Στην προσπάθεια να εξασφαλίσει πολιτική υποστήριξη από τις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις για να αποκρούσει τις πιέσεις του ΔΝΤ για πλήρη απορρύθμιση της αγοράς εργασίας επιμένει ο πρωθυπουργός, Αλέξης Τσίπρας, δίνοντας νέα διάσταση στην επετειακή Σύνοδο Κορυφής της Ρώμης.
Η αρχική πρωτοβουλία του πρωθυπουργού, που εκδηλώθηκε την Δευτέρα, να ζητήσει να περιληφθεί αναφορά στο κοινωνικό και εργασιακό κεκτημένο της Ευρώπης στο κείμενο της διακήρυξης της Συνόδου της Ρώμης συνάντησε ισχυρές αντιστάσεις και, όπως μετέδωσε το Reuters, στο τελικό σχέδιο δεν περιλήφθηκε η προταθείσα από την Αθήνα προσθήκη («το ευρωπαϊκό κοινωνικό και εργασιακό κεκτημένο πρέπει να γίνεται σεβαστό σε όλα τα κράτη-μέλη»).
Μια προσθήκη, την οποία η κυβέρνηση σκόπευε να μετατρέψει σε μια «πολιτική ασπίδα» έναντι του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, το οποίο επιμένει σε προτάσεις απορρύθμισης της αγοράς εργασίας, που κινούνται πολύ μακριά από τα ευρωπαϊκά πρότυπα (διατήρηση του «παγώματος» κλαδικών συμβάσεων, απελευθέρωση ομαδικών απολύσεων κ.α.).
"Δώστε καθαρή απάντηση"
Μπροστά στο διπλωματικό αδιέξοδο, ο πρωθυπουργός επανέφερε το θέμα από άλλη οδό, στέλνοντας επιστολή στον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Ντόναλντ Τουσκ, τον πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ζαν Κλοντ Γιούνκερ και στους προεδρεύοντες στη Σύνοδο Κορυφής της Ρώμης, Γιόζεφ Μουσκάτ και Πάολο Τζεντιλόνι. Η επιστολή κοινοποιείται σε όλους τους ηγέτες των 27 κρατών μελών.
Με την επιστολή του, ο κ. Τσίπρας ζητεί μια σαφή απάντηση για το αν το ευρωπαϊκό κοινωνικό μοντέλο, ειδικά σε ό,τι αφορά τις εργασιακές σχέσεις και τις συλλογικές διαπραγματεύσεις, ισχύει σε όλα τα κράτη μέλη της Ένωσης, ή αν εξαιρείται η Ελλάδα.
«Ενόψει της Συνόδου της Ρώμης», αναφέρει η επιστολή του πρωθυπουργού, «υπογραμμίζω ότι η Ελλάδα επιθυμεί να γιορτάσει μαζί με τους εταίρους της την επέτειο των 60 χρόνων της ΕΕ και ειδικότερα τις μεγάλες κοινές κατακτήσεις των λαών μας. Για το λόγο αυτό πρόθεση μας είναι να υποστηρίξουμε τη Διακήρυξη της Ρώμης, καθώς θεωρούμε ότι κινείται σε θετική κατεύθυνση.
Ωστόσο, για να μπορούμε πραγματικά να γιορτάσουμε αυτές τις κατακτήσεις, οφείλουμε να γνωρίζουμε ανοιχτά, επίσημα και καθαρά, αν δικαιούμαστε και εμείς να έχουμε πρόσβαση σε αυτές τις κατακτήσεις. Να γνωρίζουμε αν το ευρωπαϊκό κεκτημένο ισχύει για όλους χωρίς εξαιρέσεις ή αν ισχύει για όλους με εξαίρεση την Ελλάδα».
Η κίνηση του Έλληνα πρωθυπουργού είναι ασυνήθιστη στα διπλωματικά χρονικά της Ευρωπαϊκής Ένωσης και δεν είναι σαφές με ποιο τρόπο περιμένει ότι θα εκφράσουν την υποστήριξή τους οι ηγέτες και οι ευρωπαϊκοί θεσμοί. Προφανώς, πρόκειται για την πρώτη κίνηση από την πλευρά του, με στόχο να συζητηθεί το θέμα στη Σύνοδο Κορυφής, παρότι η πρωτοβουλία του να συνδέσει τη Σύνοδο με τις διαπραγματεύσεις της αξιολόγησης για τα εργασιακά αντιμετωπίσθηκε σχεδόν εχθρικά από τις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις.
"Δεν θα εκβιασθούμε"
Η προσθήκη που, από την Δευτέρα, επιχειρούσε η κυβέρνηση να εντάξει στο κείμενο της διακήρυξης είχε απορριφθεί και στο τελικό σχέδιο της διακήρυξης γίνεται μόνο μια γενική αναφορά στην απασχόληση.
Σύμφωνα με Ευρωπαίους αξιωματούχους, που μίλησαν στο Reuters, οι τροποποιήσεις που έγιναν στο τελικό σχέδιο θα πρέπει να ικανοποιούν την Αθήνα. Θα ήταν κατανοητό, ανέφερε Ευρωπαίος διπλωμάτης, να εκφράσει ο Έλληνας πρωθυπουργός στη Σύνοδο τις ανησυχίες του για την απασχόληση, αλλά «δεν νομίζω ότι στο τέλος αυτό θα οδηγήσει σε μπλοκάρισμα της διακήρυξης».
Άλλη ευρωπαϊκή πηγή ανέφερε στο πρακτορείο ότι δεν θα έχει επιτυχία οποιαδήποτε προσπάθεια να ενισχύσει τη θέση της η ελληνική κυβέρνηση στις διαπραγματεύσεις για την αξιολόγηση, επιχειρώντας να μπλοκάρει το κείμενο της διακήρυξης. «Δεν θα εκβιασθούμε από ένα κράτος μέλος, που συνδέει ένα ευρωπαϊκό θέμα με ένα άλλο θέμα, εντελώς διαφορετικό», δήλωσε χαρακτηριστικά.
Η ίδια πηγή περιέγραψε στο πρακτορείο το σχέδιο «Β» που θα θέσουν σε εφαρμογή οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις, εάν ένα κράτος μέλος δηλώσει ότι αρνείται να προσυπογράψει την κοινή διακήρυξη. Σε αυτή την περίπτωση, το κείμενο θα υιοθετηθεί ως δήλωση του προέδρου της Ε.Ε., Ντόναλντ Τουσκ και όχι ως κοινή δήλωση των 27 κρατών μελών.
Πρέπει να σημειωθεί ότι η Ελλάδα είναι το μόνο κράτος - μέλος που, μετά την οριστικοποίηση του σχεδίου διακήρυξης, διατηρεί επιφυλάξεις. Για την Πολωνία, που είχε επίσης απειλήσει να μην προσυπογράψει τη διακήρυξη, ευρωπαϊκές πηγές εκτιμούν ότι το θέμα έχει λυθεί, αφού έγιναν αρκετές τροποποιήσεις στις αναφορές του κειμένου για τη νέα αρχιτεκτονική της «Ευρώπης πολλών ταχυτήτων», με τις οποίες διαφωνούσε η πολωνική κυβέρνηση.
Εις βάρος της προσπάθειας της κυβέρνησης να γίνει μια αναφορά στα κοινωνικά και εργασιακά δικαιώματα λειτούργησε η στάση του Βερολίνου, που από την Τετάρτη ξεκαθάρισε, μέσω του εκπροσώπου της καγκελαρίας, Στέφεν Ζάιμπερτ, ότι η Αθήνα δεν θα πρέπει να χρησιμοποιήσει τη Σύνοδο Κορυφής για να πιέσει για το κλείσιμο της αξιολόγησης. «Το ελληνικό πρόγραμμα και η Σύνοδος της Ρώμης δεν πρέπει να συνδέονται», είχε τονίσει ο κ. Ζάιμπερτ.
Σκληρή κριτική
Ο πρωθυπουργός, Αλέξης Τσίπρας, άσκησε σκληρή κριτική στην πολιτική ηγεσία της Ευρώπης για τη στάση της στα θέματα των κοινωνικών και εργασιακών δικαιωμάτων.
«Το γεγονός ότι η Ευρώπη δεν υπερασπίζεται τα ίδια της τα επιτεύγματα, την κληρονομιά της, το ίδιο το δικό της κοινωνικό μοντέλο και το γεγονός ότι η Ευρώπη έχει παραδοθεί στο ΔΝΤ, εξηγεί γιατί αντιμετωπίζει μια υπαρξιακή κρίση», υπογράμμισε, μιλώντας χθες στην εκδήλωση του δικτύου transform! Europe, «Μια Ευρώπη για τον Λαό από τον Λαό».
«Η Ελλάδα βρίσκεται στην πρώτη γραμμή μιας μάχης που αφορά όλη την Ευρώπη», τόνισε ο κ. Τσίπρας. «Αγωνιζόμαστε για την επαναφορά των συλλογικών διαπραγματεύσεων στη χώρα μας, να τελειώσει το καθεστώς εξαίρεσης τώρα και μια για πάντα και για όλους στο μέλλον».
Άσκησε συνολική κριτική στο κυρίαρχο νεοφιλελεύθερο μοντέλο, λέγοντας: «Σήμερα η Ευρώπη είναι σχεδόν αποκλειστικά ένας χώρος λιτότητας, απορρύθμισης κοινωνικών και εργασιακών δικαιωμάτων και κλειστών συνόρων για πολιτικούς πρόσφυγες και μετανάστες. Ο νεοφιλελευθερισμός έχει σχεδόν καταβροχθίσει την Ευρώπη».