Η κυβέρνηση Μητσοτάκη, σε μια «επίδειξη αδίστακτου νομοθετικού αυταρχισμού», κατέθεσε στη Βουλή, χθες τα ξημερώματα, το σχέδιο νόμου, για την αναμόρφωση του συστήματος διακυβέρνησης των ΟΤΑ, την κατάργηση των ΝΠΔΔ των δήμων, την παρακολούθηση των επιδόσεων της τοπικής αυτοδιοίκησης, κατήγγειλε η εισηγήτρια του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ Γιώτα Πούλου που μίλησε για «απόλυτο αιφνιδιασμό των ανθρώπων της αυτοδιοίκησης».
Η βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ επισήμανε ότι η ΚΕΔΕ, σε τηλεδιάσκεψη προ μιας εβδομάδας, ζήτησε από το υπουργείο Εσωτερικών να αναβληθεί η κατάθεση του νομοσχεδίου, ώστε να προηγηθούν οι αυτοδιοικητικές εκλογές που απέχουν μόλις δέκα ημέρες.
«Για ακόμα μια φορά επιδείξατε αυταρχισμό, απέναντι στους θεσμούς και στους ανθρώπους της αυτοδιοίκησης. Επιδείξατε περιφρόνηση απέναντι στις προτεραιότητες και στις αγωνίες τους. Επί τέσσερα χρόνια, η αυτοδιοίκηση περίμενε από την κυβέρνησή σας το πλαίσιο των δήθεν μεταρρυθμίσεων του επιτελικού κράτους, πραγματική αποκέντρωση, αρμοδιότητες και πόρους. Μάταια όμως. Επί τέσσερα χρόνια την εγκλωβίζατε στην αδιαφάνεια, τη χειραγώγηση, την μικροκομματική συναλλαγή, τον αυταρχισμό», είπε η κυρία Πούλου.
Σε σχέση με το νομοσχέδιο, η βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ προειδοποίησε ότι «επιδιώκεται η απόλυτη επικράτηση του δημαρχοκεντρικού μοντέλου, με ρυθμίσεις που ενισχύουν τις εξουσίες του δημάρχου και αποδυναμώνουν τις παρατάξεις μειοψηφίας, δηλαδή την αντιπολίτευση».
Ο στόχος αυτός, είπε η εισηγήτρια του ΣΥΡΙΖΑ επιτυγχάνεται με τις εξής ρυθμίσεις του νομοσχεδίου:
- ο αντιδήμαρχος ορίζεται πλέον αποκλειστικά από την παράταξη του δημάρχου.
- ο δήμαρχος μπορεί να καθαιρεί οποτεδήποτε τον αντιδήμαρχο, χωρίς καν να υποχρεούται να αιτιολογήσει την απόφασή του.
- καταργούνται οι οικονομικές επιτροπές και οι επιτροπές ποιότητας ζωής, στους δήμους και αντικαθίστανται από τις δημοτικές. Ομοίως καταργούνται και οι εκτελεστικές και οικονομικές επιτροπές της Περιφέρειας και αντικαθίστανται από τις περιφερειακές επιτροπή. Ειδικά η ρύθμιση αυτή είναι εντελώς αντιδημοκρατική αλλά και προβληματική, ως προς τη λειτουργικότητά της, γιατί συγχωνεύει δοκιμασμένα συλλογικά όργανα σε ένα χαοτικό, δυσλειτουργικό σύνολο, με πλήθος ετερόκλητων αντικειμένων. Η κυβέρνηση αυξάνει περαιτέρω το ποσοστό εκπροσώπησης της πλειοψηφίας στις επιτροπές αυτές, στο 70% και στο 80%. Για παράδειγμα, στις πενταμελείς επιτροπές θα μετέχει ένας από την αντιπολίτευση, στις επταμελείς θα μετέχουν δύο από την αντιπολίτευση, στις εννεαμελείς θα μετέχουν τρεις.
«Άρα η κυβέρνηση δεν σέβεται ούτε το νόμο που η ίδια έχει ψηφίσει και που έδινε 60%, δηλαδή τα 3/5, στην πλειοψηφούσα παράταξη του δημάρχου», είπε η εισηγήτρια του ΣΥΡΙΖΑ.
- ψαλιδίζονται κοινωνικές και πολιτιστικές υπηρεσίες που οφείλουν να παρέχουν οι δήμοι στους πολίτες, μέσω των φορέων και οργανισμών, με τη διάλυση των ΝΠΔΔ των δήμων και των σχολικών επιτροπών και τη μεταφορά τους στους δήμους. «Εμείς αυτό το χαρακτηρίζουμε απορρύθμιση», είπε η βουλευτής και επισήμανε ότι η προβλεπόμενη διάλυση αφορά δομές όπως παιδικοί σταθμοί, ΚΔΑΠ, ΚΔΑΠ ΑμεΑ, ΚΗΦΗ, Προγράμματα Άθλησης για όλους, Προγράμματα Απασχόλησης Ανέργων, Ωδεία και Φιλαρμονικές, δομές με αρμοδιότητα τη διοργάνωση πολιτιστικών εκδηλώσεων, διανομής τροφίμων και πλήθος άλλων λειτουργιών. Η κυρία Πούλου επισήμανε ότι στις δομές αυτές μετέχει και η κοινωνία των πολιτών, όπως για παράδειγμα στις Σχολικές Επιτροπές μετέχουν οι σύλλογοι γονέων και κηδεμόνων, αλλά «με τις ρυθμίσεις αυτές, η εκπροσώπηση αυτή χάνεται».
- η κυβέρνηση αιτιολογεί τη διάλυση των ΝΠΔΔ των δήμων με την επίκληση της υποστελέχωσης και διάσπασης των υποθέσεων μεταξύ δήμων και νομικών προσώπων. Μα είναι η ίδια η κυβέρνηση υπεύθυνη για την υποστελέχωση, την υποχρηματοδότηση, τη χαοτική κατανομή αρμοδιοτήτων και την προβληματική εξασφάλιση προμηθειών και υπηρεσιών, είπε η κυρία Πούλου, που σημείωσε ότι οι δήμοι είναι και οι ίδιοι υποστελεχωμένοι και υποχρηματοδοτούμενοι και τα ίδια προβλήματα που εντοπίζονται στα νομικά πρόσωπα, πλέον εντοπίζονται και στους δήμους.
- τα ΝΠΔΔ των δήμων διαλύονται κατά το «πονάει κεφάλι, κόβει κεφάλι» αφού δεν έχουν περιληφθεί στο νομοσχέδιο οι στοιχειώδεις προϋποθέσεις για την τεκμηρίωση της ανάγκης κατάργησης των ΝΠΔΔ και τη μεταφορά τους στους δήμους. Δεν προβλέπεται αξιολόγηση των δομών, με βάση ενιαία και συγκεκριμένα κριτήρια, κοινωνικά, οικονομικά, διοικητικά που θα δείξουν τη λειτουργικότητα, την αποτελεσματικότητα, τη χρησιμότητα και τη βιωσιμότητα των φορέων αυτών.
- αν και με το σύνταγμα έχει κατοχυρωθεί η αυτοτέλεια της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, η απόφαση για τη διάλυση των νομικών προσώπων δεν λαμβάνεται από τα δημοτικά συμβούλια.
- η λύση των φορέων και η μεταφορά των εργαζομένων θα γίνει 31.12.2023, χωρίς μεταβατική περίοδο και με άμεση μεταφορά των εργαζομένων στους δήμους. Η τροποποίηση όμως των εσωτερικών οργανισμών των δήμων θα γίνει εντός του πρώτου εξαμήνου του 2024. Ο χρόνος δεν είναι επαρκής αν σκεφτεί κανείς ότι πρόκειται για μια σημαντική δομική αλλαγή και θα υπάρξει σε πολλές περιπτώσεις και αλλαγή δημοτικών αρχών. Αυτό σημαίνει ότι μπορεί να μείνουν και απλήρωτοι εργαζόμενοι και με αβεβαιότητα για τις θέσεις εργασίας τους και επίσης ότι μπορεί να υπάρξει υποβάθμιση υπηρεσιών σε ευάλωτες κοινωνικές ομάδες που χρειάζονται αυτές τις υπηρεσίες.
- Η κυβέρνηση αφήνει και «παραθυράκια», αφού με απόφαση του υπουργού Εσωτερικών και ύστερα από αίτηση του οικείου δημοτικού συμβουλίου, που υποβάλλεται έως 15 Νοεμβρίου, δηλαδή μέσα στις εκλογές, που θα συνοδεύεται και με αιτιολόγηση με ποσοτικά και ποιοτικά στοιχεία δύναται να εξαιρεθούν κάποια νομικά πρόσωπα, λόγω εξειδικευμένου αντικειμένου απόδοσης έργου και ευρύτερης αναγνώρισης. «Ενδεχομένως έχουμε να κάνουμε με ένα παραθυράκι πελατειακής παραχώρησης εξαιρέσεων που δεν θα έχουν σχέση με αντικειμενικά κριτήρια», είπε η βουλευτής.
- στη σωστή κατεύθυνση κινούνται οι διατάξεις για την παρακολούθηση των επιδόσεων της Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Όμως η μέτρηση και η αξιολόγηση των επιδόσεων, δεν πρέπει να εξελιχθεί σε μια διαδικασία μεταβίβασης στην αυτοδιοίκηση των ευθυνών της κυβέρνησης, που εγκαταλείπει τους ΟΤΑ. Η παρακολούθηση των επιδόσεων των ΟΤΑ πρέπει να συνδυαστεί με τη θεσμική τους θωράκιση και την οικονομική τους ενίσχυση.