Απίστευτες διατάξεις για τη διευκόλυνση των απολύσεων εργαζομένων, την καθυστέρηση καταβολής της αποζημίωσης αλλά και την αυθαίρετη παρακράτηση του 10% του ποσού της αποζημίωσης από τον εργοδότη, περιέχει το εργασιακό νομοσχέδιο, το οποίο η κυβέρνηση θα προωθήσει προς ψήφιση από τη βουλή μέσα στον Ιούνιο.
Ήδη οι αντιδράσεις φουντώνουν όσο αποκαλύπτονται τα «ψιλά γράμματα» των διατάξεων του νομοσχεδίου και ειδικά το άρθρο 65, που ανατρέπει τις ζωές εκατομμυρίων εργαζομένων, αλλά για την ώρα η κυβέρνηση εμφανίζεται ανυποχώρητη.
Το οξύμωρο είναι πως το επίμαχο άρθρο 65, φέρει τον τίτλο: «Προστασία από τις απολύσεις»
Ευέλικτες απολύσεις
Αναφορικά με τις απολύσεις, οι διατάξεις του νομοσχεδίου, όπως τις αποκωδικοποίησε η νομική υπηρεσία της ΓΣΕΕ, ο εργοδότης μπορεί να καθυστερήσει την καταβολή της αποζημίωσης απόλυσης, ακόμα και για ένα τετράμηνο, χωρίς στο διάστημα αυτό, ο απολυμένος εργαζόμενος να μπορεί να κάνει οτιδήποτε για να εξαναγκάσει τον εργοδότη να καταβάλει έγκαιρα την αποζημίωση.
Αλλάζει επί το δυσμενέστερο για τον εργαζόμενο, το ισχύουν καθεστώς το οποίο προβλέπει ότι η αποζημίωση καταβάλλεται με την απόλυση και ακόμη προβλέπει ότι «η μη καταβολή πλήρους της αποζημίωσης απόλυσης επιφέρει την ακυρότητα της απόλυσης και την υπερημερία του εργοδότη».
Επίσης το ισχύον καθεστώς δίδει την ευχέρεια στον εργοδότη να καταβάλει την αποζημίωση σε δόσεις εάν το ποσό υπερβαίνει τις αποδοχές δύο μηνών.
Εφόσον ψηφιστεί και εφαρμοστεί η συγκεκριμένη διάταξη, ο απολυμένος εργαζόμενος όχι μόνο θα μένει χωρίς εργασία και εισοδήματα, αλλά θα περιμένει έως τέσσερις μήνες για να λάβει την αποζημίωσή του.
Μόνο στην περίπτωση που ο εργοδότης δεν καταβάλει την αποζημίωση εντός τεσσάρων μηνών, η απόλυση είναι άκυρη.
Και «κούρεμα» 10%, χωρίς λόγο
Μια άλλη απίστευτη διάταξη είναι εκείνη που προβλέπει ότι ο εργοδότης μπορεί να παρακρατήσει το 10% της αποζημίωσης, την οποία έχει καταβάλει μετά από τέσσερις μήνες.
Ειδικότερα το άρθρο 65 του νομοσχεδίου περιέχει διάταξη σύμφωνα με την οποία κατά πλάσμα δικαίου εάν η αποζημίωση απόλυσης υπολείπεται της νόμιμης κατά ποσοστό μέχρι 10%, θεωρείται ότι έγινε λόγω... συγγνωστής πλάνης και ο απολυθείς μπορεί να αιτηθεί αγωγικά μόνο συμπλήρωσή της.
Παράδειγμα: Απολύεται ο Χ εργαζόμενος και από την αποζημίωση που πρέπει να λάβει, βάσει των χρόνων υπηρεσίας του, που είναι π.χ. 20.000 ευρώ, ο εργοδότης του δίνει το ποσό των 18.000 ευρώ.
Η απόλυση δεν είναι άκυρη, παρότι η αποζημίωση είναι λειψή, και ο εργαζόμενος μπορεί να διεκδικήσει μέσω των δικαστηρίων το ποσό των 2.000 ευρώ. Η υπόθεση θα τελεσιδικήσει μετά από χρόνια, λόγω των αναβολών και των εφέσεων και το κόστος για τον εργαζόμενο θα είναι μεγάλο και ενδεχομένως, ασύμφορη, η δικαστική διεκδίκηση.
Ολόκληρο το επίμαχο άρθρο 65
Άρθρο 65 Προστασία από τις απολύσεις
1. Η καταγγελία της σύμβασης εξαρτημένης εργασίας από τον εργοδότη είναι άκυρη, εφόσον η απόλυση:
α) Οφείλεται σε δυσμενή διάκριση σε βάρος του εργαζομένου ή εκδικητικότητα λόγω φύλου, φυλής, χρώματος, πολιτικών φρονημάτων, θρησκευτικών ή φιλοσοφικών πεποιθήσεων, γενεαλογικών καταβολών, εθνικής ή εθνοτικής καταγωγής, γενετήσιου ή σεξουαλικού προσανατολισμού, ηλικίας, ταυτότητας ή χαρακτηριστικών φύλου, αναπηρίας, ή συμμετοχής ή μη σε συνδικαλιστική οργάνωση, ή
β) γίνεται λόγω ενάσκησης νομίμου δικαιώματος του εργαζομένου ή
γ) αντίκειται σε άλλη ειδική διάταξη νόμου, ιδίως όταν πρόκειται για απόλυση:
γα) που οφείλεται σε διάκριση για έναν από τους λόγους που προβλέπονται στο άρθρο 1 του ν. 4443/2016 (Α’ 232) ως αντίμετρο σε καταγγελία ή αίτημα παροχής έννομης προστασίας, για τη διασφάλιση τήρησης της αρχής της ίσης μεταχείρισης σύμφωνα με το άρθρο 10 του ν. 4443/2016,
γβ) που οφείλεται στην άσκηση των δικαιωμάτων σε περίπτωση βίας και παρενόχλησης, σύμφωνα με το άρθρο 13,
γγ) των εγκύων και τεκουσών γυναικών, όπως και του πατέρα του νεογεννηθέντος τέκνου, όταν δεν συντρέχει σπουδαίος λόγος, για το χρονικό διάστημα που ορίζεται στο άρθρο 15 του ν. 1483/1984 (Α’ 153),
γδ) εργαζομένων που έλαβαν ή ζήτησαν οποιαδήποτε άδεια που προβλέπεται στο Μέρος ΙΙΙ, σύμφωνα με το άρθρο 48 και στην περίπτωση που έλαβαν ή ζήτησαν ευέλικτη ρύθμιση για λόγους φροντίδας του τέκνου κατά τα οριζόμενα στο άρθρο 31,
γε) κατά τη διάρκεια της άδειας αναψυχής σύμφωνα με την παρ. 6 του άρθρου 5 του α.ν. 539/1945 (Α’ 229),
γστ) των πολύτεκνων, αναπήρων και εν γένει προστατευόμενων προσώπων που έχουν τοποθετηθεί σύμφωνα με τον ν. 2643/1998 (Α΄ 220), όταν δεν έχουν τηρηθεί οι προϋποθέσεις του άρθρου 11 του ν. 2643/1998,
γζ) των στρατευμένων σύμφωνα με το άρθρο 1 του ν. 3514/1928,
γη) των μετεκπαιδευομένων εργαζομένων σε τουριστικές επιχειρήσεις σύμφωνα με το άρθρο 15 παρ. 4 του ν. 1077/1980 (Α’ 225),γθ ) που γίνεται κατά παράβαση της νομοθεσίας περί ομαδικών απολύσεων σύμφωνα με το άρθρο 6 του ν. 1387/1983 (Α’ 110),
γι) των συνδικαλιστικών στελεχών, σύμφωνα με τα οριζόμενα στο άρθρο 14 του ν. 1264/1982 (Α’ 79), καθώς και των μελών των συμβουλίων εργαζομένων, σύμφωνα με το άρθρο 9 του ν. 1767/1988 (Α’ 63), όπως και των μελών της ειδικής διαπραγματευτικής ομάδας, του ευρωπαϊκού συμβουλίου εργαζομένων και των εκπροσώπων των εργαζομένων που ασκούν τα καθήκοντά τους στο πλαίσιο της διαδικασίας για την ενημέρωση και τη διαβούλευση της παρ. 3 του άρθρου 56 του ν. 4052/2012 (Α’ 41), σύμφωνα με την παρ. 3 του άρθρου 64 του ν. 4052/2012,
για) που οφείλεται σε νόμιμη συνδικαλιστική δράση του εργαζομένου, σύμφωνα με την παρ. 4 του άρθρου 14 του ν. 1264/1982,
γιβ) λόγω μη αποδοχής από τον εργαζόμενο πρότασης του εργοδότη για μερική απασχόληση ή εκ περιτροπής εργασίας, σύμφωνα με την παρ. 8 του άρθρου 38 του ν. 1892/1992,
γιγ) των εργαζομένων που αρνούνται τη διευθέτηση που έχει συμφωνηθεί συλλογικά και η άρνησή τους δεν είναι αντίθετη με την καλή πίστη, σύμφωνα με την περ. β της παρ. 1 και την περ. β της παρ. 2 του άρθρου 41 του ν. 1892/1990 (Α’ 101), καθώς και των εργαζομένων που αρνούνται πρόταση του εργοδότη για διευθέτηση σύμφωνα με την παρ. 6 του άρθρου 41 του ν. 1892/1990,
γιδ) των εργαζομένων που ασκούν το δικαίωμα αποσύνδεσης της παρ. 9 του άρθρου 5 του ν. 3846/2010 (Α’ 66).
2. Αν απολυθείς εργαζόμενος αποδείξει ενώπιον δικαστηρίου πραγματικά περιστατικά ικανά να στηρίξουν την πεποίθηση ότι η απόλυσή του είναι άκυρη σύμφωνα με την παρ. 1, εναπόκειται στον εργοδότη να αποδείξει ότι η απόλυση είναι έγκυρη.
3. Eάν η απόλυση πάσχει για λόγο διαφορετικό από τους λόγους της παρ. 1, το δικαστήριο, αντί οποιασδήποτε άλλης συνέπειας, μετά από αίτημα είτε του εργαζομένου είτε του εργοδότη, επιδικάζει υπέρ του εργαζομένου ποσό πρόσθετης αποζημίωσης, το οποίο δεν μπορεί να είναι μικρότερο των τακτικών αποδοχών τριών (3) μηνών, ούτε μεγαλύτερο του διπλάσιου της κατά νόμο αποζημίωσης λόγω καταγγελίας κατά τον χρόνο απόλυσης. Το αίτημα υποβάλλεται από τον εργαζόμενο ή από τον εργοδότη σε οποιοδήποτε στάδιο της δίκης, σε πρώτο ή δεύτερο βαθμό δικαιοδοσίας. Κατά τον καθορισμό του ποσού της πρόσθετης αποζημίωσης, το δικαστήριο λαμβάνει υπόψη του ιδίως την ένταση του πταίσματος του εργοδότη και την περιουσιακή και οικονομική κατάσταση του εργαζομένου και του εργοδότη.
4. Οι απολυθέντες της παρ. 1 δικαιούνται, αντί της αγωγής ακύρωσης και διεκδίκησης μισθών υπερημερίας και της επαναπασχόλησής τους, να επιλέξουν να διεκδικήσουν την αστική ποινή που προβλέπεται στην παρ. 3.
5. Εάν κατά την καταγγελία της σύμβασης εξαρτημένης εργασίας δεν τηρήθηκαν οι προϋποθέσεις της παρ. 3 του άρθρου 5 του ν. 3198/1955 (Α 98) και της περ. γ της παρ. 4 του άρθρου 74 του ν. 3863/2010 (Α 115), το κύρος της καταγγελίας ισχυροποιείται, εφόσον ο εργοδότης καλύψει την τυπική παράλειψη εντός προθεσμίας τεσσάρων (4) μηνών και τυγχάνει εφαρμογής η παρ. 1 του άρθρου 6 του ν. 3198/1955. Στην περίπτωση που η πλήρωση των προϋποθέσεων γίνει μετά την ως άνω προθεσμία, η πλήρωση αυτή λογίζεται ως νέα καταγγελία και η προηγούμενη ως ανυπόστατη. Εάν η αποζημίωση απόλυσης υπολείπεται της νόμιμης κατά ποσοστό μέχρι 10%, θεωρείται ότι έγινε λόγω συγγνωστής πλάνης και ο απολυθείς μπορεί να αιτηθεί με αγωγή μόνο τη συμπλήρωσή της.
6. Δεν επιτρέπεται, αν συντρέχουν λόγοι απόλυσης της παρ. 1 και της παρ. 3, να αιτηθεί ταυτόχρονα ο εργαζόμενος την ακύρωση της καταγγελίας μετά των συνεπειών αυτής και την αστική ποινή. Στην περίπτωση που σωρευθούν τα σχετικά αγωγικά αιτήματα, η αγωγή απορρίπτεται ως απαράδεκτη.