Τα μεγαλύτερα μέσα ενημέρωσης στις ΗΠΑ έχουν επανειλημμένα υποστηρίξει ότι η εκστρατεία του Μπέρνι Σάντερς για το χρίσμα των
Δημοκρατικών στις αμερικανικές εκλογές του 2020 είναι καταδικασμένη σε αποτυχία, παρά το γεγονός ότι η στήριξη που απολαμβάνει από την εκλογική βάση των ψηφοφόρων των Δημοκρατικών διευρύνεται συνεχώς.
Tου Δημήτρη Ραπίδη*
Η Αλεξάντρια Οκάσιο-Κορτέζ, μία από τις δημοφιλέστερες πολιτικές προσωπικότητες της ριζοσπαστικής πτέρυγας των Δημοκρατικών, στήριξε δημοσίως την υποψηφιότητα Σάντερς – και όχι τυχαία. Οι προτάσεις Σάντερς εντάσσονται σε μια ευρύτερη ατζέντα ανατροπής του κυρίαρχου οικονομικού μοντέλου στις ΗΠΑ, με βασικούς πυλώνες την επαναφορά της δωρεάν υγειονομικής κάλυψης, την ισχυροποίηση του κοινωνικού κράτους και την προώθηση του «Green Deal» ως νέου μοντέλου βιώσιμης ανάπτυξης στη θέση του «καζινο-καπιταλισμού», που έχει κυριαρχήσει σήμερα παγκοσμίως.
Η στήριξη της Κορτέζ στον Σάντερς έρχεται για έναν ακόμη λόγο: στις ΗΠΑ το διαγενεακό χάσμα διευρύνεται συνεχώς και αποτυπώνεται σε μια σειρά από πεδία, όπως η εκλογική συμπεριφορά, το εύρος των ανισοτήτων, οι ανάγκες και το περιεχόμενο των πολιτικών διεκδικήσεων. Κατά συνέπεια, η σύγκλιση γενεών καθίσταται σημαντική προτεραιότητα στη διαμόρφωση μιας σύγχρονης πολιτικής στρατηγικής.
Όλα τα παραπάνω απασχολούν τα κόμματα της ευρωπαϊκής Αριστεράς, σε μια περίοδο αναστοχασμού και αναζήτησης νέας προγραμματικής ατζέντας μετά τα απογοητευτικά αποτελέσματα των πρόσφατων ευρωεκλογών. Τα αριστερά κόμματα στην Ευρώπη παρακολουθούσαν μέχρι πρότινος με μια καχυποψία και από απόσταση τις ζυμώσεις στον προοδευτικό χώρο στις ΗΠΑ, είτε γιατί
εκτιμούσαν πως δεν μπορεί να διαμορφωθεί ένα παγκόσμιο προοδευτικό κίνημα που θα εκκινεί από τις ΗΠΑ, είτε γιατί θεώρησαν πως οι κοινωνικές διεργασίες που λαμβάνουν χώρα στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού είναι πολύ διαφορετικές από τις αντίστοιχες στην ευρωπαϊκή ήπειρο. Και οι δύο προσεγγίσεις ανατρέπονται σήμερα, με το Κόμμα της Ευρωπαϊκής Αριστεράς να στηρίζει επισήμως τον Μπέρνι Σάντερς ως υποψήφιο πρόεδρο των ΗΠΑ.
Η ριζοσπαστική πτέρυγα των Δημοκρατικών ωστόσο δεν εμπνέει μόνο την ευρωπαϊκή Αριστερά, αλλά και την ευρωπαϊκή Σοσιαλδημοκρατία – τουλάχιστον την πιο προοδευτική πτέρυγά της. Οι Βρετανοί Εργατικοί του Τζέρεμι Κόρμπιν, για παράδειγμα, έχουν αναπτύξει ισχυρούς δεσμούς με την ομάδα Σάντερς, αναπτύσσοντας πολιτικές καμπάνιες με κυρίαρχα χαρακτηριστικά τη συμμετοχή και κινητοποίηση της νεολαίας σε εκδηλώσεις και ανοιχτές ομιλίες ανά την επικράτεια και την αξιοποίηση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης για την αναβάθμιση του πολιτικού διαλόγου και την προώθηση της πολιτικής ατζέντας.
Είναι κρίσιμο να σημειώσουμε πως τόσο η καμπάνια Σάντερς όσο και η ρητορική του Κόρμπιν στη Μεγάλη Βρετανία έχουν ως κεντρικούς πυλώνες αναφοράς την αλλαγή του σημερινού οικονομικού μοντέλου και την καταπολέμηση των εισοδηματικών και κοινωνικών ανισοτήτων. Και οι δύο αυτοί πυλώνες αποτελούν την προγραμματική βάση της ευρωπαϊκής Αριστεράς, πάνω στην οποία οι αριστερές ηγεσίες πρέπει να δουλέψουν πιο μεθοδικά, ώστε αυτή η ανεξάντλητη δυναμική του προοδευτικού κινήματος να μπορέσει να μετουσιωθεί σε εκλογικές επιτυχίες την επόμενη περίοδο.
Στην πορεία προς τις αμερικανικές εκλογές το ενδιαφέρον θα επικεντρωθεί στην κινητοποίηση των μεγάλων κοινωνικών στρωμάτων που βρίσκονται στο περιθώριο – και έσπευσαν στην κάλπη μόνο επί υποψηφιότητας Ομπάμα–, στη διεύρυνση του εκλογικού ακροατηρίου και στην ενσωμάτωση νέων κοινωνικών αιτημάτων. Για τα κόμματα της ευρωπαϊκής Αριστεράς, η μεταφορά τεχνογνωσίας από τις ΗΠΑ είναι σημαντική, όπως εξίσου σημαντικός είναι και τρόπος διάδρασης των πολιτικών ηγετών με την κοινωνική βάση. Η αμεσότητα και η καθημερινή επικοινωνία είναι πολύτιμα εργαλεία στρατηγικής για τον Σάντερς και την Κορτέζ, αντίθετα με ό,τι μέχρι σήμερα εφάρμοζαν πολλοί Ευρωπαίοι ηγέτες του προοδευτικού χώρου που φοβούνται να «τσαλακωθούν» και να έρθουν πιο κοντά στους πολίτες.
Η ευρωπαϊκή Αριστερά έχει πολλά να διδαχθεί από το επιτελείο Σάντερς το επόμενο διάστημα. Σημαντικό εν προκειμένω είναι να γίνει απολύτως κατανοητό ότι τα ευρωπαϊκά προβλήματα είναι παγκόσμια, ενώ τα κοινωνικά αιτήματα δεν περιορίζονται σε συγκεκριμένες γεωγραφικές περιοχές αλλά διατρέχουν τα παγκόσμια κοινωνικο-οικονομικά συστήματα. Η σύγκλιση της πολιτικής ατζέντας των προοδευτικών δυνάμεων σε Ευρώπη και ΗΠΑ είναι μονόδρομος για τη δημιουργία ενός παγκόσμιου μετα-καπιταλιστικού κινήματος, που θα απλώνεται και σε άλλες ηπείρους και θα θέτει τις βάσεις για την οριστική εγκατάλειψη των καταστροφικών πολιτικών της λιτότητας
*Σύμβουλος στρατηγικής & επικοινωνιολόγος, Συντονιστής του Ευρωπαϊκού Προοδευτικού Φόρουμ. Το άρθρο δημοσιεύτηκε στο 25ο Δελτίο Ευρωπαϊκών Εξελίξεων του ΕΝΑ