Αρώματα, χρώματα και μυρωδιές από κουζίνες της Ανατολής συναντώνται στο βιβλίο μαγειρικής με τίτλο "Taste My World", που εξέδωσε η μη κυβερνητική οργάνωση SolidarityNow. Σε αυτό, γυναίκες πρόσφυγες που ζουν στην Ελλάδα μοιράζονται με τους αναγνώστες αγαπημένες συνταγές από την πατρίδα τους.
Κονάφα, το γνωστό σε όλους μας κιουνεφέ, από τη Συρία, νταλ αντάς από το Ιράν, κίμπε μοοσαλία από το Ιράκ και κουμπέ από τους Κούρδους του Ιράν, είναι μερικές μόνο από τις συνταγές που παρουσιάζονται στις σελίδες της έκδοσης.
Τα μυστικά των συνταγών παρουσιάζουν στο βιβλίο 15 γυναίκες, ωφελούμενες του SolidarityNow στους Χώρους Γυναικών των 15 Κέντρων Παιδικής και Οικογενειακής Φροντίδας που λειτουργεί η οργάνωση σε δομές της ενδοχώρας, με την υποστήριξη της UNICEF και του Διεθνούς Οργανισμού Μετανάστευσης και χρηματοδότηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Η υπεύθυνη του Χώρου Γυναικών στη δομή του Ελαιώνα, Ειρήνη Πολυκρέτη, ήταν αυτή που είχε την αρχική ιδέα της καταγραφής και συλλογής των συνταγών που μαγείρευαν καθημερινά οι γυναίκες- ωφελούμενες της οργάνωσης στις δομές φιλοξενίας. Στα Κέντρα Υποστήριξης Παιδιού και Οικογένειας στη Θήβα, όπου εργαζόταν μέχρι πέρυσι η κ. Πολυκρέτη, και στον Ελαιώνα, όπου δουλεύει σήμερα, οι γυναίκες συμμετέχουν σε ένα ευρύ φάσμα εκπαιδευτικών και ψυχαγωγικών δραστηριοτήτων.
Μεταξύ άλλων κάνουν μαθήματα μαγειρικής, κατά τη διάρκεια των οποίων εξασκούνται ακόμα και στα Ελληνικά τους, βλέποντας βίντεο με διάσημους Έλληνες σεφ να εκτελούν συνταγές ή επισκεπτόμενες το σούπερ μάρκετ της γειτονιάς τους.
Ένα χρόνο πριν, έξι από τις ωφελούμενες μαγείρεψαν σε εκδήλωση της οργάνωσης στο Μουσείο Γαστρονομίας. Τότε μπήκαν τα «θεμέλια» για τη δημιουργία του βιβλίου μαγειρικής.
«Ο άμεσος στόχος μας είναι να γίνουν γνωστά τα καταπληκτικά πράγματα που κάνουν οι γυναίκες προσφύγισσες που βρίσκονται στην Ελλάδα και ένα από αυτά θεωρώ ότι είναι σίγουρα οι μαγειρικές τους ικανότητες», εξηγεί στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η κ. Πολυκρέτη και συνεχίζει:
«Ο έμμεσος στόχος για εμένα ήταν οι γυναίκες να θυμούνται πόσο σημαντικές είναι και να παίρνουν τους ρόλους που τόσο καλά ξέρουν. Ένας από τους ρόλους αυτούς είναι η φροντίδα των ανθρώπων που αγαπούν, με το φαγητό». «Καθώς σημειώναμε ποσότητες και τρόπους εκτέλεσης, πολλές από αυτές αφηγήθηκαν, είτε τη σημασία του συγκεκριμένου πιάτου για τον πολιτισμό τους, είτε ιστορίες αναφορικά με σημαντικά γεγονότα της ζωής τους, που τα συνέδεσαν με τη συγκεκριμένη συνταγή», θυμάται η κ. Πολυκρέτη και χαρακτηρίζει το φαγητό «παγκόσμια γλώσσα, που αντιπροσωπεύει την ευχαρίστηση, τη ζεστασιά και ενώνει τους ανθρώπους σε όλο τον κόσμο».
Η διευθύντρια του SolidarityNow, Αντιγόνη Λυμπεράκη, επισημαίνει στο εισαγωγικό της σημείωμα πως «ένα από τα αυθεντικά πολιτιστικά στοιχεία ενός τόπου είναι η γαστρονομία του. Οι ιδιαιτερότητες της γεύσης από την κουζίνα μιας περιοχής είναι συχνά συνδεδεμένες με τα ποιοτικά χαρακτηριστικά της κοινωνίας της, ενώ "αποκαλύπτουν" στοιχεία της πολιτιστικής και οικονομικής ιστορίας της. Συγχρόνως, η γεύση είναι και ένας τρόπος επικοινωνίας. Ένας τρόπος να "μιλήσει" κάποιος στην καρδιά του άλλου».
Η ίδια παρατηρεί ότι «η μετανάστευση και οι μετακινήσεις των ανθρώπων πάντα επηρέαζαν και θα εξακολουθήσουν να επηρεάζουν τις μαγειρικές των λαών. Νοηματοδοτούν και σηματοδοτούν τα περάσματα, τις διαδρομές, τα δάνεια των γεύσεων, τις δημιουργικές αναμείξεις, τις γεφυρώσεις. Ωστόσο, μέσα σε όλες αυτές τις διαδρομές και τις αέναες εναλλαγές ανθρώπων και μαγειρικών, υπάρχει μια καρδιά γαστρονομική που παραμένει ατόφια: η γεύση της μνήμης μας. Ή η μνήμη της γεύσης μας».
Οι συνταγές καλύπτουν ένα ευρύ φάσμα χωρών: Ιράν, Ιράκ, Συρία, Αφγανιστάν, Μαρόκο, Ερυθραία. Μάλιστα, ορισμένες από τις συνταγές έχουν πολλά κοινά με την ελληνική κουζίνα: κουραμπιέδες και γεμιστά από τη Συρία ή ρύζι με αρακά από το Ιράκ.
Η Ζακία Φακάκι ετοίμασε για την έκδοση μπαστέλα με κοτόπουλο, ένα παραδοσιακό πιάτο από την πατρίδα της το Μαρόκο, το οποίο μέσα σε φύλλα κρούστας «κλείνει» τα αρώματα από το κοτόπουλο, αλλά και από μπαχαρικά όπως κανέλα, πιπέρι, κουρκουμά και τζίντζερ, όλα πασπαλισμένα με άχνη ζάχαρη. Όπως εξηγεί στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, πρόκειται για ένα χαρακτηριστικό πιάτο της πατρίδας της, το οποίο επιλέγει να μαγειρεύει στους καλεσμένους της γιατί «έχει πολλή αγάπη μέσα του, είναι γλυκό και αλμυρό ταυτόχρονα, έχει τη σωστή ισορροπία».
Η 39χρονη Ζακία δούλευε στην πατρίδα της ως μαγείρισσα στο εστιατόριο μεγάλης εταιρείας φαρμάκων, ωστόσο τα τελευταία 14 χρόνια που ζει με τα τρία παιδιά της στην Ελλάδα, δεν έχει καταφέρει να εξασκήσει το επάγγελμά της.
Οι κουζίνες του Μαρόκου και της Ελλάδας, όπως λέει, μοιάζουν πάρα πολύ, ενώ αναδεικνύει ως αγαπημένα της ελληνικά φαγητά τα σουτζουκάκια, τα ντολμαδάκια και το κοτόπουλο με πατάτες στο φούρνο. Τις αγαπημένες της γεύσεις από το Μαρόκο και την Ελλάδα θα ήθελε να μαγειρεύει σε ένα εστιατόριο, μαζί με συνταγές και από άλλες κουζίνες του κόσμου.
Η Ζακία παρομοιάζει τη μαγειρική με τραγούδι: «Όταν είσαι στην κουζίνα και ζητάει ο κόσμος διαφορετικά φαγητά, τότε η διαδικασία είναι πολύ δημιουργική, όπως ένα τραγούδι», λέει. Προσθέτει χαρακτηριστικά ότι «με τη μαγειρική ανοίγει το μυαλό σου, δουλεύουν ταυτόχρονα τα χέρια, τα μάτια, η μύτη, όλο σου το σώμα».
Τη ρωτάμε ποιες δυσκολίες έχει συναντήσει στην Ελλάδα, ωστόσο εκείνη περιγράφει μόνο την αγάπη που ένιωσε. «Από τα πρώτα χρόνια που ήρθα εδώ μέχρι αυτή τη στιγμή, αυτό το πράγμα που είναι φοβερό είναι το πόσο καλοί ήταν μαζί μου οι Έλληνες. Έχω πάρει πάρα πολλή αγάπη. Άφησα την οικογένειά μου εκεί και βρήκα εδώ μια οικογένεια, με πολλή αγάπη», καταλήγει.
Το βιβλίο "Taste My World" είναι διαθέσιμο ηλεκτρονικά στις διευθύνσεις που ακολουθούν:
https://www.solidaritynow.org/wp-content/uploads/2020/01/SN_TasteMyWorld-Web.pdf
και
https://issuu.com/solidaritynow/docs/sn_tastemyworld-issuu