Μπορεί η Σελήνη να μην είναι φτιαγμένη από τυρί, αλλά φαίνεται πως κρύβει κάτι μαλακό στο εσωτερικό της.
Μια πρόσφατη πρωτοποριακή μελέτη αποκάλυψε στοιχεία για ένα μαλακό στρώμα βαθιά μέσα στο εσωτερικό της Σελήνης—ανατρέποντας όσα γνωρίζαμε για τον κοντινότερο ουράνιο γείτονά μας και ανοίγοντας νέες προοπτικές στην επιστήμη της Σελήνης.
Η έρευνα, που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό AGU Advances, παρουσιάζει τις πρώτες μετρήσεις για το πώς ανταποκρίνεται η Σελήνη στις παλιρροιακές δυνάμεις κάθε χρόνο. Όπως η Σελήνη προκαλεί παλίρροιες στη Γη, έτσι και η Γη και ο Ήλιος ασκούν δυνάμεις στη Σελήνη, προκαλώντας μικρές παραμορφώσεις. Μελετώντας αυτές τις παραμορφώσεις, οι επιστήμονες μπορούν να κατανοήσουν το εσωτερικό της Σελήνης—όπως οι γιατροί χρησιμοποιούν ακτινογραφίες για να εξετάσουν το εσωτερικό ενός σώματος.
Ο Sander Goossens, επικεφαλής της μελέτης και η ομάδα του αξιοποίησαν δεδομένα από δύο αποστολές της NASA: το Gravity Recovery and Interior Laboratory (GRAIL) και τον Lunar Reconnaissance Orbiter (LRO). Συνδυάζοντας τις ακριβείς βραχυπρόθεσμες μετρήσεις του GRAIL με τις μακροχρόνιες παρατηρήσεις του LRO, κατάφεραν να ανιχνεύσουν μικρές μεταβολές στο πεδίο βαρύτητας της Σελήνης σε μηνιαία και ετήσια βάση.
Ένα αναπάντεχο εύρημα
Αυτό που ανακάλυψαν ήταν πραγματικά απρόσμενο. Η αντίδραση της Σελήνης στις παλιρροιακές δυνάμεις υποδεικνύει την ύπαρξη μιας ζώνης χαμηλού ιξώδους (LVZ) στη βάση του μανδύα της.
Με πιο απλά λόγια, αυτό σημαίνει ότι μπορεί να υπάρχει ένα στρώμα μερικώς λιωμένου πετρώματος ακριβώς πάνω από τον πυρήνα της Σελήνης - μια ανακάλυψη που μοιάζει με το να βρεις ένα βραστό αυγό με ρευστό κρόκο.
Αυτή η ανακάλυψη ανατρέπει την κοινή αντίληψη ότι η Σελήνη είναι ένα ψυχρό, συμπαγές σώμα και αποκαλύπτει ότι τα εσωτερικά της στρώματα είναι πιο δυναμικά από ό,τι νομίζαμε.
Για να κατανοήσουμε τη σημασία αυτού του ευρήματος, φανταστείτε να πιέζετε μια μπάλα "αντιστρές". Αν η μπάλα ήταν συμπαγής, θα επέστρεφε γρήγορα στο αρχικό της σχήμα. Αν όμως είχε μια ρευστή καρδιά, θα χρειαζόταν περισσότερο χρόνο για να επανέλθει. Αντίστοιχα, η μοναδική αντίδραση της Σελήνης στις παλιρροιακές δυνάμεις μας δίνει μια ιδέα για τα μαλακά, πιο ευέλικτα εσωτερικά της στρώματα.
Νέα ερωτήματα για την ιστορία της Σελήνης
Αυτό το κρυφό μαλακό στρώμα έχει εκτεταμένες επιπτώσεις για την κατανόηση της θερμικής εξέλιξης της Σελήνης. Η ύπαρξή του υποδηλώνει ότι υπάρχει μια πηγή θερμότητας βαθιά μέσα στη Σελήνη, που διατηρεί αυτήν τη ζώνη μερικώς λιωμένη. Αυτή η αποκάλυψη θέτει νέα ερωτήματα για το τι βρίσκεται κάτω από τον φλοιό της Σελήνης και πώς έχει εξελιχθεί η εσωτερική της δομή εδώ και δισεκατομμύρια χρόνια.
Προσθέτοντας ακόμη περισσότερη περιέργεια, οι ερευνητές εντόπισαν μια ενδιαφέρουσα ομοιότητα μεταξύ της Σελήνης και του Άρη. Πρόσφατα σεισμικά δεδομένα από τον Άρη υποδεικνύουν επίσης την ύπαρξη μερικώς λιωμένου υλικού στο εσωτερικό του πλανήτη. Αυτή η ομοιότητα θα μπορούσε να μας δώσει νέες γνώσεις για το πώς σχηματίζονται και εξελίσσονται τα βραχώδη σώματα στο ηλιακό μας σύστημα.
Γιατί έχει σημασία για μελλοντικές αποστολές
Τα ευρήματα της μελέτης δεν είναι απλώς ένα κοσμικό ενδιαφέρον. Μπορούν να παίξουν καθοριστικό ρόλο σε μελλοντικές αποστολές στη Σελήνη. Η κατανόηση της εσωτερικής δομής της Σελήνης θα βοηθήσει τους επιστήμονες να σχεδιάσουν καλύτερα τις ανθρώπινες αποστολές, ειδικά καθώς οι διαστημικές υπηρεσίες και οι ιδιωτικές εταιρείες στοχεύουν να δημιουργήσουν μόνιμη παρουσία στην επιφάνειά της.
Αν υπάρχει ένα ρευστό στρώμα κάτω από τα πόδια των αστροναυτών, αυτό μπορεί να επηρεάσει τα πάντα, από τη σταθερότητα των βάσεων έως τις γεωτρήσεις για πόρους στην επιφάνεια της Σελήνης.
Φωτογραφία: Image by freepik