“To κεφάλαιο Grexit έχει κλείσει οριστικά”, αναφέρει ο Γιάννης Στουρνάρας, Διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος, πρώην υπουργός Οικονομικών της κυβέρνησης Σαμαρά και πρώην επικεφαλής του σημαντικότερου ελληνικού think tank για την οικονομική και βιομηχανική έρευνα (ΙΟΒΕ), σε αποκλειστική συνέντευξη που παραχώρησε στην ιταλική εφημερίδα Il Sole 24 Οre. O κ. Στουρνάρας καθησυχάζει τους επενδυτές αναφορικά με την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών και τη βούληση της Ελλάδας να προχωρήσει σε μεταρρυθμίσεις. Κρούει, ωστόσο, τον κώδωνα του κινδύνου ως προς το κόστος της προσφυγικής κρίσης.
Συναντήσαμε τον διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος στο Μιλάνο, την περασμένη Παρασκευή, στο περιθώριο των εργασιών της περιφερειακής συνόδου χωρών της Ευρώπης, της Αφρικής και της Νοτίου Αμερικής του Boston Consulting Group. Στην κεκλεισμένων των θυρών συνάντηση, την οποία οργάνωσε η εν λόγω εταιρεία στρατηγικού σχεδιασμού, συμμετείχαν 200 ειδικοί του τραπεζικού τομέα και του τομέα της οικονομίας, καθώς και εκπρόσωποι των θεσμών και της βιομηχανίας, με σκοπό να συζητήσουν ζητήματα ανάπτυξης, καθώς και τις ευκαιρίες και τις προκλήσεις στους συγκεκριμένους τομείς.
Η αισιοδοξία του κ. Στουρνάρα εδράζεται στην αλλαγή πολιτικής του Αλέξη Τσίπρα τον περασμένο Ιούλιο. “Με τον ΣΥΡΙΖΑ σταθερά υπέρ της παραμονής της Ελλάδας στο ευρώ, οι πολιτικές δυνάμεις που τάσσονται υπέρ του ενιαίου νομίσματος αποτελούν σήμερα το 85% του ελληνικού κοινοβουλίου. Όπως άλλωστε και η πλειονότητα του ελληνικού λαού, παρά την κρίση, τάσσεται υπέρ του ευρώ”, λέει ο κ. Στουρνάρας.
ΕΡΩΤΗΣΗ: Πως διαμορφώνεται η κατάσταση ως προς την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών;
ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Το ελληνικό τραπεζικό σύστημα είναι ισχυρότερο σε σχέση με το παρελθόν, έχει κεφαλαιοποιηθεί επαρκώς και οι δείκτες CET1 και κεφαλαιακής επάρκειας (pro forma) πλησιάζουν το 18,2 %, που είναι το δεύτερο υψηλότερο ποσοστό στην Ευρωζώνη μετά την Φινλανδία, όπου ανέρχεται στο 20%. Το τραπεζικό σύστημα ανακεφαλαιοποιήθηκε τον περασμένο χρόνο σε μια πολύ δύσκολη συγκυρία και για την ανακεφαλαιοποίησή του χρησιμοποιήθηκαν κυρίως ιδιωτικοί και όχι δημόσιοι πόροι. Το Eurogroup ανέμενε ότι για την ανακεφαλαιοποίηση θα χρησιμοποιούνταν 25 δισεκ. ευρώ δημοσίων πόρων, ενώ χρειάστηκαν τελικώς μόνον 5 δισεκ. και τα υπόλοιπα καλύφθηκαν από ιδιώτες επενδυτές. Από το σύνολο των 14,4 δισεκ. ευρώ που απαιτήθηκαν για την ανακεφαλαιοποίηση των ελληνικών τραπεζών, μόνον τα 5 δισεκ. ευρώ προήλθαν από δημόσιους πόρους. Και οι υπόλοιποι όμως δείκτες βελτιώθηκαν, γιατί ο έλεγχος της ποιότητας στοιχείων ενεργητικού (Asset Quality Review) βελτίωσε τις προβλέψεις που αυξήθηκαν κατά 9 δισεκ. ευρώ. Επίσης, ο δείκτης Texas ratio βελτιώθηκε σημαντικά. Όσο για τα NPL, τα Μη Εξυπηρετούμενα Δάνεια, αποτελούν μία μεγάλη πρόκληση και τόσο η κυβέρνηση όσο και οι τράπεζες οφείλουν να λάβουν τα σκληρά, αλλά απαραίτητα, μέτρα, ώστε οι τράπεζες να επιτύχουν τον φιλόδοξο στόχο της μείωσης των NPL που θα επιβάλει ο SSM μαζί με την Τράπεζα της Ελλάδος. Η μείωση των NPL είναι καθοριστική για την επιβίωση των ελληνικών τραπεζών, αλλά και της οικονομίας. Θα πρέπει να διοχετεύσουμε τις πιστώσεις σε βιώσιμους τομείς εξωστρεφείς, προκειμένου να ενισχύσουμε την ρευστότητα των υγιών επιχειρήσεων.
ΕΡΩΤΗΣΗ: Σε τι ποσοστό ανέρχονται τα NPL;
ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Ανέρχονται σε ποσοστό χαμηλότερο του 40%, εάν όμως υπολογίσουμε και τους κινδύνους, τα μη εξυπηρετούμενα ανοίγματα, τότε το ποσοστό φθάνει το 43% του συνόλου.
ΕΡΩΤΗΣΗ: Τον περασμένο Δεκέμβριο, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της Τράπεζας της Ελλάδος, η προσφυγική κρίση θα μπορούσε να κοστίσει στην Ελλάδα το 0,3% του ΑΕΠ, δηλαδή ποσό ίσο με 600 εκατομμύρια ευρώ;
ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Αυτή η εκτίμηση βασιζόταν στην προϋπόθεση ότι η Ελλάδα θα ήταν χώρα διέλευσης προσφύγων μόνον. Αν όμως τώρα φιλοξενήσουμε έναν σημαντικό αριθμό προσφύγων, η εκτίμηση αυτή θα πρέπει να αναθεωρηθεί.
ΕΡΩΤΗΣΗ: Οι πιστωτές της Ελλάδας ζητούν μεταρρυθμίσεις του ασφαλιστικού συστήματος, αύξηση της φορολογίας για τους αγρότες και τους ελεύθερους επαγγελματίες. Ποια είναι η πορεία των μεταρρυθμίσεων;
ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Οι μεταρρυθμίσεις πρέπει να υλοποιηθούν, όχι επειδή το ζητούν οι πιστωτές, αλλά επειδή είναι απαραίτητες προκειμένου να έχουμε ένα βιώσιμο ασφαλιστικό σύστημα. Επειδή χρειαζόμαστε ένα δίκαιο φορολογικό σύστημα στο οποίο όλοι όσοι έχουν τη δυνατότητα να πληρώσουν, πληρώνουν όσα οφείλουν. Οι μεταρρυθμίσεις είναι απαραίτητες για να τονώσουμε την δυναμική της ανάπτυξης. Εξάλλου υπάρχει και η απελευθέρωση της αγοράς ορισμένων επαγγελμάτων που έχει ήδη αρχίσει και αποφέρει καρπούς. Παρά την κρίση, διαπιστώνουμε ήδη την ενίσχυση του τομέα εμπορεύσιμων αγαθών και υπηρεσιών και αυτός είναι καλός οιωνός, διότι καθιστά την Ελλάδα πιο ανταγωνιστική. Θα ήθελα να υπάρχει και μια νέα προσέγγιση, πιο φιλελεύθερη, ως προς τις ιδιωτικοποιήσεις και αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό, γιατί στην Ελλάδα χρειαζόμαστε περισσότερες άμεσες ιδιωτικές επενδύσεις. Αυτές μπορούν να έλθουν ως αποτέλεσμα μιας πολιτικής της κυβέρνησης, η οποία θα επέτρεπε την ανάπτυξη του τομέα των ακινήτων, μέσω της αξιοποίησης των ακινήτων του Δημοσίου. Για να προσελκύσουμε ξένες επενδύσεις, θα πρέπει να κάνουμε ορισμένες αλλαγές στη νομοθεσία για τις χρήσεις γης. Αυτό είναι μια μεγάλη ευκαιρία για την ανάπτυξη.
ΕΡΩΤΗΣΗ: Τον ερχόμενο Ιούλιο η Ελλάδα θα πρέπει να καταβάλει στην ΕΚΤ 3,5 δισεκ. ευρώ. Υπάρχει κίνδυνος να μην το επιτύχει;
ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Η κυβέρνηση διαπραγματεύεται με τους εταίρους, θα υπάρξει συμφωνία, την οποία θα ακολουθήσει η καταβολή της δόσης από τον ESM, πράγμα που θα επιτρέψει την καταβολή των οφειλόμενων στην ΕΚΤ.
ΕΡΩΤΗΣΗ: Είναι πιθανό να γίνει συζήτηση για την απομείωση του ελληνικού χρέους στην εαρινή σύνοδο του ΔΝΤ στις 15 Απριλίου;
ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Είναι πιθανό. Όπως γνωρίζετε, αυτή είναι μια δέσμευση που έδωσε και μια δέσμευση που ανέλαβε το Eurogroup στις 28 Νοεμβρίου 2012, όταν ήμουν υπουργός Οικονομικών. Σύμφωνα με αυτή τη δέσμευση, εάν η Ελλάδα επιτύχει πρωτογενές πλεόνασμα, και εάν εφαρμόσει τις απαραίτητες μεταρρυθμίσεις, τότε οι εταίροι θα λάβουν ορισμένα μέτρα για την ελάφρυνση του χρέους. Η δέσμευση αυτή δεν έχει ακόμη τηρηθεί. Ελπίζω ότι οι εταίροι, αλλά και το ΔΝΤ, θα είναι σε θέση να τηρήσουν αυτή την δέσμευση, γιατί δεν επρόκειτο απλώς για μια υπόσχεση, αλλά για μια συμφωνία.
