Με ένα τελεσίγραφο προς το Βερολίνο αφήνει ο Μάριο Ντράγκι τη θέση του προέδρου της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, αφού πρώτα επικράτησε συντριπτικά εντός του συμβουλίου της ΕΚΤ, απομονώνοντας τον Γιενς Βάιντμαν της Bundesbank, ώστε να εγκριθεί το νέο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης, στο οποίο αντιδρούσαν έντονα οι Γερμανοί.
Ο Ιταλός κεντρικός τραπεζίτης, μιλώντας στους δημοσιογράφους μετά την ολοκλήρωση της συνεδρίασης του διοικητικού συμβουλίου της ΕΚΤ, ουσιαστικά απάντησε στην κριτική που δέχεται από την Γερμανία για τους κινδύνους που δημιουργεί η χαλάρωση της νομισματικής πολιτικής, στέλνοντας ένα σαφές μήνυμα: Όσο δεν ρίχνουν χρήμα οι κυβερνήσεις που έχουν δημοσιονομικά περιθώρια για να στηριχθεί η ανάπτυξη, τόσο θα συνεχίζει η κεντρική τράπεζα να στηρίζει την οικονομία με τα δικά της μέτρα, παρά τις αντιδράσεις των Γερμανών.
«Υπήρξε ομοφωνία ότι η δημοσιονομική πολιτική πρέπει να γίνει το κύριο εργαλείο», δήλωσε χαρακτηριστικά ο Ντράγκι, απαντώντας σε ερώτηση για το αν αποφασίσθηκε ομόφωνα το νέο QE. Σε άλλη τοποθέτησή του, ξεκαθάρισε ότι η κεντρική τράπεζα δεν ζητά να χαλαρώσει το Σύμφωνο Σταθερότητας, αλλά να λάβουν μέτρα τόνωσης της οικονομίας όσες χώρες έχουν τα δημοσιονομικά περιθώρια, κάτι που «φωτογραφίζει» την Γερμανία.
Όσον αφορά την προσπάθεια που έκανε η Bundesbank τις προηγούμενες ημέρες να σχηματίσει μια ισχυρή συμμαχία στο συμβούλιο της ΕΚΤ για να μπλοκάρει την ποσοτική χαλάρωση, από τις δηλώσεις Ντράγκι προκύπτει ότι η ήττα της γερμανικής πλευράς ήταν συντριπτική: η πλειοψηφία που σχηματίσθηκε ήταν τόσο ισχυρή, που δεν χρειάσθηκε καν να γίνει ψηφοφορία, όπως εξήγησε ο Μ. Ντράγκι.
Τα μέτρα
Με τις σημερινές αποφάσεις της, η ΕΚΤ μειώνει ακόμη περισσότερο το ήδη αρνητικό επιτόκιο αποδοχής καταθέσεων, ενώ ενεργοποιεί για όσο χρειασθεί, προκειμένου να ενισχυθεί ο πληθωρισμός, ένα νέο πρόγραμμα αγοράς στοιχείων ενεργητικού (ομολόγων).
Ειδικότερα, όπως ανακοινώθηκε,
- Το επιτόκιο αποδοχής καταθέσεων μειώνεται στο -0,50%, ενώ τα υπόλοιπα βασικά επιτόκια παραμένουν αμετάβλητα. Το συμβούλιο της ΕΚΤ τονίζεται ότι θα διατηρήσει τα επιτόκια στα παρόντα, εξαιρετικά χαμηλά επίπεδα, μέχρι να συγκλίνει με «ισχυρό τρόπο» ("robustly") ο πληθωρισμός με το στόχο της τράπεζας, δηλαδή αρκετά κοντά στο 2%. Επίσης, εισάγεται σύστημα κλιμακωτής εφαρμογής των αρνητικών επιτοκίων, ώστε να περιορισθεί η αρνητική επίδραση στα οικονομικά μεγέθη των τραπεζών.
- Για τις αγορές στοιχείων ενεργητικού (ομολόγων), η ΕΚΤ αποφάσισε το νέο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης να αρχίσει την 1η Νοεμβρίου και να προχωρήσει με αγορές αξίας 20 δισ. ευρώ το μήνα. Σημειώνεται ότι το ποσό αυτό είναι χαμηλότερο από τις προβλέψεις των αναλυτών για αγορές αξίας 30 δισ. ευρώ το μήνα. Πάντως, στην ανακοίνωση τονίζεται ότι το πρόγραμμα θα κρατήσει όσο χρειάζεται για να ενισχύσει την επίδραση των χαμηλών επιτοκίων και θα σταματήσει λίγο πριν αρχίσει ο επόμενος κύκλος αύξησης επιτοκίων από την ΕΚΤ. Θα συνεχισθεί, επίσης, η επανατοποθέτηση κεφαλαίων από λήξεις ομολόγων που αγοράσθηκαν με το προηγούμενο QE, όσο χρειάζεται για να εξυπηρετηθούν οι στόχοι της νομισματικής πολιτικής.
- Ευνοϊκότεροι θα γίνουν οι όροι χρηματοδότησης των τραπεζών με το νέο πρόγραμμα TLTRO (παροχή μακροπρόθεσμης ρευστότητας), το οποίο επεκτείνεται για δύο έως τρία έτη.
