Να αφήσει το μικρότερο δυνατό περιβαλλοντικό αποτύπωμα, είναι ένας από τους βασικότερους στόχους της κατασκευής του μεγάλου έργου του Διαδριατικού Αγωγού Φυσικού Αερίου (TAP). Αυτό επιβεβαιώνουν οι δράσεις που υλοποιεί η εταιρεία, στον τομέα της προστασίας του περιβάλλοντος και της άγριας ζωής στην Βόρειο Ελλάδα.
Εφαρμόζοντας ένα ολοκληρωμένο Σύστημα Διαχείρισης για το Περιβάλλον, την Κοινωνία και την Πολιτιστική Κληρονομιά και μέσα από εκτεταμένα προγράμματα προστασίας σε όλο το φάσμα των χερσαίων και υδάτινων οικοσυστημάτων των περιοχών που διέρχεται ο αγωγός, ο ΤΑΡ δίνει προτεραιότητα στην ασφάλεια των ανθρώπων και του περιβάλλοντος.
Ο ΤΑΡ και οι αρκούδες
Μία από τις πιο ενδιαφέρουσες και εντυπωσιακές περιβαλλοντικές δράσεις του ΤΑΡ αφορά την προστασία της καφέ αρκούδας στη Βόρεια Ελλάδα. Πρόκειται για είδος υπό εξαφάνιση στην Ευρώπη. Η Ελλάδα είναι από τα λίγα μέρη όπου ζει πλέον στην ευρωπαϊκή ήπειρο, με τη χώρα μας μάλιστα να φιλοξενεί στις οροσειρές της Πίνδου και της Ροδόπης, το 50% σχεδόν του πληθυσμού της καφέ αρκούδας στη δυτική και νότια Ευρώπη. Και ο ΤΑΡ συμβάλλει στην προστασία και διατήρηση του είδους με τα προγράμματα που εφαρμόζει, σε συνεργασία με την εργολήπτρια εταιρεία του, τη Bonatti-J&P Άβαξ, καθώς και ΜΚΟ που δραστηριοποιούνται στον ίδιο τομέα.
Μία από τις πρωτοβουλίες που ανέλαβε η περιβαλλοντική ομάδα του Έργου ήταν η διεξαγωγή προκατασκευαστικών ερευνών, για τον εντοπισμό και την ταύτιση κρίσιμων ενδιαιτημάτων (critical habitats) της καφέ αρκούδας στην Ελλάδα σε περιοχές που διατρέχει ο αγωγός: το Βέρμιο, την Κλεισούρα και τον ποταμό Αλιάκμονα, στα σύνορα με την Αλβανία. Σκοπός των ερευνών αυτών ήταν να περιοριστούν εποχικά ορισμένες δραστηριότητες και να αποφευχθεί η κατασκευή σε ευαίσθητες χρονικά περιόδους, όπως είναι ο χειμέριος ύπνος της αρκούδας – το οποίο και συνέβη.
Ταυτόχρονα, όμως, οι μελέτες αποκάλυψαν και μία ακόμη περιοχή με παρουσία αρκούδας, ένα δάσος στην Περιφερειακή Ενότητα Κοζάνης. Συγκεκριμένα, μέλη της περιβαλλοντικής ομάδας βρήκαν πατημασιές αρκούδας εντός κι εκτός της Ζώνης Εργασίας του αγωγού, αλλά και σημάδια σε κοντινό δέντρο – μέθοδο που χρησιμοποιούν οι αρκούδες για να οριοθετήσουν την περιοχή τους.
Η ανακάλυψη οδήγησε τον ΤΑΡ και την εργολήπτρια εταιρεία του στην απόφαση να περιορίσουν το πλάτος της Ζώνης Εργασίας στο συγκεκριμένο σημείο και να επαναπρογραμματίσουν κάποιες δραστηριότητες, ώστε να έχουν ολοκληρωθεί πριν τη χειμερινή περίοδο και να μην ενοχληθούν τα ζώα.
Η στρατηγική ήταν επιτυχημένη: αφού ξύπνησε από τον ύπνο της, αυτή η αρσενική αρκούδα επέστρεψε στον ίδιο κορμό δένδρου που χρησιμοποιούσε και πριν, για να μαρκάρει εκ νέου την περιοχή.
Για να το επιβεβαιώσει αυτό, η περιβαλλοντική ομάδα του ΤΑP τοποθέτησε κάμερες στο σημείο που βρέθηκαν τα ίχνη του ζώου, οι οποίες επιτρέπουν τη λήψη δεδομένων 24 ώρες το 24ωρο. Έτσι, μαγνητοσκοπήθηκαν βίντεο για τη δραστηριότητα των αρκούδων στην περιοχή. Η ίδια πρακτική ακολουθείται και σε άλλα σημεία, γειτονικά της όδευσης του αγωγού, όπου οι κάμερες καταγράφουν τη δράση άγριων ζώων που λίγοι από εμάς ξέραμε ότι ζουν στην Ελλάδα.
Οι άνθρωποι πίσω από τις περιβαλλοντικές δράσεις
Το γνώριζαν όμως σίγουρα οι ειδικοί επιστήμονες, όπως ο μηχανικός περιβάλλοντος Γιάννης Θεοδωρίδης που απασχολείται στο Έργο και ήταν ο πρώτος που περπάτησε και τα 550 χιλιόμετρα της διαδρομής του αγωγού στην Ελλάδα: από τους Κήπους του Έβρου, μέχρι την Ιεροπηγή Καστοριάς και τα σύνορα με την Αλβανία.
Και δηλώνει με υπερηφάνεια ότι η κατασκευή του ΤΑΡ τον βοήθησε να εφαρμόσει όσα είχε διδαχθεί μέχρι τώρα σε θεωρητικό επίπεδο: «Όλα ξεκινούν με τη Μελέτη των Περιβαλλοντικών και Κοινωνικών Επιπτώσεων. Αυτό το οποίο κάνουμε είναι να περπατάμε, να καταγράφουμε, να ανακαλύπτουμε, να προστατεύουμε την άγρια ζωή σε όλες τις φάσεις κατασκευής αυτού του έργου, έτσι ώστε να εξασφαλίσουμε το μέλλον της και τη διατήρησή της», σημειώνει στη δική του Προσωπική Διαδρομή.
