Την έκδοση του δίγλωσσου τόμου «Αγωγός Ιστορίας και μνήμης-A pipeline traversing Greek History», που προετοιμάστηκε από το ΥΠΠΟΑ, σε συνεργασία με την εταιρεία Transadriatic Pipeline AG, για την ανάδειξη και προβολή των αρχαιολογικών ευρημάτων τα οποία αποκαλύφθηκαν στο πλαίσιο κατασκευής του αγωγού ΤΑΡ στη Βόρεια Ελλάδα, ανακοίνωσε το υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού.
Ο Διαδριατικός Αγωγός Φυσικού Αερίου, ένα μεγάλο έργο υποδομής που από τον Ιανουάριο του τρέχοντος έτους μεταφέρει φυσικό αέριο από την Κασπία στην Ευρώπη, υπήρξε ευκαιρία και αφορμή για τη διενέργεια μεγάλης έκτασης αρχαιολογικών ερευνών και στις 13 περιφερειακές ενότητες που διασχίζει o αγωγός στην πορεία του επί ελληνικού εδάφους και ειδικότερα στις ΠΕ Έβρου, Ροδόπης, Ξάνθης, Καβάλας, Δράμας, Σερρών, Κιλκίς, Θεσσαλονίκης, Πέλλας, Ημαθίας, Φλώρινας, Κοζάνης και Καστοριάς.
Όπως σημειώνει η υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού, Λίνα Μενδώνη, στο προλογικό της σημείωμα, «στην περίπτωση μεγάλης έκτασης ή ευρείας γεωγραφικής κατανομής δημοσίων έργων υποδομών, αλλά και αντίστοιχων ιδιωτικών επενδύσεων, η συνάντηση ανάμεσα στα δημιουργήματα του σήμερα και στα απτά τεκμήρια της ιστορίας καθίσταται σχεδόν αναπόδραστη. Συνταγματική υποχρέωση και θεσμικό καθήκον τόσο της επίσημης Πολιτείας, όσο και όλων των εκάστοτε εμπλεκομένων, δημόσιων λειτουργών και ιδιωτών, αποτελεί σε αυτές τις περιπτώσεις η διασφάλιση των προϋποθέσεων και η λήψη των κατάλληλων μέτρων, ώστε η εξυπηρέτηση των αναγκών διαβίωσης, ανάπτυξης και προόδου του σύγχρονου ανθρώπου να επιτρέπει τη συνύπαρξη και να επιφέρει τις ελάχιστες δυνατές επιπτώσεις στο εξίσου πολύτιμο για την εξέλιξη και ευημερία της κοινωνίας κεφάλαιο της πολιτιστικής κληρονομιάς».
Σύμφωνα με το ΥΠΠΟΑ, στην περίπτωση του αγωγού ΤΑΡ εντοπίστηκαν και ερευνήθηκαν συνολικά περισσότερες από 400 αρχαιολογικές θέσεις, συχνά σε περιοχές της υπαίθρου που παρέμεναν σχεδόν ανεξερεύνητες, στις οποίες ήλθε στο φως πλήθος ευρημάτων όλων των χρονολογικών περιόδων, από τους προϊστορικούς μέχρι τους οθωμανικούς και νεώτερους χρόνους, εμπλουτίζοντας σημαντικά τις γνώσεις μας για την ιστορία της ευρύτερης περιοχής. Οι αρχαιολογικές έρευνες πραγματοποιήθηκαν μεταξύ των ετών 2016 και 2019 από τις κατά τόπους αρμόδιες Εφορείες Αρχαιοτήτων, επί τη βάσει ενός γενικού και περισσότερων επιμέρους ειδικών μνημονίων συναντίληψης και συνεργασίας, υπό τον κεντρικό συντονισμό της Διεύθυνσης Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Αρχαιοτήτων, και με χρηματοδότηση της εταιρείας. Παρά την πολυπλοκότητα των διαδικασιών, τεχνικών και οργανωτικών, που απαιτεί ένα τόσο μεγάλης κλίμακας έργο, οι Υπηρεσίες του ΥΠΠΟΑ κατόρθωσαν να ολοκληρώσουν τις αρχαιολογικές έρευνες μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα, πάντοτε με αφοσίωση στις επιταγές της επιστημονικής δεοντολογίας και της αρχαιολογικής νομοθεσίας.
Ο τόμος «Αγωγός Ιστορίας και μνήμης-A pipeline traversing Greek History» απευθύνεται τόσο στο ειδικό επιστημονικό όσο και στο ευρύ κοινό. Μέσα από σύντομα, επιστημονικά κείμενα, που συνοδεύονται από πλούσιο εποπτικό υλικό, παρουσιάζονται τα σημαντικότερα ευρήματα ανά Περιφερειακή Ενότητα και με γεωγραφική σειρά, ενώ σε ξεχωριστό πίνακα που παρατίθεται στο τέλος του τόμου, περιλαμβάνεται πλήρης καταγραφή όλων των αρχαιολογικών θέσεων που ερευνήθηκαν.
Ο δίγλωσσος, έντυπος και ηλεκτρονικός τόμος των 295 σελίδων αποτελεί έκδοση της Διεύθυνσης Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Αρχαιοτήτων του ΥΠΠΟΑ και της εταιρείας Transadriatic Pipeline AG., η οποία προσέφερε και τη σχετική χρηματοδότηση. Επιπλέον, με βάση το υλικό του τόμου, πραγματοποιήθηκε παραγωγή ολιγόλεπτου βίντεο, στο οποίο παρουσιάζονται συνοπτικά τα σημαντικότερα από τα ευρήματα.
Τόσο η ηλεκτρονική έκδοση του τόμου, όσο και το βίντεο θα είναι διαθέσιμα μέσα από την επίσημη ιστοσελίδα του ΥΠΠΟΑ, αλλά και της Transadriatic Pipeline AG.
