Τεστ ανίχνευσης κόκκινων χρεών για νοικοκυρά και επιχειρήσεις!

Ενεργοποιείται ο Μηχανισμός έγκαιρης προειδοποίησης οφειλετών, ο οποίος θα παράσχει συμβουλές σε υπερχρεωμένα νοικοκυριά και επιχειρήσεις, για τη διαχείριση της περιουσίας τους και τη ρευστοποίησή τους, προκειμένου να αποπληρώσουν δάνεια και οφειλές σε εφορία και ασφαλιστικά ταμεία.

Τις προϋποθέσεις λειτουργίας του Μηχανισμού, όπως και τις λειτουργικές προδιαγραφές της ηλεκτρονικής πλατφόρμας καθορίζει κοινή απόφαση (4041 ΕΞ 2022) των υπουργών Οικονομικών, Χρήστου Σταϊκούρα, Ανάπτυξης, Άδωνι Γεωργιάδη και Επικρατείας Κυριάκου Πιερρακάκη, που δημοσιεύτηκε χθες στην εφημερίδα της Κυβερνήσεως (ΦΕΚ B’ 76/17.01.2022) 

Τα φυσικά και τα νομικά πρόσωπα που θα υπαχθούν στον συγκεκριμένο μηχανισμό, παραιτούνται οποιουδήποτε φορολογικού και τραπεζικού απορρήτου και η κινητή και ακίνητη περιουσία τους γίνεται αντικείμενο επεξεργασίας από τα στελέχη του Μηχανισμού, προκειμένου να προτείνουν ώστε να αποφύγουν το «κοκκίνισμα».

Τα νοικοκυριά και οι επιχειρήσεις μέσω Μηχανισμού, μπορούν να λάβουν υπηρεσίες ενημέρωσης, εφόσον εντοπιστεί αδυναμία πληρωμής των υποχρεώσεων τους, έτσι ώστε να γνωρίζουν πως να αντιμετωπίσουν τις οφειλές τους.

Η διαδικασία της έγκαιρης προειδοποίησης περιλαμβάνει τρία βασικά βήματα:

1. Ο ενδιαφερόμενος οφειλέτης υποβάλλει αίτηση στον Μηχανισμό Έγκαιρης Προειδοποίησης, μέσω της ψηφιακής πλατφόρμας της Ειδικής Γραμματείας Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους (ΕΓΔΙΧ), του Υπουργείου Οικονομικών. Μέσω αυτής, παρέχει τη συναίνεσή του για την άρση απορρήτου, με σκοπό την αναζήτηση, πρόσβαση, συλλογή, επεξεργασία και διασταύρωση δεδομένων που τον αφορούν.
2. Η πλατφόρμα επεξεργάζεται τα οικονομικά στοιχεία, βάσει ειδικών αριθμοδεικτών, όπως για παράδειγμα η κάλυψη βραχυπρόθεσμων οφειλών. Ακολούθως, ο οφειλέτης κατατάσσεται σε ένα από τα τρία επίπεδα κινδύνου αφερεγγυότητας (χαμηλό – μέτριο – υψηλό).
3. Στην περίπτωση που ο οφειλέτης έχει καταταχθεί σε μέτριο ή υψηλό επίπεδο κινδύνου και εφόσον επιθυμεί, τότε αιτείται, μέσω της πλατφόρμας, τον προγραμματισμό της πρώτης συνάντηση για να λάβει δωρεάν υπηρεσίες ενημέρωσης. Στο πλαίσιο αυτό, συμπληρώνει ειδικό ερωτηματολόγιο και επισυνάπτει τυχόν στοιχεία που δεν είναι ψηφιακά διαθέσιμα. Τα εν λόγω στοιχεία μελετώνται από ειδικούς εμπειρογνώμονες, οι οποίοι ακολούθως παρέχουν ενημέρωση και συμβουλές στον οφειλέτη.

Μεταξύ άλλων, μπορεί να προτείνουν την άμεση ρευστοποίηση περιουσιακών στοιχείων, των οφειλετών.

Σύμφωνα με την απόφαση, «ως άμεσα ρευστοποιήσιμα περιουσιακά στοιχεία νοούνται χρηματοπιστωτικά μέσα του αιτούντος (ενδεικτικά μετοχές, ομόλογα, μερίδια σε αμοιβαία κεφάλαια, επενδύσεις σε συνάλλαγμα ή παράγωγα προϊόντα), η αξία των οποίων υπολογίζεται στα κινητά περιουσιακά στοιχεία του αιτούντος».

Πως θα λειτουργεί

Ο Ηλεκτρονικός Μηχανισμός Έγκαιρης Προειδοποίησης Οφειλετών αφού ενεργοποιηθεί κατόπιν αίτησης του αιτούντος, λαμβάνει πληροφορίες που είναι απαραίτητες για τον προσδιορισμό του επιπέδου επικινδυνότητας του αιτούντος. Οι πληροφορίες που περιλαμβάνονται στην αίτηση είτε αντλούνται αυτόματα από το σύστημα είτε καταχωρούνται από τον αιτούντα. Στη συνέχεια θα λειτουργεί ως εξής:

• Υπολογίζει τους αριθμοδείκτες που έχουν τεθεί για κάθε κατηγορία αιτούντος.
• Κάθε αριθμοδείκτης ανά κατηγορία αιτούντος και σύμφωνα με τα τεθέντα όρια χαρακτηρίζεται ως πράσινος (χαμηλό επίπεδο κινδύνου) ή πορτοκαλί (μέτριο επίπεδο κινδύνου) ή κόκκινος (υψηλό επίπεδο κινδύνου).
• Ανάλογα με τα αποτελέσματα του συνόλου των αριθμοδεικτών, ο αιτών κατατάσσεται τελικά στο ανάλογο επίπεδο κινδύνου, και συγκεκριμένα σε χαμηλό, μέτριο ή υψηλό, ωστόσο τα στοιχεία και τα αποτελέσματα δεν θα κοινοποιούνται στους θεσμικούς πιστωτές.

Ποια στοιχεία θα περιλαμβάνει η αίτηση

Όταν πρόκειται για φυσικό πρόσωπο (επιτηδευματία ή μη, η αίτηση περιλαμβάνει υποχρεωτικά τα εξής:

1. Τα πλήρη στοιχεία του αιτούντος (ονοματεπώνυμο, διεύθυνση, Α.Φ.Μ., τηλέφωνο, ηλεκτρονική διεύθυνση) και αναφορά στην οικογενειακή του κατάσταση, ήτοι την ύπαρξη ή μη συζύγου και τον αριθμό εξαρτώμενων τέκνων ή ενηλίκων τέκνων.
2. Για φυσικά πρόσωπα μη επιτηδευματίες, τον αριθμό συνεχόμενων μηνών που βρίσκεται ο αιτών σε καθεστώς ανεργίας, το αναμενόμενο ατομικό εισόδημα του αιτούντος, το σύνολο δόσεων οφειλών προς το Δημόσιο και τους Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης και το ποσό των τοκοχρεωλυτικών δόσεων που πρόκειται να αποπληρωθούν κατά το έτος που κατατίθεται η αίτηση.
3. Για φυσικά πρόσωπα επιτηδευματίες τον Κωδικό Αριθμό κύριας Δραστηριότητας (ΚΑΔ) καθώς και την περιγραφή του.
4. Την ύπαρξη οφειλών του αιτούντος προς τους θεσμικούς πιστωτές και τους λοιπούς πιστωτές. Στην περίπτωση των λοιπών πιστωτών συμπληρώνεται μόνο το οφειλόμενο ποσό και όχι τα πλήρη στοιχεία του εκάστοτε πιστωτή. Για τα φυσικά πρόσωπα επιτηδευματίες, τα ως άνω αναφερόμενα στοιχεία παρέχονται ξεχωριστά για τις οφειλές από επιχειρηματική δραστηριότητα και ξεχωριστά για οφειλές εκτός επιχειρηματικής δραστηριότητας.
5. Το εισόδημα του/της συζύγου του αιτούντος του τελευταίου φορολογικού έτους μετά φόρων (αν υπάρχει σύζυγος).
6. Την εκτιμώμενη αξία των κινητών και αξία των ακίνητων περιουσιακών στοιχείων του οφειλέτη στην Ελλάδα και την αλλοδαπή.

Η αξία των κινητών περιουσιακών στοιχείων προσδιορίζεται με βάση τη δήλωση του αιτούντος ή, αν υπάρχει, με βάση την εκτιμώμενη αξία που προσκομίζεται από τους χρηματοδοτικούς φορείς (π.χ. καταθέσεις, άμεσα ρευστοποιήσιμα περιουσιακά στοιχεία) ή την εμπορική αξία, όπως προκύπτει από τις εγγραφές στα βιβλία των χρηματοδοτικών φορέων (αν υπάρχει).

Η αξία των ακίνητων περιουσιακών στοιχείων προσδιορίζεται κατά δήλωση του αιτούντος, προαιρετικά συμβουλευόμενος την εμπορική αξία που αντλείται από τις εγγραφές στα βιβλία των χρηματοδοτικών φορέων καθώς και τη φορολογητέα αξία για τον υπολογισμό του ενιαίου φόρου ιδιοκτησίας ακινήτων (ΕΝ.Φ.Ι.Α.) σύμφωνα με τον ν. 4223/2013 (Α’ 287), όπως αυτή προκύπτει από την τελευταία πράξη προσδιορισμού φόρου.

Ποια στοιχεία θα δίδονται στις τράπεζες

Ο αιτών δίνει τη συναίνεσή του για την άντληση των εξής στοιχείων από τους θεσμικούς πιστωτές:

1. πράξη διοικητικού προσδιορισμού του φόρου εισοδήματος (εκκαθαριστικό) των δύο τελευταίων φορολογικών ετών,
2. πράξη διοικητικού προσδιορισμού του Ενιαίου Φόρου Ιδιοκτησίας Ακινήτων (ΕΝ.Φ.Ι.Α.) του τελευταίου φορολογικού έτους,
3. υπάρχον χρέος προς τη Φορολογική Διοίκηση και προς τους Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης. Για τα φυσικά πρόσωπα επιτηδευματίες, τα ως άνω αναφερόμενα στοιχεία παρέχονται ξεχωριστά για τις οφειλές από επιχειρηματική δραστηριότητα και ξεχωριστά για οφειλές εκτός επιχειρηματικής δραστηριότητας,
4. δήλωση εισοδήματος φυσικών προσώπων (E.1) των τελευταίων δύο (2) φορολογικών ετών, μόνο για τα φυσικά πρόσωπα επιτηδευματίες,
5. κατάσταση οικονομικών στοιχείων από επιχειρηματική δραστηριότητα (Ε.3) των τελευταίων δύο (2) φορολογικών ετών, μόνο για τα φυσικά πρόσωπα επιτηδευματίες,
6. οφειλόμενο ποσό ανά χρηματοδοτικό φορέα. Για τα φυσικά πρόσωπα επιτηδευματίες, τα ως άνω αναφερόμενα στοιχεία παρέχονται ξεχωριστά για τις οφειλές από επιχειρηματική δραστηριότητα και χωριστά για οφειλές εκτός επιχειρηματικής δραστηριότητας,
7. αριθμό ημερών καθυστέρησης για οφειλές προς χρηματοδοτικούς φορείς (που αφορά το κεφάλαιο και τους τόκους),
8. στοιχεία αναφορικά με καταθέσεις και χρηματοπιστωτικά προϊόντα που τηρούνται από χρηματοδοτικούς φορείς καθώς και την εκτιμώμενη αξία τους και
9. εμπορική αξία που υπάρχει καταχωρισμένη στα βιβλία των χρηματοδοτικών φορέων για τα κινητά ή ακίνητα περιουσιακά στοιχεία του αιτούντος.