Στο χείλος του γκρεμού βρίσκονται πλέον οι αγορές και η παγκόσμια οικονομία, καθώς κλιμακώνονται οι επιπτώσεις από την εξαπλούμενη επιδημία κορωνοϊού και γίνεται πλέον ορατός ο κίνδυνος καταστροφικού ντόμινο με αλυσιδωτές επιπτώσεις σε κάθε οικονομική δραστηριότητα, στην παραγωγή, στις επιχειρήσεις και στο χρηματοπιστωτικό σύστημα - με τελική κατάληξη τη βαθιά ύφεση.
Οι - πραγματικοί ή υποθετικοί – κίνδυνοι αποτιμώνται στα χρηματιστήρια, όπου οι δείκτες βυθίζονται στα Τάρταρα υπό την πίεση μαζικών ρευστοποιήσεων, καθώς οι επενδυτές προσπαθούν να περιορίσουν τον ανειλημμένο κίνδυνο και ποταμοί κεφαλαίων κινούνται από τις μετοχές και τις τοποθετήσεις ρίσκου σε ασφαλέστερα καταφύγια.
Ανάλογες πιέσεις εκδηλώνονται στα εμπορεύματα – πετρέλαιο και βιομηχανικές πρώτες ύλες – λόγω της αναμενόμενης συρρίκνωσης της διεθνούς ζήτησης, καθώς η παγκόσμια οικονομία θα μπαίνει σε ύφεση.
Το πρόσχημα για "ξεφούσκωμα" των αγορών
Η επιδημία κορωνοϊού και οι πιθανές επιπτώσεις της στην οικονομία είναι εν μέρει πρόσχημα και «άλλοθι» για την ούτως ή άλλως αναμενόμενη μεγάλη διόρθωση στις αγορές, που είχαν «φουσκώσει» υπερβολικά με τα διαδοχικά ιστορικά υψηλά στη Wall Street, στη Φρανκφούρτη και σε άλλα χρηματιστήρια.
Χρηματιστηριακή αξία άνω των 7 τρισεκατομμυρίων εξανεμίσθηκε σε μία εβδομάδα και η καταστροφή συνεχίζεται. Κερδίζουν μόνον τα επιθετικά hedge funds που πουλάνε «αέρα» (μετοχές που ΔΕΝ έχουν).
Η «ευκαιρία» αξιοποιείται για να συγκεντρωθούν οι μετοχές σε λίγα «δυνατά χέρια», που έχουν την αναγκαία ρευστότητα και την… ψυχική δύναμη να αγοράζουν όταν όλα φαίνεται ότι καταρρέουν.
Δραματικές απώλειες και στο ελληνικό χρηματιστήριο, όπου «εξαερώθηκαν» πάνω από 10 δισ. ευρώ σε μία εβδομάδα.
Ο "δείκτης φόβου"
Η καταβύθιση των μετοχών συνεχίζεται σήμερα με αμείωτη ένταση. Στη Φρανκφούρτη ο DAX χάνει 4,9% αυτή την ώρα, οι δείκτες της Wall Street υποχωρούν κατά 3,8%-4%, η τιμή του πετρελαίου Crude πέφτει στα 44 δολάρια (- 6,5% σε μια μέρα), ενώ τα ομόλογα της Ευρωζώνης προσελκύουν κεφάλαια και ενισχύονται (οι αποδόσεις τους υποχωρούν κατά 3-7 μονάδες βάσης.
Οι εβδομαδιαίες απώλειες είναι οι μεγαλύτερες από τον Οκτώβριο του 2008, όταν ξέσπασε η παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση. Το ψυχολογικό κλίμα επιδεινώνεται και η αβεβαιότητα «χτυπάει κόκκινο»
Οι ανησυχίες και η αβεβαιότητα αποτυπώνεται στην πορεία του αμερικανικού δείκτη VIX, του αποκαλούμενου «δείκτη φόβου»: Ενώ επί μήνες κινούνταν στις 12-13 μονάδας, με όριο συναγερμού τις 19, προχθές ανέβηκε στις 26 και σήμερα εκτοξεύθηκε στις 48! Είναι η πρώτη φορά που φθάνει σ’ αυτά τα επίπεδα μετά τον Οκτώβριο του 2008, στο αποκορύφωμα της χρηματοπιστωτικής κρίσης, όταν κατέρρεε η Lehman Brothers.
Αμφισβητείται το success story
Στο ελληνικό χρηματιστήριο δεν είναι μόνον ο κορωνοϊός και οι φόβοι για τις επιπτώσεις του στην οικονομία – κυρίως στον τουρισμό. Στη μεγάλη πτώση των τιμών των μετοχών αποτυπώνονται ανησυχίες και προβληματισμός για τις προοπτικές της ελληνικής οικονομίας, καθώς και για τις επιδόσεις των τραπεζών στην προσπάθεια τους να περιορίσουν δραστικά τα κόκκινα δάνεια.
Οι αγορές και η διεθνής επενδυτική κοινότητα αντιμετωπίζουν πλέον με δυσπιστία τις εκτιμήσεις-προβλέψεις για υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης, αμφισβητώντας το Success story της κυβέρνησης.
Γι αυτό οι πιέσεις και οι απώλειες στο ΧΑ είναι δυσανάλογες σε σχέση με τα διεθνή χρηματιστήρια. Από τα μέσα της προηγούμενηw εβδομάδα μέχρι σήμερα χάθηκαν περίπου 11 δισ. ευρώ στις ελληνικές μετοχές, ενώ οι χρηματιστηριακοί δείκτες βυθίστηκαν.
Μετοχές και δείκτες
Ο Γενικός Δείκτης πραγματοποίησε σήμερα μία ακόμη "βουτιά", υποχωρώντας κατά 6,31% στις 720,35 μονάδες. Βρίσκεται πλέον σε περιοχή έσχατης στήριξης, επιβεβαιώνοντας το πλέον απαισιόδοξο σενάριο για την πορεία του ΧΑ.
Ο τραπεζικός δείκτης έχασε 7,86% και καταποντίσθηκε στις 575,15 μονάδες, από την περιοχή των 880 όπου κινούνταν πριν από λίγες εβδομάδες. Οι μετοχές των τραπεζών βρίσκονται πλέον πολύ χαμηλότερα από τις τιμές των τελευταίων ανακεφαλαιοποιήσεων. Για να πάρουν πίσω τα λεφτά τους οι μεγαλοεπενδυτές και όσοι μπήκαν στις ΑΜΚ, πρέπει οι τιμές να ανέβουν τουλάχιστον κατά 50% (!) - και στην περίπτωση της Τρ. Πειραιώς κατά... 203%!!
Ο Φεβρουάριος έκλεισε με απώλειες περίπου 21% για τον Γενικό Δείκτη και 32% για τον τραπεζικό. Ορισμένες τραπεζικές μετοχές και βιομηχανικά blue chips έχασαν έως και 41% σ’αυτό το διάστημα.
Συνολικά το χρηματιστήριο έχασε σε μια εβδομάδα περισσότερα απ’ ό,τι κέρδισε στην περίοδο της μετεκλογικής ευφορίας, όταν κυριαρχούσε η εντύπωση ότι η ελληνική οικονομία μπαίνει σε λεωφόρο ανάπτυξης και ότι οι ξένοι επενδυτές «κάνουν ουρά» - κατά τα λεγόμενα του αρμόδιου υπουργού Αδωνι Γεωργιάδη.
Εξαιρετικά επισφαλής γίνεται πλέον οποιαδήποτε πρόβλεψη για την περαιτέρω πορεία της αγοράς. Η κατεύθυνση θα εξαρτηθεί κυρίως από το κλίμα που θα διαμορφωθεί διεθνώς, ενώ οποιαδήποτε αρνητική εξέλιξη μπορεί να έχει δυσανάλογη επίπτωση στην ελληνική αγορά.
Χ. ΝΙΑΚΑΣ