Μια μεγάλη αλλαγή συσχετισμών στις αγορές των ελληνικών assets σηματοδοτεί η επιτυχής έκδοση 10ετών ομολόγων από το Δημόσιο, με στελέχη της αγοράς να λένε χαρακτηριστικά ότι τελειώνει η… δικτατορία των κερδοσκοπικών κεφαλαίων, που είχαν κυριαρχήσει πλήρως μετά τον αποκλεισμό της χώρας από την αγορά το 2010.
Όσο η Ελλάδα παρέμενε εκτός διεθνούς επενδυτικού χάρτη, καθώς δεν μπορούσε να δανεισθεί με μακροχρόνιους τίτλους από τον ιδιωτικό τομέα και βασιζόταν στη χρηματοδότηση από τους πιστωτές του επίσημου τομέα (ΕΚΤ, ESF, ΔΝΤ κλπ), στις αγορές ομολόγων και μετοχών ήταν πλήρης η κυριαρχία των hedge funds. Τα χαρτοφυλάκια αυτά δεν δεσμεύουν «πραγματικά» κεφάλαια σε επενδυτικές στρατηγικές με μακρινό ορίζοντα, αλλά κινούνται άκρως κερδοσκοπικά, αξιοποιώντας διακυμάνσεις των τιμών.
Η προσπάθεια απομάκρυνσης των hedge funds και προσέλκυσης real money investors δεν έχει ολοκληρωθεί, επισημαίνουν τραπεζικά στελέχη. Θα χρειασθεί πρώτα να περάσει η χώρα στην κατηγορία του investment grade, για να εισέλθουν κεφάλαια από τους πιο συντηρητικούς οργανισμούς με τις πιο… βαθιές τσέπες. Για τη χρηματιστηριακή αγορά κρίσιμο στοιχείο είναι η επάνοδος στην κατηγορία των ανεπτυγμένων, status που χάθηκε τα τελευταία χρόνια, με αποτέλεσμα η Ελλάδα να είναι η μόνη «αναπτυσσόμενη αγορά» μεταξύ των χωρών της ευρωζώνης.
Όμως, η έκδοση των 10ετών ομολόγων αποτελεί είναι βήμα ιστορικών διαστάσεων σε αυτή τη διαδικασία μετάβασης, που τελικά θα «ανοίξει τις κάνουλες» των σοβαρών επενδυτικών οργανισμών της παγκόσμιας αγοράς για την Ελλάδα, καθώς για πρώτη φορά μια έκδοση του ελληνικού δημοσίου προσέλκυσε real money investors, κυρίως από το Λονδίνο, σε ποσοστό 89%, ενώ τα hedge funds περιορίσθηκαν στο 11% της έκδοσης.
Σύμφωνα με πληροφορίες, αυτό έγινε δυνατό χάρη και στην πολιτική που εφάρμοσαν ο Οργανισμός Διαχείρισης Δημοσίου Χρέους και το σχήμα των αναδόχων τραπεζών, επιτρέποντας να διαμορφωθεί η απόδοση του νέου ομολόγου λίγο ψηλότερα απ' όσο θα μπορούσαν να την κατεβάσουν, προκειμένου να προσελκυσθούν μακροχρόνιοι επενδυτές ("συντηρητικά" απενδυτικά χαρτοφυλάκια).
Ειδικότερα, ενώ οι προσφορές των hedge funds κυμαίνονταν σε πολύ χαμηλές αποδόσεις, κάτω και από 3,70%, ΟΔΔΗΧ και ανάδοχοι προτίμησαν να αυξήσουν το προς άντληση ποσό από 2 σε 2,5 δισ. ευρώ και να κάνουν δεκτές ακριβότερες προσφορές από real money investors, ώστε να φθάσουν στο επιθυμητό τελικό αποτέλεσμα, δηλαδή να πουληθούν μόλις ένα στα δέκα ομόλογα της έκδοσης σε κερδοσκοπικούς οργανισμούς.
Οι τράπεζες
Μετά το σημαντικό βήμα της «πραγματικής» εξόδου του Δημοσίου στην αγορά, με 10ετείς τίτλους αναφοράς, και με επενδυτικό ενδιαφέρον από σοβαρούς επενδυτές, η σκυτάλη των νέων εκδόσεων περνά στις τράπεζες, που από χθες έχουν ακολουθήσει το Δημόσιο σε υψηλότερη βαθμίδα πιστοληπτικής αξιολόγησης του οίκου Moody’s.
Όπως αναφέρουν τραπεζικά στελέχη, η επίδραση της επιτυχίας με το 10ετές δεν περιορίίζεται στις νέες δυνατότητες που ανοίγονται για τις τράπεζες - με πρώτη την Τρ. Πειραιώς - να αντλήσουν κεφάλαια από την αγορά ομολόγων για να ενισχύσουν την κεφαλαιακή τους βάση (δευτεροβάθμια κεφάλαια).
Περισσότερο σημαντικό είναι ότι διευκολύνονται με δύο τρόπους οι επικείμενες μεγάλες τιτλοποιήσεις προβληματικών δανείων:
- Αφενός, το Δημόσιο έχει και πάλι επαφή με την αγορά, ώστε να λειτουργήσει ως αξιόπιστος εγγυητής στις τιτλοποιήσεις, με βάση το Asset Protection Scheme (APS) που έχει επεξεργασθεί το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας και ήδη εξετάζεται από τη Γενική Διεύθυνση Ανταγωνισμού της Κομισιόν. Μπορεί αυτό να μην είχε ειπωθεί επίσημα, όμως το APS δεν μπορούσε να λειτουργήσει με αξιόπιστο τρόπο προς την αγορά, όσο το Δημόσιο εμφανιζόταν σε ρόλο εγγυητή, τη στιγμή που και το ίδιο παρέμενε αποκλεισμένο από την αγορά ομολόγων.
- Αφετέρου, το γεγονός ότι ανοίγει ένας ενάρετος κύκλος για την Ελλάδα, όπου τα σοβαρά ξένα κεφάλαια αρχίζουν και πάλι να αναζητούν επενδυτικές ευκαιρίες, επιτρέπει μεγαλύτερη αισιοδοξία για την απορρόφηση των τραπεζικών τίτλων που θα βασίζονται σε προβληματικά ανοίγματα με καλύτερους όρους.