Στο στόχαστρο του ΕΦΚΑ και του ΚΕΑΟ βρίσκονται οι Ιδιωτικές Κεφαλαιουχικές Εταιρείες (ΙΚΕ), όπως επίσης και οι μονοπρόσωπες εταιρείες, επειδή με διάφορες μεθόδους καταφέρνουν να μην πληρώνουν τα χρέη τους που προκύπτουν από ασφαλιστικές εισφορές.
Τα χρέη προς τα ασφαλιστικά ταμεία έχουν ήδη υπερβεί τα 37,5 δισ. ευρώ αυξανόμενα με σημαντικούς ρυθμούς στη διάρκεια του 2020 γεγονός που έχει θορυβήσει το Κέντρο Είσπραξης Ασφαλιστικών Εισφορών, το οποίο αμέσως με τη λήξη της πανδημίας ξεκινά κυνηγητό με κατασχέσεις εναντίον εκείνων που έχουν αρρύθμιστα χρέη.
Όμως, όπως προκύπτει από την τελευταία έκθεση του ΚΕΑΟ, διαπιστώνεται ότι έχουν δημιουργηθεί συγκεκριμένες εστίες εισφοροδιαφυγής μέσα σε κλάδους των επιχειρήσεων, οι οποίες αποφεύγουν με διάφορες πατέντες να πληρώνουν τις οφειλές τους.
Επίσης το ΚΕΑΟ μελέτησε και κατέγραψε τις νομικές μορφές των επιχειρήσεων και τους κλάδους που σημειώνεται η μεγαλύτερη εισφοροδιαφυγή και πάνω στις διαπιστώσεις αυτές, καταστρώνεται φιλόδοξο σχέδιο για τον εντοπισμό των εικονικών υπευθύνων και τον εξαναγκασμό τους στην πληρωμή των οφειλών.
Ειδικότερα, από την ανάλυση των στοιχείων των ελέγχων του ΚΕΑΟ, διαπιστώνεται ότι έντονη παραβατικότητα παρατηρείται σε επιχειρήσεις εταιρικής μορφής κεφαλαιουχικού χαρακτήρα, κυρίως μονοπρόσωπες Ε.Π.Ε. και Ιδιωτικές Κεφαλαιουχικές Εταιρίες (Ι.Κ.Ε.), οι οποίες καταστρατηγούν τις διατάξεις της νομοθεσίας περί ευθύνης διοικούντων νομικά πρόσωπα για την καταβολή των ασφαλιστικών εισφορών που οφείλονται από τα νομικά αυτά πρόσωπα.
Ταυτόχρονα, οι κλάδοι στους οποίους εντοπίζονται τα μεγαλύτερα ποσοστά παραβάσεων είναι οι επιχειρήσεις τουρισμού, εστίασης, ψυχαγωγίας-κέντρα διασκέδασης, παροχής υπηρεσιών φύλαξης και καθαριότητας κλπ.
Χρησιμοποιούν αχυρανθρώπους
Παράλληλα το ΚΕΑΟ κωδικοποίησε τις απίστευτες μεθόδους που χρησιμοποιούν συστηματικά προκειμένου να αποφεύγουν το κυνηγητό του ΚΕΑΟ, αλλά και τις νομικές συνέπειες. Πρόκειται για τις ακόλουθες «πατέντες»:
- Δημιουργία οφειλών από επιχειρήσεις με σημαντικό κύκλο εργασιών που ανήκουν σε επιχειρηματίες χωρίς προσωπική περιουσία, τα δε περιουσιακά στοιχεία που αυτοί ή άλλες επιχειρήσεις τους διέθεταν στο παρελθόν έχουν διοχετευθεί σε τρίτους.
- Δημιουργία οφειλών από εταιρείες χωρίς περιουσιακά στοιχεία με εικονικούς υπεύθυνους, που δηλώνουν σαν έδρα κάποιο λογιστικό ή δικηγορικό γραφείο, εμφανίζουν πολλά παραρτήματα, ασφαλίζουν προσωπικό άλλων επιχειρήσεων και στο τέλος πτωχεύουν.
- Δημιουργία οφειλών από εταιρείες με διαχειριστές, μέλη ή Διευθύνοντες Σύμβουλους πρόσωπα χωρίς περιουσιακά στοιχεία ή πρόσωπα κατά των οποίων δεν έχει νόημα η λήψη αναγκαστικών μέτρων είσπραξης. Τέτοια πρόσωπα είναι συνήθως:
α) Υπερήλικοι, συνηθέστερα γονείς ή στενοί συγγενείς του επιχειρηματία, καθώς και άτομα πολύ νεαρής ηλικίας,
β) Οικονομικοί μετανάστες/αλλοδαποί, με κατοικία την έδρα της εταιρείας, γ) Κάτοικοι εξωτερικού χωρίς περιουσία στην Ελλάδα,
δ) Υπάλληλοι της επιχείρησης, των οποίων η εμπειρία/ προϋπηρεσία δεν δικαιολογεί την τοποθέτησή τους σε θέσεις ευθύνης.
- Δημιουργία νέας επιχείρησης με την ίδια έδρα, το ίδιο αντικείμενο εργασιών και τον ίδιο διακριτικό τίτλο με επιχείρηση που δημιούργησε οφειλές και κατόπιν έπαψε να υποβάλλει ΑΠΔ. Στη νέα αυτή επιχείρηση ασφαλίζεται και το προσωπικό της παλιάς.
- Δημιουργία οφειλών μεγάλου ύψους από επιχειρήσεις (συνηθέστερα εταιρείες φύλαξης ή καθαριότητας), που αναλαμβάνουν έργα σαν υπεργολάβοι και παρουσιάζουν μεγάλη αύξηση στον αριθμό των εργαζομένων. Πολλές φορές στις εταιρείες αυτές ασφαλίζεται και το προσωπικό του πραγματικού ανάδοχου του έργου.
Τι κάνει το ΚΕΑΟ
Για την αντιμετώπιση των παραπάνω περιπτώσεων, άμεσης προτεραιότητας ζήτημα είναι ο ασφαλής εντοπισμός των εικονικών υπευθύνων για τον καταλογισμό των εισφορών στους πράγματι ωφελούμενους από την παράνομη δραστηριότητα, αναφέρει το ΚΕΑΟ στην έκθεσή του.
Τα πρόσωπα αυτά είναι που έχουν την υποχρέωση αλλά και την οικονομική δυνατότητα να αποκαταστήσουν τη ζημία των ασφαλιστικών οργανισμών που προκλήθηκε από τη δραστηριότητά τους, σημειώνει.
Επιπρόσθετα, το Κ.Ε.Α.Ο. εντείνει τον έλεγχο αφερεγγυότητας των Κοινών Επιχειρήσεων που είναι οφειλέτες.
Όπως εξηγεί, ο δείκτης αφερεγγυότητας μιας κοινής επιχείρησης οφειλέτη Κ.Ε.Α.Ο., προκύπτει από στοιχεία που αφορούν:
- στην υποβολή ΑΠΔ χωρίς την καταβολή εισφορών
- στην δραστηριότητα της επιχείρησης (επιχειρήσεις καθαριότητας, φύλαξης, εκπαιδευτικοί όμιλοι, κέντρα αισθητικής)
- στο αν πρόκειται για επιχειρήσεις εντάσεως εργασίας
- στα χαρακτηριστικά των υπευθύνων (π.χ. υπέργηροι, αλλοδαποί, απασχολούμενοι των επιχειρήσεων ως υπεύθυνοι)
- στη νομική μορφή των επιχειρήσεων (μονοπρόσωπες, ΕΠΕ, ΙΚΕ)
- στο αν οι ειδικότητες των απασχολουμένων στην επιχείρηση είναι άσχετες με τις δραστηριότητες της επιχείρησης (ενδεικτικά αναφέρεται η περίπτωση επιχείρησης με δραστηριότητα “καθαρισμοί” με απασχολούμενους μάγειρες, νοσοκόμους και νηπιαγωγούς)
- στην όλη συμπεριφορά της επιχείρησης.