Ανοίγει ο δρόμος για να «σβήσουν» οι τράπεζες από το σταθμισμένο ενεργητικό τους «κόκκινα» δάνεια αξίας 11 δισ. ευρώ, καθώς η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, όπως τουλάχιστον εκτιμά το ελληνικό υπουργείο Οικονομικών, θα λάβει την απόφαση για ευνοϊκή λογιστική μεταχείριση των τιτλοποιήσεων μη εξυπηρετούμενων δανείων, που θα γίνουν με κρατικές εγγυήσεις, βάσει του σχεδίου «Ηρακλής».
Όπως δήλωσε στο Bloomberg από την Ουάσιγκτον ο αρμόδιος υφυπουργός Οικονομικών, Γιώργος Ζαββός, «όλες οι ελληνικές συστημικές τράπεζες έχουν ενημερώσει την κυβέρνηση ότι θα χρησιμοποιήσουν το σχέδιο "Ηρακλής" για να καθαρίσουν τους ισολογισμούς τους. Η σημαντικότερη συμβολή του σχεδίου "Ηρακλής" είναι ότι μπορεί να εξασφαλίσει μηδενική στάθμιση κινδύνου για τα ομόλογα που θα εκδοθούν από τις τράπεζες».
Σε... απλούστερα ελληνικά, αυτό που εννοεί ο κ. Ζαββός είναι ότι οι τράπεζες θα μετατρέψουν σε νέους τίτλους τα «καλύτερα» από τα προβληματικά τους δάνεια, η αξία των οποίων υπολογίζεται περίπου σε 11 δισ. ευρώ και το Ελληνικό Δημόσιο θα εγγυηθεί για αυτούς τους τίτλους ότι θα καλύψει πιθανές ζημιές μέχρι ποσοστό 80%, παρέχοντας εγγυήσεις αξίας έως 9 δισ. ευρώ.
Αυτούς τους τίτλους, σε αντίθεση με τα «χειρότερα» δάνεια, αξίας 19 δισ. ευρώ, τα οποία θα τιτλοποιηθούν και θα πουληθούν σε επενδυτές, θα τους κρατήσουν οι τράπεζες στα δικά τους χαρτοφυλάκια. Όμως, επειδή το Δημόσιο θα έχει εγγυηθεί τις ζημιές, η ΕΚΤ θα επιτρέψει, όπως και στην Ιταλία, οι «καλοί» τίτλοι (senior tranches) να έχουν μηδενική στάθμιση κινδύνου, δηλαδή να θεωρούνται απολύτως ασφαλείς, σαν να επρόκειτο για κρατικά ομόλογα, ώστε οι τράπεζες να τους «σβήσουν» από το σταθμισμένο σύμφωνα με τον κίνδυνο ενεργητικό τους.
Αυτό σημαίνει ότι το κλάσμα της κεφαλαιακής επάρκειας, που υπολογίζεται ως μια σχέση σταθμισμένου ενεργητικού προς τα ίδια κεφάλαια, θα «ελαφρύνει» κατά 11 δισ. ευρώ ο αριθμητής (σταθμισμένο ενεργητικό). Με αυτό τον τρόπο, θα μετριαστεί η ζημιά που θα υποστούν οι τράπεζες από την πώληση, σε χαμηλές τιμές, των χειρότερων κομματιών των τιτλοποιήσεών τους σε επενδυτές.
Θα υπάρξει, όμως, επενδυτικό ενδιαφέρον για αυτές τις τιτλοποιήσεις; Ο κ. Ζαββός εμφανίσθηκε αισιόδοξος, δηλώνοντας στο Bloomberg ότι «οι επενδυτές μας είπαν ότι θα επενδύσουν στο σχέδιο "Ηρακλής"». Ο κ. Ζαββός είχε συναντήσεις, στο περιθώριο της φθινοπωρινής συνόδου του ΔΝΤ και της Παγκόσμιας Τράπεζας, με αρκετούς επενδυτές και, ειδικότερα, με στελέχη από τις BlackRock Inc., Deutsche Bank AG, Credit Suisse Group AG, JPMorgan Chase & Co. και HSBC Holdings Plc.
Όπως λένε τραπεζικά στελέχη, το σημαντικότερο βήμα που πρέπει να γίνει πλέον για να προχωρήσουν οι τιτλοποιήσεις από τις αρχές του 2020 και να περιλάβουν οι τράπεζες, ενόψει των stress tests, στον προγραμματισμό που θα γνωστοποιήσουν στον Ενιαίο Εποπτικό Μηχανισμό τα αναμενόμενα οφέλη από το σχέδιο «Ηρακλής» είναι να ολοκληρωθεί η κατάρτιση του εφαρμοστικού νόμου, να σταλεί στην ΕΚΤ για έγκριση και να επισημοποιηθεί ότι η στάθμιση των «καλών» τίτλων θα είναι μηδενική.
Το ζήτημα που είχε δημιουργήσει ως τώρα αβεβαιότητα για το αν θα υπάρξει η μηδενική στάθμιση κινδύνου σχετίζεται με τη χαμηλή πιστοληπτική αξιολόγηση της Ελλάδας, που κρατά τη χώρα και εκτός του μηχανισμού χρηματοδότησης της ΕΚΤ, αφού δεν γίνονται δεκτοί οι τίτλοι της. Σε αντίθεση με την Ιταλία, που έχει αξιολόγηση επενδυτικής βαθμίδας, εκφράζονταν φόβοι ότι η ΕΚΤ δεν θα δεχόταν τις εγγυήσεις του Ελληνικού Δημοσίου ως απολύτως «ασφαλείς» και θα επέβαλε στις τράπεζες να κρατήσουν ένα μέρος των καλών τιτλοποιήσεων στο σταθμισμένο ενεργητικό, δεσμεύοντας τα αντίστοιχα κεφάλαια, κάτι που θα περιόριζε την αποτελεσματικότητα του σχεδίου «Ηρακλής».