Από την Ουάσιγκτον στην Φραγκφούρτη μετατοπίζεται το επίκεντρο του ενδιαφέροντος στις διαπραγματεύσεις για το ελληνικό χρέος, καθώς το καθοριστικό στοιχείο για να κλείσει μια συμφωνία στις 15 Ιουνίου δεν είναι πλέον η άμεση έγκριση νέας χρηματοδότησης από το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, αλλά το αν η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα θα ανοίξει την πύλη για την είσοδο της Ελλάδας στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης.
Σύμφωνα με πληροφορίες, η άμεση χρηματοδοτική συμμετοχή του Ταμείου στο ελληνικό πρόγραμμα θεωρείται από όλους τους εμπλεκόμενους ως αδύνατη, όσο τουλάχιστον επιμένει η γερμανική πλευρά σε δύο βασικές θέσεις:
1. Ότι θα υπάρχει αίρεση στην εφαρμογή των μέτρων ελάφρυνσης του χρέους το 2018, δηλαδή δεν θα διατυπωθεί μια αυστηρή δέσμευση για την εφαρμογή τους. Αυτό ήταν και το στοιχείο που έκανε τον Πόουλ Τόμσεν να απορρίψει, την Δευτέρα, ακόμη και την φαινομενικά ικανοποιητική πρόταση για 15ετή παράταση λήξεων στα δάνεια του EFSF. Σύμφωνα με πληροφορίες, η γερμανική πλευρά επέμεινε στην ανάγκη να υπάρχουν περίπου οι ίδιες αιρέσεις που είχαν διατυπωθεί και στο ανακοινωθέν του Μαΐου 2016 («πιθανή ελάφρυνση χρέους», «σταδιακή ενεργοποίηση μέτρων ανάλογα με τις ανάγκες» κ.ο.κ.). Το διοικητικό συμβούλιο του Ταμείου δεν μπορεί να συζητήσει νέο πρόγραμμα χρηματοδότησης, βασιζόμενο σε ασαφείς και πολιτικά συζητήσιμες δεσμεύσεις των Ευρωπαίων πιστωτών της Ελλάδας και αυτό το πρόβλημα θα μπορούσε να ξεπερασθεί μόνο στην περίπτωση που, ως τις 15 Ιουνίου, η Άνγκελα Μέρκελ αλλάξει τη γερμανική γραμμή στη διαπραγμάτευση, όπως είχε κάνει και το καλοκαίρι του 2015, παρακάμπτοντας την πρόταση Σόιμπλε για Grexit.
2. Ότι η Ελλάδα θα ακολουθήσει μετά το 2022 ένα δημοσιονομικό μονοπάτι «συνεπές με τις δημοσιονομικές δεσμεύσεις που απορρέουν από το πλαίσιο της Ε.Ε.», κατά τη διατύπωση που είχε χρησιμοποιηθεί τον Μάιο του 2016 και στην οποία εξακολουθεί να επιμένει ο Β. Σόιμπλε. Οι δημοσιονομικές δεσμεύσεις, που απορρέουν από το Σύμφωνο Σταθερότητας, επιβάλλουν στην Ελλάδα να μειώνει το χρέος κατά 5% ετησίως στο διηνεκές και μέχρι να φθάσει στο στόχο του 60% του ΑΕΠ. Αυτό θα σήμαινε ότι η Ελλάδα θα ήταν υποχρεωμένη να εμφανίζει τεράστια δημοσιονομικά πλεονάσματα, άνω του 2%, που το Ταμείο θεωρεί ότι κινούνται εκτός πραγματικότητας (δεν έχουν επιτευχθεί από άλλη χώρα στην ιστορία και δεν είναι συμβατά με τις ιδιαιτερότητες της ελληνικής οικονομίας). Αν και σε αυτό το θέμα δεν υπάρξει αλλαγή γερμανικής γραμμής με παρέμβαση της καγκελαρίου, θα αποτελέσει ανυπέρβλητο εμπόδιο στη συζήτηση ενός νέου προγράμματος από το διοικητικό συμβούλιο του Ταμείου.
Το γκολπόστ μετακινείται...
Με την υπόθεση ότι δεν θα υπάρξουν ως τις 15 Ιουνίου βασικές αλλαγές στη στάση της Γερμανίας (παρότι το Μαξίμου θα τις επιδιώξει μέσω επαφών με την Α. Μέρκελ), το γκολπόστ για το παιχνίδι στο επόμενο Eurogroup... μετακινείται.
Η ελληνική πλευρά χαράζει ένα νέο όριο στη διαπραγμάτευση, επιμένοντας στην ανάγκη να διασφαλισθεί η ένταξη στην ποσοτική χαλάρωση της ΕΚΤ, ακόμη και αν η συμφωνία για το χρέος και τη συμμετοχή του Ταμείου είναι ατελής και αφήνει εκκρεμότητες για το φθινόπωρο του 2018, όπου θα αποφασισθεί ποια μέτρα ελάφρυνσης θα ενεργοποιηθούν και αν το ΔΝΤ θα εγκρίνει νέα χρηματοδότηση.
Σύμφωνα με πληροφορίες, στο Eurogroup της Δευτέρας η ΕΚΤ διαμήνυσε ότι δεν θα ενέκρινε την ένταξη στο QE με τη συμφωνία που υπήρχε στο τραπέζι και αυτό έπαιξε καθοριστικό ρόλο στην απόφαση του πρωθυπουργού να ζητήσει από τον Ευκλείδη Τσακαλώτο να μπλοκάρει τη συμφωνία, έχοντας την υποστήριξη του Γάλλου και του Ιταλού υπουργού Οικονομικών.
Στο βαθμό που η ΕΚΤ θα αποφασίσει για την ένταξη της Ελλάδας στο QE ανεξάρτητα από τη στάση που θα τηρήσει το ΔΝΤ και με βάση δική της ανάλυση βιωσιμότητας και κινδύνων, κάτι που έχει ξεκαθαρίσει ο Μ. Ντράγκι, θα πρέπει να αναζητηθεί στις επόμενες τρεις εβδομάδες μια διατύπωση της «ατελούς» συμφωνίας, που θα επιτρέπει στην κεντρική τράπεζα να εγκρίνει την ένταξη στην ποσοτική χαλάρωση, έστω και χωρίς ένα νέο πρόγραμμα του ΔΝΤ.
Σύμφωνα με πληροφορίες, μια σαφής δέσμευση από το Eurogroup ότι θα λάβει όλα τα αναγκαία μέτρα για να διατηρηθούν οι ακαθάριστες χρηματοδοτικές ανάγκες κάτω από τα «βιώσιμα» όρια του 15% ως το 2030 και 20% ως το 2060 πιθανότατα θα ήταν επαρκής για την κεντρική τράπεζα, έστω και αν υπάρχουν πολλές «λεπτομέρειες» που δεν θα την καθιστούν εξίσου επαρκή για το Ταμείο.
Η κυβέρνηση, πάντως, θεωρεί ότι μπορεί να ξεπεράσει πολιτικά χωρίς σοβαρές απώλειες ακόμη και το κόστος που θα έχει μια ατελής συμφωνία για το χρέος τον Ιούνιο, στο βαθμό που θα μπορεί να επικαλεσθεί σαν «αντίβαρο» τη συμμετοχή στο QE και τη δρομολόγηση της εξόδου στις αγορές.
