ισραήλ, αρμόδιο για θέματα διαστημικής πολιτικής, Οφίρ Ακούνις. Ο Νίκος Παππάς παρουσίασε τον Ελληνικό Διαστημικό Οργανισμό, η ίδρυση του οποίου αναμένεται να ψηφιστεί τις επόμενες εβδομάδες από τη Βουλή. Οι δύο πλευρές συμφώνησαν, η πρώτη επίσκεψη των επικεφαλής του Ελληνικού Διαστημικού Οργανισμού να πραγματοποιηθεί στο Ισραήλ.
Τσίπρας: Επιτάχυνση των ενεργειών για την κατασκευή του East Med
Ο Έλληνας πρωθυπουργός, Αλέξης Τσίπρας, δήλωσε πως οι τρεις ηγέτες συμφώνησαν στην επιτάχυνση των κοινών ενεργειών τους για την κατασκευή ενός μεγάλου έργου, που θα δημιουργήσει μία νέα προοπτική συνανάπτυξης στην Ανατολική Μεσόγειο, του αγωγού East Med. Επίσης, συζητήθηκε η ανάπτυξη του Eurοasia Interconnector, που ενώνει τις τρεις χώρες και η δυνατότητα αξιοποίησης των ΑΠΕ.
Όπως σημείωσε ο πρωθυπουργός, η στρατηγική της Ελλάδας να καταστεί ενεργειακός κόμβος, πιθανά νέα κοιτάσματα τόσο στην ΑΟΖ της Κύπρου, του Ισραήλ, αλλά και της Ελλάδας, δίνουν μία ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα προοπτική στη συνεργασία των τριών χωρών, όχι μόνο για αυτές, αλλά και για την ευρύτερη περιοχή της νοτιοανατολικής Μεσογείου, συμβάλλοντας καθοριστικά στην ευρωπαϊκή στρατηγική στον χώρο της ενέργειας για τη διαφοροποίηση των πηγών ενέργειας.
Επίσης, πρόσθεσε πως συζητήσαμε να εντάξουμε στη συνεργασία μας το στοιχείο των τηλεπικοινωνιών, αλλά και της διασποράς, καθώς οι χώρες μας διαθέτουν μία εξαιρετικά ομογενειακή παρουσία πολύ πέρα από τα σύνορα μας.
Ο κ. Τσίπρας χαρακτήρισε την τριμερή συνεργασία Ελλάδας-Κύπρου-Ισραήλ ως συνεργασία στρατηγική, που συμβάλλει στη σταθερότητα, την ειρήνη, την ασφάλεια, την ανάπτυξη της περιοχής μας και βοηθά και στη δυνατότητα επίλυσης των μεγάλων περιφερειακών προκλήσεων και στην αξιοποίηση των σημαντικών περιφερειακών ευκαιριών. Ακόμη, επισήμανε ότι έως την επόμενη τριμερή, στην Κύπρο, οι υπουργοί των τριών χωρών θα έχουν πολλή δουλειά να κάνουν.
Από το τραπέζι δεν έλειψαν οι συζητήσεις για τις εξελίξεις στην ευρύτερη περιοχή, το Συριακό, το Κυπριακό, συμπλήρωσε ο πρωθυπουργός. «Εκφράσαμε την υποστήριξή μας στις προσπάθειες του Νίκου Αναστασιάδη και ευχόμαστε όλοι να υπάρξει ανταπόκριση και από την πλευρά της Τουρκίας, ώστε να έχουμε στις 28 του Ιούνη, στη Γενεύη, μία θετική εξέλιξη σε ό,τι αφορά το Κυπριακό και τις προσπάθειες του Προέδρου Ανασταδσιάδη για μία δίκαιη και βιώσιμη λύση, στο πλαίσιο των αποφάσεων του ΟΗΕ, που βεβαίως δεν μπορεί παρά να εμπεριέχει την κατάργηση του συστήματος των εγγυήσεων και την αποχώρηση των τουρκικών στρατευμάτων από το νησί», υπογράμμισε ο Αλέξης Τσίπρας.
Νετανιάχου: Επανάσταση ο East Med
Στις σχέσεις των τριών χωρών, Ελλάδας-Κύπρου-Ισραήλ, στο παρελθόν, το παρόν και το μέλλον τους, σε όλα όσα τις ενώνουν, έδωσε έμφαση ο Ισραηλινός πρωθυπουργός, Μπέντζαμιν Νετανιάχου, δηλώνοντας εντυπωσιασμένος από το κλίμα εγκαρδιότητας και φιλίας και αναφέροντας ότι ανυπομονεί για την επόμενη.
Ο κ. Νετανιάχου στάθηκε ιδιαίτερα στη συνεργασία στον τομέα της ενέργειας μέσα από τις διάφορες ενεργειακές μορφές, την παραγωγή και μεταφορά ηλεκτρικού ρεύματος, την ιδέα του East Med «που θα αποτελέσει πραγματική επανάσταση». Όπως είπε, «έγιναν προκαταρκτικές μελέτες, που μοιάζει να καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι είναι πολλά υποσχόμενο το έργο αυτό».
«Είναι κάτι που με χαροποιεί ιδιαιτέρως», σημείωσε, επισημαίνοντας ωστόσο πως «επίσης ενδιαφέρουσα όμως και με πολύ περισσότερες δυνατότητες, είναι η ενέργεια του νου, ο πραγματικός πλούτος σήμερα δημιουργείται από προϊόντα του ανθρώπινου νου».
Για αυτό άλλωστε, οι τρεις ηγέτες συμφώνησαν στις ανταλλαγές Ελλήνων, Κυπρίων και Ισραηλινών φοιτητών, προκειμένου να προαχθεί η κουλτούρα της καινοτομίας, που -σύμφωνα με τον κ. Νετανιάχου- αλλάζει ήδη και θα αλλάξει το μέλλον των τριών χωρών. «Μου έκανε ιδιαίτερα μεγάλη εντύπωση η αφοσίωση της Ελλάδας και της Κύπρου σε αυτή την κατεύθυνση, στο Ισραήλ θεωρείται δεδομένη. Η συνεργασία μας απορρέει εκ φύσεως και προσβλέπω στην επόμενη συνάντησή μας», υπογράμμισε ο κ. Νετανιάχου. Επιπλέον, έδωσε έμφαση στη συνεργασία στο επίπεδο των νέων ιδεών, την καινοτομία, το επιχειρείν «επ' ωφελεία όλων των πολιτών μας». Όπως σημείωσε, συμφώνησαν να υπάρξει ανταλλαγή Εβραίων, Κυπρίων και Ελλήνων φοιτητών «για να δούμε πώς μπορούμε να σφυρηλατήσουμε μαζί αυτήν την κουλτούρα καινοτομίας».
Ο Ισραηλινός πρωθυπουργός αναφέρθηκε για ακόμη μια φορά στη Θεσσαλονίκη, την οποία χαρακτήρισε «συμβολική πόλη» σε σχέση με την εβραϊκή κοινότητά της. «Στο παρελθόν η Θεσσαλονίκη υπήρξε μια πόλη όπου είχαμε την εβραϊκή κοινότητα για 2.000 χρόνια. Ήταν εδώ ένα χωνευτήρι της εβραϊκής, της χριστιανικής και της μουσουλμανικής κοινότητας», τόνισε.
Αναστασιάδης: Στόχος ένα κράτος – μέλος της ΕΕ που θα είναι σταθερό και βιώσιμο
Για τις τελευταίες εξελίξεις στο Κυπριακό και την τελευταία συνάντηση με τον γγ των Ηνωμένων Εθνών, στις 4 Ιουνίου, ενημέρωσε ο Κύπριος πρόεδρος, Νίκος Αναστασιάδης, τους δύο πρωθυπουργούς
Ο Κύπριος πρόεδρος τούς ευχαρίστησε για τη στήριξή τους «στη διαδικασία προκειμένου να εξευρεθεί επιτέλους το συντομότερο δυνατό μία λύση που θα επιτρέπει σε Ελληνοκύπριους και Τουρκοκύπριους να ζουν σε ένα καθεστώς ασφάλειας, σταθερότητας και ειρήνης, να μπορούν να συνδημιουργούν, αλλά και με τη δημιουργία ενός κράτους που θα είναι λειτουργικό, σταθερό και βιώσιμο στη διάρκεια του χρόνου και ιδιαίτερα θα σέβεται τα ανθρώπινα δικαιώματα, αλλά και τις βασικές αρχές τις ΕΕ, αφού θα συνεχίσει να είναι μέλος της ΕΕ».
Ο κ. Αναστασιάδης σημείωσε ότι επαναβεβαίωσε από πλευράς του «την αποφασιστικότητά μου να εργαστώ αόκνως, όπως έπραξα μέχρι σήμερα, και από την άλλη πλευρά εξαρτάται πλέον αν και κατά πόσον θα υπάρξει πρόοδος που θα μας οδηγήσει στο ποθητό αποτέλεσμα, της επανένωσης της πατρίδας μου, την επανένωση της πατρίδας όλων των Κυπρίων, της απαλλαγής από την κατοχή και της προοπτικής για ένα ασφαλές μέλλον». Επίσης, πρόσθεσε πως η υιοθέτηση της Διακήρυξης της Θεσσαλονίκης αποτελεί ένα ακόμα βήμα προς το όραμα μας για διαμόρφωση μιας Ανατολικής Μεσογείου ασφαλούς και σταθερής, μιας περιοχής ανάπτυξης, διάδρασης και συνεργιών.
«Επιβάλλεται να εργαστούμε συλλογικά» για να αντιμετωπίσουμε τις πολλαπλές προκλήσεις σε εθνικό, περιφερειακό και διεθνές επίπεδο, τόνισε ο πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας. Σημείωσε ότι η ευρύτερη περιοχή της ανατολικής Μεσογείου εξακολουθεί να βρίσκεται σε μια κατάσταση ρευστότητας και αβεβαιότητας και προκλήσεων, όπως τα «πρωτοφανή μεταναστευτικά ρεύματα» και οι επιπτώσεις τους «σε αριθμό χωρών, προεξάρχουσας της Ελλάδος», πρέπει να αντιμετωπιστούν «μόνο με πολύπλευρη δράση» και με μια οργανωμένη στρατηγική στη βάση της «αμοιβαιότητας» και της «αλληλεγγύης» και στην αντιμετώπιση πρωτίστως των γενεσιουργών αιτιών του φαινομένου.
Ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας αναφέρθηκε στα θέματα τα οποία απασχόλησαν τη συνάντηση, γύρω από την ενέργεια, τους σχεδιασμούς για τον αγωγό αερίου, που όπως είπε «υποστηρίζει και η ΕΕ έμπρακτα», την ηλεκτρική καλωδιακή διασύνδεση των τριών χωρών, συνέργειες στην καινοτομία, την έρευνα, την υγεία, θέματα αντιμετώπισης φυσικών καταστροφών, καθώς επίσης και σε θέματα διασποράς, τονίζοντας ότι τον Δεκέμβριο 2017 προβλέπεται και σχετική συνάντηση και συζήτηση στρογγυλής τραπέζης, ώστε να προωθηθούν κοινές επιδιώξεις των τριών χωρών.