Σε 8 διαφορετικούς ελέγχους προβαίνει η Εφορία πριν διαγράψει το χρέος οφειλέτη του Δημοσίου, πραγματοποιώντας ένα ανελέητο «σαφάρι» για τον εντοπισμό περιουσιακών στοιχείων όχι μόνον του ίδιου, αλλά και των μελών της οικογενείας του, άλλων συγγενών και συνυπόχρεων προσώπων.
Οι αρμόδιες υπηρεσίες της ΑΑΔΕ ερευνούν εξονυχιστικά όλες τις πιθανές «κρυψώνες» όπου θα μπορούσαν να βρουν περιουσιακά στοιχεία, όπως είναι το Κτηματολόγιο, τα υποθηκοφυλακεία, τράπεζες εσωτερικού και εξωτερικού για καταθέσεις, θυρίδες, χρηματιστηριακές και επενδυτικές εταιρείες για μετοχές και μερίδια αμοιβαίων κεφαλαίων.
Τα τελευταία στοιχεία της ΑΑΔΕ δείχνουν ότι η συντονισμένη αναζήτηση περιουσιακών στοιχείων και εισοδημάτων των παλαιών οφειλετών δείχνει να αποδίδει καθώς εισπράττονται αρκετά εκατομμύρια ευρώ, αλλά είναι «σταγόνα στον ωκεανό».
Με το ενδελεχή αυτόν έλεγχο, η Εφορία επιχειρεί να διαχωρίσει τα χρέη από εκείνα που θεωρούνται εισπράξιμα, από τα χρέη τα οποία είναι αδύνατο να εισπραχθούν.
Στην πραγματικότητα δεν διαγράφονται, αλλά χαρακτηρίζονται ανεπίδεκτα είσπραξης, με μια σειρά αυστηρών διαδικασιών. Δηλαδή μπαίνουν στην άκρη, ώστε οι εισπρακτικές υπηρεσίες να ασχοληθούν με τα χρέη που είναι εισπράξιμα.
Παράλληλα παρατείνεται για μια δεκαετία η παραγραφή τους ώστε να υπάρχει η ασφάλεια, ότι εάν βρεθεί στην περίοδο αυτή κάποιο περιουσιακό στοιχείο, να κατασχεθεί έναντι του χρέους.
Η όλη διαδικασία έχει και τη «σφραγίδα» του Ελεγκτικού Συνεδρίου το οποίο γνωμοδοτεί επί της εισπραξιμότητας ή μη κάθε οφειλής.
Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της ΑΑΔΕ, το συνολικό ληξιπρόθεσμο υπόλοιπο χρέος των ιδιωτών προς το δημόσιο την 01/01/2019 διαμορφώθηκε σε 104.365,0 εκατ. ευρώ. Όμως, εξ αυτών, το πραγματικό ληξιπρόθεσμο χρέος, αφαιρούμενων των χαρακτηρισμένων ως ανεπίδεκτων είσπραξης οφειλών, διαμορφώνεται σε 86.255,9 εκατ. ευρώ.
Δηλαδή, έχει διαγραφεί, χαρακτηριζόμενο ως ανεπίδεκτο είσπραξης ποσό ύψους 18,1 δισ. ευρώ. Επίσης, για το 2019, έχουν κινηθεί οι διαδικασίες για τον χαρακτηρισμό ως ανεπίδεκτων είσπραξης, χρεών ύψους 4,5 δις. ευρώ, με αποτέλεσμα, το συνολικό ποσό που θα έχει διαγραφεί στο τέλος του 2019, να φτάσει στο ποσό των 22,6 δισ. ευρώ. Το 2018 διαγράφηκε ποσό ύψους 4,6 δισ. ευρώ και το 2017 οι διαγραφές έφτασαν σε 4,5 δισ. ευρώ
Ο έλεγχος πριν τη διαγραφή
Αναλυτικότερα, ο χαρακτηρισμός χρεών ως ανεπίδεκτων είσπραξης προϋποθέτει ότι:
- Λήφθηκαν όλα τα προβλεπόμενα ασφαλιστικά, διοικητικά, δικαστικά και αναγκαστικά μέτρα σε βάρος του οφειλέτη.
- Διενεργήθηκε εκτεταμένη έρευνα για τον εντοπισμό κάθε κινητής ή ακίνητης περιουσίας και λήφθηκε αντίγραφο της μερίδας του οφειλέτη τουλάχιστον από τα υποθηκοφυλακεία και τα κτηματολογικά γραφεία του τόπου κατοικίας, επαγγελματικής δραστηριότητας και του τόπου καταγωγής.
- Διερευνήθηκε και διαπιστώθηκε ότι δεν υπόκεινται σε διάρρηξη, λόγω καταδολίευσης, μεταβιβάσεις περιουσιακών στοιχείων του οφειλέτη.
- Ολοκληρώθηκε η έρευνα για τον εντοπισμό χρηματικών απαιτήσεων, όπως μισθωμάτων, μισθών, συντάξεων, απαιτήσεων στις τράπεζες και τα λοιπά πιστωτικά ιδρύματα, τη μεταφορά χρημάτων ή άλλων περιουσιακών στοιχείων του οφειλέτη στο εξωτερικό και την απόληψη τόκων από το εξωτερικό.
- Διερευνήθηκε κάθε στοιχείο που περιλαμβάνεται στα εκάστοτε πρόσφορα διαθέσιμα ηλεκτρονικά μέσα στη Φορολογική Διοίκηση και στο φυσικό φάκελο του οφειλέτη, όπως φορολογικές δηλώσεις, δηλώσεις μητρώου, ισολογισμοί και λοιπές χρηματοοικονομικές καταστάσεις, έντυπα πληροφοριών για περιουσιακά στοιχεία. Ειδικά για τις οφειλές στα Τελωνεία ο οριζόμενος ελεγκτής θα απευθύνεται στην αρμόδια Φορολογική Αρχή για τη λήψη των ανωτέρω απαιτούμενων στοιχείων.
- Σε περίπτωση πτώχευσης του οφειλέτη, έχει κηρυχθεί η παύση των εργασιών της πτώχευσης ή έχει επέλθει περάτωση αυτής, τα οποία διαπιστώνονται με κάθε πρόσφορο μέσο, όπως κοινοποίηση δικαστικής απόφασης και έλεγχος τελεσιδικίας αυτής, όταν απαιτείται από το νόμο, λήψη πιστοποιητικού από το αρμόδιο πτωχευτικό δικαστήριο σχετικά με την πορεία της πτώχευσης ή έρευνα στη μερίδα του οφειλέτη που τηρείται στο ανωτέρω δικαστήριο.
- Όλες οι ανωτέρω έρευνες, ενέργειες και μέτρα έχουν ολοκληρωθεί ή ληφθεί και κατά των συνυπόχρεων προσώπων χωρίς να προκύψει δυνατότητα αποπληρωμής τους χρέους.
- Η δέσμευση του συνόλου (100% και ανεξαρτήτως του χρόνου σύναψης της σύμβασης μεταξύ του οφειλέτη ή των συνυπόχρεων προσώπων και του πιστωτικού ιδρύματος), των καταθέσεων, των πάσης φύσεως λογαριασμών και παρακαταθηκών, μέχρι του ύψους των οφειλών προς το Δημόσιο και των συμβεβαιωμένων οφειλών προς τρίτους, επεκτείνεται στο περιεχόμενο των θυρίδων σε τράπεζες ή άλλα πιστωτικά ιδρύματα, προκειμένου να αποτραπεί η απόκρυψη περιουσιακών στοιχείων του οφειλέτη και να επιβληθούν τα προβλεπόμενα μέτρα αναγκαστικής εκτέλεσης.