Ας το πάρουμε απόφαση, το στρες δεν πάει πουθενά! Μήπως η δουλειά σου θα έχει λιγότερες απαιτήσεις το 2015; Μήπως οι οικονομικές ή οι οικογενειακές σου υποχρεώσεις θα μειωθούν; Εκτός εάν σκοπεύεις να τα παρατήσεις όλα και να «πάρεις τα βουνά», μάλλον όχι. Οπότε, τι μένει να κάνουμε; Αφού δε μπορούμε να αποφύγουμε αυτά που μας αγχώνουν, μία εύλογη επιλογή είναι, να εκπαιδεύσουμε τον οργανισμό μας να αναρρώνει από το στρες γρήγορα!
Από την Αννίτα Νιάκα
Ευτυχώς, μπορούμε να το κάνουμε αυτό και είναι πιο εύκολο απ’ ότι μπορεί να σκέφτεσαι. Το εγχείρημα αποτελείται από δύο απλές αλλά αποτελεσματικές αλλαγές:
1. Πιέστηκες; Κινήσου έντονα για 30’’-60’’
«Μα, τα 30-60 δευτερόλεπτα άσκησης ή έντονης κίνησης μετά βίας φτάνουν για ζέσταμα. Πώς θα μπορούσε κάτι τόσο σύντομο να βοηθήσει;» ίσως αναρωτιέσαι. Κι όμως, θα αντιληφθείς ότι αυτό βοηθάει, εάν κατανοήσεις το στρες ως μία χημική διεργασία στον οργανισμό:
Όταν πιέζεσαι, το σώμα σου πλημμυρίζει με τις χημικές ουσίες του στρες, η χειρότερη εκ των οποίων είναι η κορτιζόλη. Η άσκηση 30-60’’ – π.χ. γροθιές στον αέρα, κάμψεις, γρήγορο ανέβασμα σκάλας, τρέξιμο, σχοινάκι, ελαφριά πηδηματάκια ή έντονος χορός- απελευθερώνει στον οργανισμό ενδορφίνες και ενδοκανναβινοειδή, τα λεγόμενα «μόρια της ευδαιμονίας».
Γιατί λειτουργεί:
Το στρες ενεργοποιεί τον μηχανισμό μάχης ή φυγής στο πρωτόγονο τμήμα του εγκεφάλου μας. Δουλειά του μηχανισμού αυτού είναι να παράγει παρόρμηση για σύντομα και έντονα ξεσπάσματα δραστηριότητας (μάχη ή φυγή) σε περιπτώσεις κινδύνου. Η παρόρμηση αυτή δεν κρατάει ολόκληρες ώρες, ημέρες ή μήνες, διότι για τον πρωτόγονο άνθρωπο ο κίνδυνος ήταν σύντομος – είτε θα ξεπερνιόταν, είτε δεν θα υπήρχε πια ο άνθρωπος… Άρα ο οργανισμός μας είναι σχεδιασμένος να θέτει σε λειτουργία αυτή την αντίδραση στο στρες και σύντομα –αφού γίνουν έντονες κινήσεις- να επανέρχεται στην κανονική του κατάσταση.
Όμως στην εποχή μας, αυτά που ο εγκέφαλός μας εκλαμβάνει ως απειλές, συνήθως δεν είναι άγρια ζώα ή καταστάσεις που απαιτούν σωματική μάχη ή φυγή. Ο μηχανισμός ενεργοποιείται με το στρες, αλλά εμείς δεν κάνουμε τις έντονες κινήσεις που θα μας επανέφεραν στην κατάσταση ηρεμίας. Χρειάζεται λοιπόν έντονη σωματική δραστηριότητα για 30-60 δευτερόλεπτα, προκειμένου ο μηχανισμός μάχης ή φυγής να ησυχάσει. Είναι τόσο απλό! Το καλύτερο είναι να το κάνεις αμέσως μετά από μία αγχωτική στιγμή, αλλά ακόμα και μετά από μία ή δύο ώρες μπορεί ακόμα να βοηθήσει, δεδομένου ότι οι ορμόνες του στρες ακόμα θα κυκλοφορούν στον οργανισμό σου. Και δεν θα χρειαστεί να αφήσεις τη δουλειά σου, να καθυστερήσεις την επόμενη συνάντησή σου, να φύγεις από το σπίτι ή να αλλάξεις ρούχα.
2. Τρώγε όλη την ημέρα και σωστά
Η πείνα σε συνδυασμό με το στρες ενεργοποιεί ακόμα περισσότερο τον μηχανισμό μάχης ή φυγής. Επίσης, ο συνδυασμός αυτός σε βάζει στον πειρασμό τροφών με υψηλά λιπαρά και ζάχαρη, που μας περιτριγυρίζουν όλη την ημέρα. Τρώγοντας όμως τέτοιες τροφές επιδεινώνεται η κατάσταση. Οι τροφές με υψηλή περιεκτικότητα σε σάκχαρα εκτινάσσουν απότομα τη γλυκόζη στο αίμα μας –και αυτό από μόνο του προκαλεί στρες! Ανάλογη επίδραση έχουν και τα υψηλά λιπαρά, όπως και η νικοτίνη, η καφεϊνη και το αλκοόλ, τα οποία τείνουμε να ζητάμε σε στιγμές πίεσης.
Κάθε φορά που περνάνε τέσσερις ώρες χωρίς να φάμε κάτι, ενεργοποιείται ο μηχανισμός του στρες. Μπορούμε να αποτρέψουμε αυτή την παρόρμηση για τροφές που επιδεινώνουν το στρες, τρώγοντας κάτι υγιεινό –μία μικρή ποσότητα- το πολύ κάθε τρεις ώρες. Αυτό πρέπει να είναι χαμηλού γλυκαιμικού δείκτη (όχι επεξεργασμένους υδατάνθρακες όπως λευκό ψωμί, ζυμαρικά ή γλυκά) και υψηλής περιεκτικότητας σε υγιεινά λιπαρά και πρωτεϊνες ή/και φυτικές ίνες. Δηλαδή φρούτα, ξηρούς καρπούς, λαχανικά και γενικά τροφές στην φυσική τους, μη επεξεργασμένη μορφή.
Ειδικά το πρωί είναι πολύ καλό να ακολουθούμε αυτή τη συμβουλή. Όταν ξυπνάμε τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα μας είναι αρκετά χαμηλότερα αυτών που χρειάζεται το σώμα για να τεθεί σε πλήρη λειτουργία και ο οργανισμός μας βρίσκεται σε κατάσταση στρες επειδή παρέμεινε χωρίς τροφή όλη τη νύχτα. Το να στραφούμε αμέσως στον καφέ ή τη νικοτίνη, μόνο χειρότερη θα κάνει την κατάσταση.
Το καλύτερο με αυτή την προσέγγιση δύο παραμέτρων είναι ότι δημιουργεί έναν θετικό κύκλο, αυξάνει την ανθεκτικότητά μας στο στρες, βελτιώνει την υγεία μας με πολλούς τρόπους, ενώ μπορεί να συμβάλει και στην απώλεια βάρους, εάν είναι επιθυμητό. Αυτό καθώς:
1. Οι ορμόνες του στρες οδηγούν σε αποθήκευση λίπους στο κέντρο του σώματος. Αποβάλλοντας γρήγορα το στρες, καταπολεμάμε αυτή την τάση.
2. Η κορτιζόλη χαλάει την ποιότητα του ύπνου μας. Η στέρηση ύπνου μας κάνει να αποζητάμε περισσότερη τροφή και να κάνουμε κακές διατροφικές επιλογές. Με λιγότερη κορτιζόλη στο σύστημά μας, κοιμόμαστε και τρεφόμαστε καλύτερα.
Και το σημαντικότερο; Η προσέγγιση αυτή είναι πάρα πολύ απλή και δεν απαιτεί "θυσίες" ή κάποια μεγάλη αλλαγή. Αξίζει μία δοκιμή, συμφωνείτε;
