Παρά το δυσμενές οικονομικό περιβάλλον, η ασφαλιστική αγορά εμφανίζει επάρκεια κεφαλαίων καλής ποιότητας, καθώς 92% των επιλέξιμων κεφαλαίων ταξινομούνται στην υψηλότερη κατηγορία ποιότητας (Κατηγορία1). Η Κεφαλαιακή Απαίτηση Φερεγγυότητας (SCR) για το σύνολο της ασφαλιστικής αγοράς κατά την 31.12.2016 διαμορφώθηκε σε 1,73 δισεκ. ευρώ, με τα συνολικά επιλέξιμα ίδια κεφάλαια να ανέρχονται σε 2,72 δισεκ.
ευρώ. Επιπροσθέτως, η συνολική Ελάχιστη Κεφαλαιακή Απαίτηση (MCR) διαμορφώθηκε σε 634 εκατ. ευρώ, με τα αντίστοιχα συνολικά επιλέξιμα ίδια κεφάλαια να ανέρ χονται σε 2,55 δισεκ. ευρώ και να αφορούν εξ
ολοκλήρου κεφάλαια Κατηγορίας 1.
Εντός του 2016, η εποπτική αρχή ενέκρινε μεταβολές στη μετοχική σύνθεση 4 ασφαλιστικών επιχειρήσεων.
H διαμόρφωση του Θεσμικού Πλαισίου
Το 2016 σηματοδοτήθηκε από την έναρξη ισχύος και εφαρμογής του νέου θεσμικού πλαισίου για την ιδιωτική ασφάλιση, καλούμενου Φερεγγυότητα ΙΙ. Η σχετική Οδηγία2009/138/ΕΚ ενσωματώθηκε στην ελληνική
έννομη τάξη με το νόμο 4364/2016. Για την συμπλήρωση του νομοθετικού πλαισίου της Φερεγγυότητας ΙΙ, η Τράπεζα της Ελλάδος εξέδωσε 28 κανονιστικές αποφάσεις. Οι 22 εξ αυτών αφορούν την ενσωμάτωση ισάριθμων αντίστοιχων Κατευθυντήριων Γραμμών της Ευρωπαϊκής Αρχής Ασφαλίσεων και Επαγγελματικών Συντάξεων (ΕΙΟΡΑ), οι οποίες καλύπτουν όλο το εύρος λειτουργίας των ασφαλιστικών και αντασφαλιστικών επιχειρήσεων (όπως ενδεικτικά την αποτίμηση των τεχνικών προβλέψεων, την ποσοτικοποίηση συγκεκριμένων κινδύνων, την ταξινόμηση των ιδίων κεφαλαίων, το σύστημα διακυβέρνησης, τη διαχείριση κινδύνου, τη δημοσιοποίηση στοιχείων).
Οι υπόλοιπες 6 κανονιστικές αποφάσεις αφορούν α) τον προσδιορισμό της έκτασης των ελεγκτικών διαδικασιών επί της έκθεσης φερεγγυότητας και χρηματοοικονομικής κατάστασης των (αντ)ασφαλιστικών επιχειρήσεων
και ομίλων με έδρα στην Ελλάδα από νόμιμους ελεγκτές ή ελεγκτικά γραφεία,
β) τις απαιτήσεις φερεγγυότητας και του συστήματος διακυβέρνησης των ασφαλιστικών επιχειρήσεων που λόγω μεγέθους εξαιρούνται από τις αντίστοιχες απαιτήσεις της Φερεγγυότητας
γ) τον τρόπο και το μορφότυπο των υποβολών προς την Τράπεζα της Ελλάδος καθώς και το περιεχόμενο συμπληρωματικών περιοδικών αναφορών και, τέλος,
δ) το ύψος τηςετήσιας εισφοράς των εποπτευομένων επιχειρήσεων. Με σκοπό την ομαλή μετάβαση της εγχώριας ασφαλιστικής αγοράς στο νέο πλαίσιο της Φερεγγυότητας ΙΙ, η Τράπεζα της Ελλάδος έλαβε τις ακόλουθες αποφάσεις:
Α. Εξαιρούμενες λόγω μεγέθους από τη Φερεγγυότητα ΙΙ επιχειρήσεις
Η Τράπεζα της Ελλάδος, εφαρμόζοντας την αρχή της αναλογικότητας, επέτρεψε σε τρεις ασφαλιστικές επιχειρήσεις, οι οποίες πληρούσαν τα σχετικά κριτήρια μεγέθους και εργασιών, να εξαιρεθούν από ορισμένες διατάξεις της Φερεγγυότητας ΙΙ και να εφαρμόσουν μειωμένες απαιτήσεις για τη φερεγγυότητα και το σύστημα διακυβέρνησής τους.
Β. Έγκριση χρήσης μεταβατικών μέτρων. Η Τράπεζα της Ελλάδος, μεριμνώντας για την ομαλή προσαρμογή των ασφαλιστικών επιχειρήσεων στις αυξημένες απαιτήσεις για τον υπολογισμό και σχηματισμό τεχνικών
προβλέψεων, επέτρεψε σε 4 ασφαλιστικές επιχειρήσεις να εφαρμόσουν τα προβλεπόμενα στα άρθρα 273 έως 275 του ν. 4364/2016 μεταβατικά μέτρα.
Οι εν λόγω εγκριτικές αποφάσεις της εποπτικής αρχής αφορούν, σε μια περίπτωση, τη μεταβατική μείωση των τεχνικών προβλέψεων κατά συγκεκριμένο ποσό και σε 3 περιπτώσεις τη χρήση μεταβατικού επιτοκίου προεξόφλησης των τεχνικών προβλέψεων.
Σε περιπτώσεις που δεν εξασφαλιζόταν η φερεγγυότητα της επιχείρησης χωρίς τη χρήσητου μεταβατικού μέτρου, απαιτήθηκε η υποβολή σχεδίου σταδιακής εφαρμογής, στο οποίο προσδιορίζονται συγκεκριμένα μέτρα αποκατάστασης.
Οι ευνοούμενες επιχειρήσεις υποχρεούνται σε γνωστοποίηση της επίπτωσης από τη χρήση μεταβατικών μέτρων στη δημοσιοποιούμενη, σύμφωνα με το άρθρο 38 του ν. 4364/2016, Έκθεση Φερεγγυότητας και Χρηματοοικονομικής Κατάστασης (SFCR).
Γ. Έγκριση χρήσης μερικού εσωτερικού υποδείγματος
Η Φερεγγυότητα ΙΙ, προκειμένου να παροτρύνει τις ασφαλιστικές επιχειρήσεις να χρησιμοποιούν βέλτιστες πρακτικές στη διαχείριση των κινδύνων τους, επιτρέπει, κατόπιν εποπτικής έγκρισης, στις ως άνω εποπτευόμενες επιχειρήσεις να χρησιμοποιούν δικά τους οικονομικά ή αναλογιστικά υποδείγματα για τον καθορισμό των κεφαλαιακών τους απαιτήσεων (εσωτερικό υπόδειγμα).
Η Τράπεζα της Ελλάδος έχει εγκρίνει τη χρήση μερικού εσωτερικού υποδείγματος για τον υπο λογισμό της κεφαλαιακής απαίτησης φερεγγυότητας σε μία ασφαλιστική επιχείρηση.
Δ. Αποφάσεις για ομίλους
Ως προς τα θέματα εποπτείας των δύο ασφαλιστικών ομίλων με έδρα στην Ελλάδα, η Τράπεζα της Ελλάδος, κατόπιν σχετικής διαβούλευσης με τα κολλέγια εποπτών, εξέδωσε, λαμβάνοντας υπόψη την αρχή της αναλογικότητας, δύο αποφάσεις.
Η απόφαση για τον πρώτο όμιλο αφορούσε τον καθορισμό του πεδίου εφαρμογής της εποπτείας ομίλου, καθώς και την εφαρμογή της εναλλακτικής μεθόδου υπολογισμού των κεφαλαιακών απαιτήσεων φερεγγυότητας, σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στο άρθρο 191 του ν. 4364/2016. Για το δεύτερο όμιλο αφορούσε την εφαρμογή ενός συνδυασμού της βασικής και
της εναλλακτικής μεθόδου υπολογισμού των κεφαλαιακών απαιτήσεων φερεγγυότητας.
Επιπροσθέτως, για έναν εκ των ανωτέρω ομίλων, αποφασίστηκε η εξαίρεση της συμμετοχής της μητρικής επιχείρησης σε μια επιχείρηση του ομίλου στο εξωτερικό από το πεδίο εφαρμογής της εποπτείας ομίλου.