Αυτή την φορά, το ελληνικό πολιτικό έθιμο δεν θα τηρηθεί: Όποια κυβέρνηση και αν σχηματισθεί μετά τις εκλογές, δεν θα βρει, ούτε θα μπορεί να ισχυρισθεί ότι βρήκε, «καμμένη γη» στην οικονομία. Αντίθετα, μπροστά της θα έχει ένα... στρωμένο χαλί, με τα δημόσια οικονομικά σε ισορροπία, την πραγματική οικονομία σε ανάκαμψη και τις αγορές να έχουν δώσει ήδη τη δική τους «ψήφο εμπιστοσύνης» στην Ελλάδα.
Οι κινήσεις στην αγορά ομολόγων, η οποία αξιολογεί με πολλή προσοχή το λεγόμενο «ρίσκο χώρας» και είναι διπλά προσεκτική όταν έχει κάνει με την Ελλάδα, μια χώρα που μόλις πριν από λίγα χρόνια έκανε το μεγαλύτερο «κούρεμα» πιστωτών στη μεταπολεμική εποχή, δείχνουν ότι η εμπιστοσύνη στην ελληνική οικονομία έχει κατοχυρωθεί.
Τον Μάιο, κρίσιμο εκλογικό μήνα και με την κυβέρνηση να προχωρά σε παροχές και ελαφρύνσεις μεγάλου ύψους και μόνιμου χαρακτήρα, που προκάλεσαν αμφισβήτηση από τις Βρυξέλλες και τους αναλυτές της αγοράς, οι τιμές των ελληνικών ομολόγων ακολούθησαν ανοδική πορεία και οι αποδόσεις βρέθηκαν σε συνεχή υποχώρηση. Η αποκλιμάκωση επιταχύνθηκε μετά την προαναγγελία πρόωρων εκλογών, που εκλήφθηκε ως θετική εξέλιξη από τους αναλυτές, επειδή όπως χαρακτηριστικά αναφέρθηκε σε μια ανάλυση, «αν φύγει μια καλή κυβέρνηση, θα έλθει μια καλύτερη».
Τα ελληνικά ομόλογα βρέθηκαν σε ένα σπάνιο, παράλληλο ράλι με τα γερμανικά, στα οποία στρέφονται τα διεθνή κεφάλαια για να αποφύγουν τις αναταράξεις που προκαλεί ο διεθνής εμπορικός πόλεμος στις αγορές. Την τελευταία ημέρα του Μαΐου, η απόδοση του 10ετούς ελληνικού ομολόγου έπεσε πολύ κοντά στο 2,9%, σε επίπεδο ρεκόρ όλων των εποχών:
Την ίδια ημέρα, το γερμανικό bund έκανε το δικό του ρεκόρ, με την αρνητική του απόδοση να πέφτει στο χαμηλότερο επίπεδο της ιστορίας, περίπου -0,20%.
Πολλοί αναλυτές αποδίδουν τον ενθουσιασμό των επενδυτών για τα ελληνικά assets (ομόλογα και μετοχές) στις προσδοκίες για υιοθέτηση πολιτικής περισσότερο φιλικής προς τον ιδιωτικό τομέα από την επόμενη κυβέρνηση. Είναι όμως σαφές ότι αν δεν υπήρχε «στρωμένο χαλί» σε όλα τα επίπεδα της οικονομικής διαχείρισης, ουδείς θα αισθανόταν ασφαλής να στοιχηματίζει σε ελληνικά «χαρτιά», όποιες και αν ήταν οι προσδοκίες για την πολιτική της επόμενης κυβέρνησης.
Για πρώτη φορά εδώ και πολλά χρόνια, η λήξη της θητείας μιας κυβέρνησης δεν βρίσκει τα ταμεία του Δημοσίου σχεδόν άδεια, αλλά με ένα «μαξιλάρι» ρευστότητας ικανό να καλύψει τα χρεολύσια ως τα τέλη του 2020, ακόμη και αν δεν υπάρχει χρηματοδότηση από την αγορά. Η δημοσιονομική διαχείριση, εξάλλου, όποια κριτική και αν γίνεται για επιμέρους θέματα, όπως η συγκράτηση του προϋπολογισμού δημοσίων επενδύσεων, είναι ευθυγραμμισμένη με τους δημοσιονομικούς στόχους της μεταμνημονιακής περιόδου.
Τα πρόσφατα θετικά μέτρα, όπως έκρινε το Γραφείο Προϋπολογισμού του Κράτους στη Βουλή, βρίσκονται εντός του πρόσθετου δημοσιονομικού χώρου που υπάρχει για το 2019, ενώ η επόμενη κυβέρνηση, στη χειρότερη περίπτωση, ίσως χρειασθεί να κάνει περιορισμένου εύρους διορθωτικές κινήσεις για τα επόμενα χρόνια.
Η πραγματική οικονομία φαίνεται να έχει κατακτήσει ρυθμό ανάπτυξης πέριξ του 2% για τα επόμενα χρόνια, με βάση τα σημερινά δεδομένα. Κατά τις εκτιμήσεις αναλυτών, εάν πετύχουν οι προσπάθειες για την εξυγίανση των τραπεζικών ισολογισμών, ώστε οι τράπεζες να προσφέρουν περισσότερη ρευστότητα στον ιδιωτικό τομέα και, αν αυξηθεί η κινητικότητα σε δημόσιες και ιδιωτικές επενδύσεις, ο ρυθμός ανάπτυξης μπορεί να ξεπεράσει το 3%.
Αυτή την φορά, λοιπόν, δεν μπορεί να γίνει μετεκλογικά οποιαδήποτε συζήτηση περί «καμμένης γης» στην οικονομία, ούτε να ζητηθεί και πάλι από τους Έλληνες να «σφίξουν το ζωνάρι». Οι καρποί από προσπάθειες και θυσίες χρόνων έχουν ωριμάσει και η επόμενη κυβέρνηση απλώς θα πρέπει να κινηθεί δραστήρια για να γίνει η συγκομιδή...