Την ανάγκη ευελιξίας στα επίπεδα και στον τρόπο σχεδιασμού ανέδειξε ο πρόεδρος του ΤΕΕ Γιώργος Στασινός, μιλώντας στην Επιτροπή Παραγωγής και Εμπορίου της Βουλής για το νομοσχέδιο «Χωρικός Σχεδιασμός – Βιώσιμη Ανάπτυξη», το οποίο συζητείται με τη διαδικασία του επείγοντος.
Κατά την ακρόαση φορέων στη σχετική συνεδρίαση της Βουλής ο Πρόεδρος του ΤΕΕ απευθυνόμενος στον Υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας Γιώργο Σταθάκη σημείωσε ότι το ΥΠΕΝ είναι περισσότερο αναπτυξιακό Υπουργείο από το Υπουργείο Ανάπτυξης στο οποίο θήτευσε προηγουμένως ο Υπουργός, καθώς το ΥΠΕΝ είναι εκείνο που θέτει τους κανόνες με βάση τους οποίους μπορούν ή όχι να υλοποιηθούν οι επενδύσεις, δίνοντας μάλιστα και συγκεκριμένα παραδείγματα όπου υπάρχει πρόβλημα (σύνθετα τουριστικά καταλύματα, μονάδες αποκατάστασης υγείας κλπ)
Ο Πρόεδρος του ΤΕΕ, παρά τη διαφωνία στη διαδικασία νομοθέτησης που ακολουθεί το Υπουργείο για το πολύ σημαντικό ζήτημα του χωροταξικού και πολεοδομικού σχεδιασμού, έκανε συγκεκριμένες προτάσεις προς τον Υπουργό, προκειμένου να βελτιωθούν οι προβλέψεις του νομοσχεδίου.
Συγκεκριμένα ο Γιώργος Στασινός ανέφερε ότι πρέπει να υπάρχει ευελιξία στον σχεδιασμό, προτείνοντας τα επίπεδα σχεδιασμού – και τα πλαίσια ή σχέδια που ανήκουν σε αυτά – να διαθέτουν σχετική αυτονομία. Δηλαδή η κατάρτιση των σχεδίων κάθε επιπέδου να μην απαιτεί υποχρεωτικά την ύπαρξη εγκεκριμένων σχεδίων υπερκείμενου ή υποκείμενου επιπέδου, καθώς κάτι τέτοιο θα οδηγήσει σε τεράστιες καθυστερήσεις. Είναι δυνατόν, σημείωσε, για λόγους συνεκτικότητας του σχεδιασμού, σε περίπτωση απουσίας των υπερκείμενων σχεδίων να συντάσσεται μια συνοπτική έκθεση εκτίμησης των αναγκαίων χωροταξικών κατευθύνσεων ή εισροών, λαμβάνοντας υπόψη τα διαθέσιμα στοιχεία από μελέτες ή άλλες πηγές.
Ακόμη ο Πρόεδρος του ΤΕΕ τόνισε ότι ο Περιφερειακός Σχεδιασμός κινδυνεύει να γίνει ανελαστικός και να αποτελέσει ανασταλτικό παράγοντα σε κοινωνικές ανάγκες ή επενδύσεις, μέσω της υποχρεωτικότητας της αναθεώρησης ανά πενταετία μόνο για πολύ συγκεκριμένους λόγους. Για αυτόν τον λόγο ο Γιώργος Στασινός πρότεινε να δημιουργηθεί και να λειτουργήσει άμεσα ένα σύστημα monitoring, για τη διαρκή τεκμηρίωση και καταγραφή κάθε αξιόλογης μεταβολής στην κλίμακα του περιφερειακού χωροταξικού σχεδιασμού. Μέσω ενός τέτοιου συστήματος θα είναι εφικτή, έγκυρη και έγκαιρη τόσο η τακτική όσο και η έκτακτη αναθεώρηση των περιφερειακών χωροταξικών πλαισίων και θα μπορεί να αρχίζει άμεσα η επιστημονική, τεχνική και νομική επεξεργασία για την αντιμετώπιση ενός επείγοντος ζητήματος, όπως μια έκτακτη ανάγκη ή μια μεγάλη επένδυση. Ο Υπουργός ΠΕΝ Γιώργος Σταθάκης φάνηκε να συμφωνεί κατά τη συζήτηση με τη χρησιμότητα ενός συστήματος monitoring. Ένα τέτοιο σύστημα, μπορεί να λειτουργήσει από το ΤΕΕ ή από άλλο ΝΠΔΔ αν το Υπουργείο δεν επιθυμεί τη συνεργασία με το Επιμελητήριο, τόνισε ο Πρόεδρος του ΤΕΕ, σημειώνοντας μάλιστα ότι ακόμη και αν μερικές φορές το ΤΕΕ δεν είναι αρεστό στους πολιτικούς, θα συνεχίσει να επιτελεί το ρόλο του ως τεχνικού συμβούλου της Πολιτείας.
Σχετικά με το σχέδιο νόμου «Χωρικός Σχεδιασμός – Βιώσιμη Ανάπτυξη» και τη διαδικασία που ακολουθεί η κυβέρνηση και η Βουλή για την ψήφισή του, ο Πρόεδρος του ΤΕΕ Γιώργος Στασινός δήλωσε:
«Το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας αποφάσισε να αιφνιδιάσει όλους τους επιστημονικούς φορείς και την αγορά με την κατάθεση του νομοσχεδίου «Χωρικός Σχεδιασμός και Βιώσιμη Ανάπτυξη» στη Βουλή.
Με το συγκεκριμένο σχέδιο νόμου η κυβέρνηση αλλάζει τη χωροταξική και πολεοδομική νομοθεσία, δηλαδή τον τρόπο που μπορούν να γίνονται κάθε είδους έργα, υποδομές, κτίρια αλλά και να ασκείται κάθε είδους οικονομική δραστηριότητα στη χώρα. Με απλά λόγια αλλάζει τον τρόπο που το κράτος θέτει τους κανόνες για «το που μπορεί να κάνει κάποιος τι». Οι επιστήμονες της χώρας αλλά και η Πολιτεία γνωρίζουν ότι ο χωροταξικός σχεδιασμός αποτελεί τη βάση του αναπτυξιακού σχεδίου και των προοπτικών της χώρας. Όλοι αντιλαμβάνονται ότι από αυτό επηρεάζονται τόσο η μορφή που θα έχει η αναπτυξιακή πορεία της χώρας όσο και οι επενδύσεις που όλοι επιθυμούν. Όμως η διαδικασία που ακολουθείται μόνο σοβαρότητα αντίστοιχη του θέματος δεν δείχνει.
Μόνο ως αιφνιδιασμός, τόσο από την πλευρά της Κυβέρνησης όσο και από την πλευρά της Βουλής, μπορεί να θεωρηθεί η κατάθεση του νομοσχεδίου στη Βουλή το βράδυ της 14ης Φεβρουαρίου και η κλήση των φορέων σε ακρόαση στην αρμόδια Επιτροπή για το μεσημέρι της 15ης Δεκεμβρίου. Προφανώς κάποιοι θεωρούν ότι οι επιστημονικοί φορείς της χώρας μπορούν να διαβάσουν, να μελετήσουν και να κάνουν προτάσεις για ολόκληρο το σύστημα χωρικού σχεδιασμού της χώρας μέσα σε 18 ώρες. Έτσι όμως ούτε παράγονται επιστημονικές απόψεις, ούτε υπάρχει σοβαρότητα. Ο αρμόδιος για το νομοσχέδιο Υπουργός κ. Σταθάκης αλλά και ο υπεύθυνος για τη διαδικασία Πρόεδρος της Βουλής κ. Βούτσης, τόσο εκ του θεσμικού τους ρόλου όσο και ως επιστήμονες, το γνωρίζουν και έχουν ευθύνη για την επιλογή αυτή.
Η Κυβέρνηση ισχυρίζεται ενώπιον της Βουλής ότι έθεσε σε δημόσια διαβούλευση το νομοσχέδιο και έτσι καλύπτει την υποχρέωση διαλόγου με τους επιστημονικούς και κοινωνικούς φορείς. Όμως μία δεκαήμερη διαβούλευση για ένα τόσο σοβαρό επιστημονικό θέμα, μόνο ως δικαιολογία μπορεί να γίνει αποδεκτή.
Επίσης, με αυτόν τον τρόπο ομολογεί η ίδια ότι χρειάστηκε 22 μήνες για να αποφασίσει τί περιέχει το νέο πλαίσιο χωρικού σχεδιασμού αλλά απαιτεί από τους φορείς να το μελετήσουν και να κάνουν προτάσεις και κρίσεις μέσα σε 1 μήνα.
Ακόμη, είναι ανεπίτρεπτο να καλείται ο οποιοσδήποτε να μελετήσει και να τοποθετηθεί επί ενός νομοσχεδίου όταν μέχρι λίγες ώρες πριν διάβαζε και μελετούσε ένα άλλο κείμενο – αυτό που τέθηκε σε διαβούλευση – χωρίς κανείς να ενημερώνει για τις αλλαγές που έχουν γίνει και τους λόγους που συνέβη αυτό.
Το αν με όλα αυτά προσβάλλονται οι βουλευτές και οι πολίτες που εκπροσωπούν, αφήνουμε άλλους να τοποθετηθούν. Σίγουρα όμως προσβάλλονται οι επιστημονικοί φορείς, οι οποίοι μελετούν όσα κείμενα είχαν στη διάθεσή τους και θα ήταν έτοιμοι να κάνουν προτάσεις, υπό ασφυκτικό χρονοδιάγραμμα, μέχρι το τέλος του έτους. Κανείς δεν έχει ενημερώσει γιατί επείγει τόσο πολύ αυτό το νομοσχέδιο και δεν μπορεί να περιμένει τις επιστημονικές απόψεις επί θεμάτων πολεοδομίας και χωροταξίας που μπορούν, σε σύντομο χρονικό διάστημα, τεκμηριωμένα και με επιστημοσύνη, να κάνουν οι θεσμικοί και επιστημονικοί φορείς της χώρας.
Ρωτάμε ευθέως: υπάρχει μνημονιακή υποχρέωση και βιάζεται η κυβέρνηση να το ψηφίσει πριν τα Χριστούγεννα; Υπάρχει κάποια άλλη σκοπιμότητα; Αν ναι, ας το ανακοινώσει για να μπορούμε όλοι να κρίνουμε γιατί επιλέχθηκε να κατατεθεί τελευταία στιγμή. Αν όχι, δεν υπάρχει ουσιαστικός λόγος και η κυβέρνηση μπορεί να περιμένει να συζητήσει επί της επιστημονικής ουσίας.
Αυτό επιτάσσει ο ρόλος του ΤΕΕ ως επιστημονικού και τεχνικού Συμβούλου της Πολιτείας να ζητήσει, να συμβουλέψει, τη Βουλή και την Κυβέρνηση. Για να μη γίνουν και πάλι λάθη «λόγω ταχύτητας» σε ένα θέμα που τα λάθη δεν συγχωρούνται – και ειλικρινά δεν χρειάζονται. Ας αναβάλλει η κυβέρνηση τη ψήφιση του νομοσχεδίου και οι επιστημονικοί φορείς δεσμευόμαστε ότι μπορούμε να καταλήξουμε με τα στελέχη και την ηγεσία του Υπουργείου στη βέλτιστη δυνατή διατύπωση διατάξεων που θα είναι χρήσιμες και ωφέλιμες για την κοινωνία και την οικονομία μέσα στον επόμενο μήνα.
Η χωροταξία, η οργάνωση του χώρου, η αναπτυξιακή πορεία της χώρας είναι πολύ σοβαρά θέματα και ο καθένας αναλαμβάνει την ευθύνη των επιλογών του.»