Καθώς όλος ο κόσμος συνεχίζει να μάχεται κατά του κορωνοϊού, η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες (Υ.Α.) καλεί τη Γερμανική Προεδρία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Ε.Ε.) να κρατήσει το θέμα της προστασίας των προσφύγων ανάμεσα στις προτεραιότητές της.
Η Ύπατη Αρμοστεία προτείνει συγκεκριμένους τρόπους με τους οποίους η Ε.Ε. μπορεί να διασφαλίσει μια τολμηρή και δυναμική ανταπόκριση στον βίαιο εκτοπισμό κατά τη διάρκεια της πανδημίας αλλά και μακροπρόθεσμα. Το νέο Ευρωπαϊκό Σύμφωνο για τη Μετανάστευση και το Άσυλο προσφέρει επίσης την ευκαιρία στην Ε.Ε. να προστατεύσει πιο αποτελεσματικά τους αναγκαστικά εκτοπισμένους ανθρώπους που βρίσκονται στην Ευρώπη και στο εξωτερικό καθώς και να στηρίξει τις χώρες υποδοχής.
«Ο ιός δεν γνωρίζει σύνορα και έχει επιπτώσεις σε όλους, όμως ορισμένοι πληθυσμοί, συμπεριλαμβανομένων των αναγκαστικά εκτοπισμένων, βρίσκονται σε αυξημένο κίνδυνο», δήλωσε ο Gonzalo Vargas Llosa, Αντιπρόσωπος Ευρωπαϊκών Υποθέσεων της Υ.Α. «Μέσω της πολιτικής και οικονομικής στήριξης, η Ε.Ε. μπορεί επίσης να βοηθήσει στη διαχείριση μιας παγκόσμιας κρίσης και στην καλύτερη προστασία των προσφύγων», πρόσθεσε.
Ο ιός μπορεί να αντιμετωπιστεί μόνο όταν είναι όλοι προστατευμένοι. Αυτό σημαίνει επίσης ότι πρέπει να τηρούνται τα διεθνή πρότυπα και οι νόμοι κατά τη διάρκεια της πανδημίας, καθώς και να μετατραπεί αυτή η εμπειρία σε μάθημα, προκειμένου η Ε.Ε. να διασφαλίσει μια μακροπρόθεσμη ανταπόκριση και υπεύθυνη προσέγγιση απέναντι στη μετανάστευση και το άσυλο.
Η Ύπατη Αρμοστεία καλεί την Ε.Ε. να συνεχίσει να διασφαλίζει την πρόσβαση στο άσυλο ακόμα και σε αυτούς τους δύσκολους καιρούς. Για τη στήριξη ενός λειτουργικού και βιώσιμου συστήματος ασύλου, πρέπει να υπάρχουν δίκαιες και ταχείες διαδικασίες ασύλου για τον γρήγορο καθορισμό του ποιος χρήζει διεθνούς προστασίας και ποιος όχι, σύμφωνα με τις νομικές εγγυήσεις, καθώς και ένας αποτελεσματικός μηχανισμός αλληλεγγύης με τα κράτη μέλη της Ε.Ε. που λαμβάνουν έναν δυσανάλογο αριθμό αιτημάτων ασύλου. Τώρα είναι η κατάλληλη στιγμή για να αλλάξουμε την προσέγγιση της Ε.Ε. στο θέμα της αποβίβασης και της μετεγκατάστασης των ανθρώπων που σώζονται στη θάλασσα προς την κατεύθυνση ενός προβλέψιμου μηχανισμού. Η διάσωση και η προστασία των ανθρώπων πρέπει να βρίσκονται στο επίκεντρο οποιασδήποτε ανταπόκρισης.
Ενώ η Ύπατη Αρμοστεία κατανοεί τις προκλήσεις που θέτει η πανδημία του κορωνοϊού, οι καλές πρακτικές σε όλη την Ε.Ε. καταδεικνύουν ότι η παγκόσμια υγεία μπορεί να προστατευθεί και παράλληλα να διασφαλιστεί η πρόσβαση στην επικράτεια και στο άσυλο, με μέτρα όπως η επιβολή καραντίνας και υγειονομικών ελέγχων. Η Υ.Α. έχει συγκεντρώσει αυτές τις καλές πρακτικές και τις έχει δημοσιεύσει μαζί με περαιτέρω πρακτικές συστάσεις προς τα κράτη μέλη. Το να ενισχυθούν τα εθνικά συστήματα και οι διαδικασίες ασύλου και να διασφαλιστεί η πρόσβαση σε λύσεις, μεταξύ άλλων μέσω της επανεγκατάστασης, είναι πιο σημαντικό από ποτέ.
«Σε μια εποχή που σε παγκόσμιο αλλά και σε ευρωπαϊκό επίπεδο, έχουμε όλοι να αντιμετωπίσουμε την αβεβαιότητα και την αλλαγή, η πρόσβαση σε θεμελιώδη δικαιώματα, όπως το δικαίωμα στο άσυλο, πρέπει να παραμένει σταθερή», τόνισε ο Gonzalo Vargas Llosa. «Έχουμε δει ότι είναι δυνατόν να παρέχεται προστασία ακόμα και εν μέσω μιας πανδημίας, ενώ οι θετικές λύσεις που έχει ήδη παρουσιάσει η Ε.Ε. θα πρέπει να αποτελέσουν οδηγό για την μακροπρόθεσμη ανταπόκρισή της απέναντι στον αναγκαστικό εκτοπισμό».
Καθώς το 85% των προσφύγων παγκοσμίως βρίσκεται σε αναπτυσσόμενες χώρες όπου τα συστήματα υγείας είναι ήδη υπερκορεσμένα και ανεπαρκή, χρειάζεται επίσης πρόσθετη και ευέλικτη χρηματοδότηση (αναπτυξιακή και ανθρωπιστική) για τη στήριξη των χωρών υποδοχής και των εκτοπισμένων ανθρώπων. Η παροχή βοήθειας για την ανάπτυξη και τη συνεργασία είναι πρωταρχικής σημασίας, ώστε να συμπεριλαμβάνονται οι πρόσφυγες στα εθνικά συστήματα (με πρόσβαση στην υγειονομική περίθαλψη, την εκπαίδευση κ.λπ.) και τις κοινωνικές παροχές. Αυτό είναι απαραίτητο για να περιοριστεί ο κοινωνικο-οικονομικός αντίκτυπος του κορωνοϊού και για να μπορέσουν οι πρόσφυγες να προοδεύσουν, όχι απλά να επιβιώσουν.
Η Ύπατη Αρμοστεία είναι έτοιμη να στηρίξει τη Γερμανική Προεδρία, την Ε.Ε. και τα κράτη μέλη προκειμένου να ενισχύσουν την αλληλεγγύη τους προς τους πρόσφυγες και τις χώρες που τους υποδέχονται στην Ε.Ε. και παγκοσμίως, όχι μόνο κατά τη διάρκεια της πανδημίας αλλά και μετά από αυτή. Η κρίση του COVID-19 απαιτεί μια συνεκτική, αποτελεσματική και παγκόσμια ανταπόκριση ώστε να μη μείνει κανείς πίσω.