Στον σκληρό κόσμο των επιχειρήσεων η επιτυχία από την παταγώδη αποτυχία απέχουν πολλές φορές πολύ λίγο μεταξύ τους. Αναρίθμητοι μπορεί να είναι οι παράγοντες για ένα success story: Ορθές στρατηγικές αποφάσεις, πετυχημένες επιμέρους συνεργασίες, σωστό management, επικοινωνία και HR, ανάδειξη καινοτομιών, υιοθέτηση νέων τεχνολογιών, νέες τάσεις και ανάγκες των καταναλωτών, της κοινωνίας κλπ.
Στην πάροδο του χρόνου αρκετά γεγονότα τόσο στο εσωτερικό ή το εξωτερικό περιβάλλον μιας εταιρείας θεωρούνται σημεία καμπής – καταλύτες που διαδραματίζουν βασικό ρόλο για την μακροημέρευση ή την πτώση της.
Υπό αυτό το πρίσμα, τους πηχυαίους τίτλους των διεθνών οικονομικών εντύπων κοσμούν, μεταξύ άλλων, σπουδαίες turn around ιστορίες ομίλων που γλίτωσαν την κατάρρευση, ανέκαμψαν και ίσως πρωταγωνίστησαν σε παγκόσμιο επίπεδο. Επιτυχημένοι managers και «λευκοί ιππότες». Στον αντίποδα όμως μπορεί να συναντήσει κανείς ίντριγκα, παρασκήνιο, σύγκρουση συμφερόντων, πολιτικές παρεμβάσεις και "σκελετούς στην ντουλάπα" ισολογισμών και συγχωνευμένων assets. Τα παραδείγματα πολλά σε εγχώριο και διεθνές επίπεδο.
Μόλις χθες η Sears, ένας κολοσσός της λιανικής στις ΗΠΑ και άλλοτε η κυρίαρχη δύναμη των εμπορικών κέντρων στη χώρα, κήρυξε πτώχευση, όπως άλλωστε διαφαίνονταν το τελευταίο διάστημα.
Παρά το γεγονός ότι έχει κλείσει δεκάδες καταστήματά της ανά τις ΗΠΑ τα τελευταία χρόνια και πέρα από τα ομώνυμα πολυκαταστήματα ελέγχει και την αλυσίδα Kmart, οι προσπάθειες ανάκαμψης ήταν ανεπιτυχείς. Το συνολικά χρέη ανέρχονται στα 5 δισ. δολάρια και η στάση πληρωμών έγινε επί δανείου ύψους 134 εκατ. δολαρίων.
Στις εποχές της δόξας αριθμούσε πάνω από 3.000 καταστήματα και πάνω από 245.000 υπαλλήλους μόλις 5 χρόνια νωρίτερα. Σήμερα, με το φόβο να βρεθούν στο δρόμο βρίσκονται 90.000 εξ' αυτών. Η πρωτοκαθεδρία της Walmart από τις αρχές του 90' και αργότερα ο αυξανόμενος ανταγωνισμός - κυρίως το ηλεκτρονικό εμπόριο - αποτέλεσαν τροχοπέδη για το μέλλον του ομίλου
Σαν άλλος προφήτης το 2005 - όπως φαίνεται εκ του αποτελέσματος - ο μεγιστάνας Γούορεν Μπάφετ είχε προβλέψει πως οι προσπάθειες του επικεφαλής της Sears, Έντι Λαμπέρτ να αναστήσει τον άλλοτε κραταιό όμιλο δεν θα ευδοκιμήσουν. Μιλώντας τότε στο Πανεπιστήμιο του Κάνσας, όπως αναφέρει σε δημοσίευμα του το Business Insider σημείωνε:
"Ο Έντι είναι ένας έξυπνος άνθρωπος αλλά να να βάζεις μαζί την Kmart και την Sears είναι ένα δύσκολο εγχείρημα. Μπορείτε να σκεφτείτε ένα πετυχημένο turn around story στο λιανεμπόριο;". Περιγράφοντας την δική του εμπειρία στον κλάδο την δεκαετία του 70' επεσήμανε πως οι συνεχείς αλλαγές στις καταναλωτικές συνήθειες καθιστούσαν εξαιρετικά δύσκολη την προσπάθεια των λιανεμπόρων που βρέθηκαν σε δυσμενή θέση στην αγορά να αντιμετωπίσουν πλέον τους ηγέτες του κλάδου.
Σε κάθε περίπτωση δεν πρόκειται για το πρώτο παράδειγμα κατάρρευσης και ούτε φυσικά το τελευταίο.Το φάντασμα της Lehman ακόμα πλανάται πάνω από το παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό σύστημα, παρά τους θετικούς μακροοικονομικούς δείκτες και τα νέα υψηλά που κατέγραψαν οι δείκτες στις διεθνείς χρηματαγορές το προηγούμενο διάστημα. Οι φωνές άλλωστε για τον επόμενο υφεσιακό κύκλο - και οι προβλέψεις για τον τρόπο που θα εκδηλωθεί - πληθαίνουν δειλά δειλά και από επίσημα χείλη.
Επίκαιρα παραμένουν, ωστόσο, τα ερωτήματα για το τι διαφάνεια απαιτείται και ποιοι ελεγκτικοί μηχανισμοί χρειάζονται για την προάσπιση χιλιάδων εργαζόμενων, εταιρειών που θεωρούνται - κατά το δοκούν πολλές φόρες- "too big to fail", και τέλος της αντιμονοπωλιακής πολιτικής σε μια παγκόσμια οικονομία με συνεχείς συσσωρεύσεις κλάδων.
*Η Sears ιδρύθηκε από τον Ρίτσαρντ Γουόρεν Σίαρς το 1886 ως εταιρεία παραγγελιών μέσω καταλόγου. Άνοιξε τα πρώτα καταστήματά της το 1925. Κατείχε τον τίτλο του κορυφαίου λιανοπωλητή στις ΗΠΑ έως και το 1989. Όπως γίνεται γνωστό, δημιουργείται άμεσα ανεξάρτητη επιτροπή αναδιάρθρωσης την ώρα που τα περιουσιακά της στοιχεία φέρεται να ανέρχονται από 1 ως 10 δισ δολάρια ενώ το παθητικό της κυμαίνεται από 10 εως 50 δισ. Η εταιρεία διευκρίνισε πως σκοπεύει να συνεχίσει την πληρωμή των μισθών και των επιδομάτων των υπαλλήλων της.
Βάιος Κρόκος