Νέα πνοή στις έρευνες για υδρογονάνθρακες στον ελληνικό χώρο δίνει η στρατηγική αλλαγή κατεύθυνσης στην ευρωπαϊκή ενεργειακή πολιτική, με βασική προτεραιότητα την απεξάρτηση από το φυσικό αέριο της Ρωσίας. Την επόμενη εβδομάδα, ο πρωθυπουργός αναμένεται να ανακοινώσει την έναρξη μέσα στο φθινόπωρο των σεισμικών ερευνών από Exxon Mobil, Total και ΕΛΠΕ στις περιοχές δυτικά και νότια της Κρήτης, που είναι και οι πλέον υποσχόμενες για οικονομικά εκμεταλλεύσιμα κοιτάσματα φυσικού αερίου.
Οι ανακοινώσεις επρόκειτο να γίνουν αυτή την εβδομάδα, όπως είχε προαναγγείλει ο Κ. Μητσοτάκης, μιλώντας στη Βουλή, αλλά μετατέθηκαν την επόμενη. Το σημείο - κλειδί ενόψει αυτών των ανακοινώσεων από τον πρωθυπουργό ήταν να εξασφαλισθεί η συναίνεση της Exxon και της Total για την άμεση εκκίνηση των ερευνών στις θαλάσσιες περιοχές της Κρήτης, καθώς οι δύο ενεργειακοί όμιλοι από τις ΗΠΑ και τη Γαλλία βρίσκονταν τις τελευταίες εβδομάδες σε διαδικασία αναθεώρησης των επενδυτικών τους σχεδιασμών, λαμβάνοντας υπόψη και τις νέες προτεραιότητες που δημιουργεί η πολιτική ενεργειακής απεξάρτησης από τη Ρωσία.
Η κοινοπραξία είχε αρχικά ενημερώσει την Ελληνική Διαχειριστική Εταιρεία Υδρογονανθράκων (ΕΔΕΥ) ότι δεν σκόπευε να αρχίσει τις έρευνες εντός του 2022, αφήνοντας ουσιαστικά μετέωρο το σχέδιο, αφού η προθεσμία έληγε στο τέλος του τρέχοντος έτους. Ο δραστικός περιορισμός των επενδύσεων από τους διεθνείς πετρελαϊκούς ομίλους, λόγω της πανδημίας και της επιτάχυνσης της παγκόσμιας στροφής στην πράσινη ενέργεια, δεν φαινόταν να αφήνει πολλά περιθώρια για υλοποίηση των ερευνών στην Ελλάδα, παρότι η κυβέρνηση ήταν αποφασισμένη να δώσει περισσότερο χρόνο στην κοινοπραξία.
Τα δεδομένα άλλαξαν μετά την απόφαση της Ευρωπαϊκής Ένωσης να μειώσει δραστικά τις εισαγωγές αερίου από τη Ρωσία τα επόμενα χρόνια, μέχρι να επιτευχθεί ο στόχος της πλήρους απεξάρτησης. Τα πιθανά κοιτάσματα του ελληνικού χώρου έγιναν και πάλι ελκυστικά, ενώ και η κυβέρνηση, όπως φάνηκε από τις τοποθετήσεις του Κ. Μητσοτάκη στη Βουλή, εμφανίζεται πλέον πιο αποφασισμένη να δώσει ώθηση στις έρευνες, παρότι ως τώρα δεν έδινε ιδιαίτερη έμφαση σε αυτή την προτεραιότητα, εστιάζοντας περισσότερο το ενδιαφέρον της στις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας.
Ο κ. Μητσοτάκης έδωσε το στίγμα της νέας πολιτικής, μιλώντας στη Βουλή για «αξιοποίηση των εθνικών κοιτασμάτων φυσικού αερίου με οικονομικό ενδιαφέρον» και προανήγγειλε σχετικές ανακοινώσεις το επόμενο διάστημα, υπογραμμίζοντας ότι «η προσοχή μας στρέφεται και στα δυνητικά εγχώρια κοιτάσματα φυσικού αερίου δυτικά και νότια της Κρήτης και στο Ιόνιο».
Στο ίδιο κλίμα επιτάχυνσης των ερευνών για υδρογονάνθρακες, ο διευθύνων σύμβουλος της ΕΔΕΥ, Άρης Στεφάτος περιέγραψε ένα νέο περιβάλλον για τους επενδυτές, κάνοντας λόγο για σημαντική μείωση των χρόνων που απαιτούνται για τις έρευνες. Με βάση τα χρονοδιαγράμματα - εξπρές, η ΕΔΕΥ υπόσχεται ότι το αργότερο σε έξι με επτά χρόνια από τις αρχικές έρευνες θα γίνονται οι γεωτρήσεις. Παράλληλα, είναι ανοιχτό το ενδεχόμενο και για νέες παραχωρήσεις περιοχών εφόσον υπάρξει επενδυτικό ενδιαφέρον.
Όπως είχε τονίσει ο κ. Στεφάτος από τον Οκτώβριο, «υπάρχουν βάσιμες ενδείξεις ότι η Ελλάδα –και ειδικότερα η Κρήτη- θα μπορούσε να φιλοξενεί σημαντικά κοιτάσματα φυσικού αερίου. Αποστολή μας είναι να ενθαρρύνουμε με κάθε τρόπο τους επενδυτές να προχωρήσουν γρήγορα στις απαραίτητες σεισμικές και γεωλογικές έρευνες για να υπάρξει σαφήνεια για την ύπαρξη, το μέγεθος και τη δυνητική αξία των κοιτασμάτων αυτών».
Σε ό,τι αφορά το Ιόνιο, όπου εκτιμάται ότι μπορεί να υπάρχουν μικρότερα αλλά εκμεταλλεύσιμα κοιτάσματα, το τελευταία διάστημα σημειώνεται έντονη κινητικότητα. Στο χερσαίο οικόπεδο των Ιωαννίνων, η Energean έχει ολοκληρώσει από τον περασμένο Οκτώβριο τις σεισμικές έρευνες για πετρέλαιο και έχει ζητήσει από την ΕΔΕΥ εξάμηνη παράταση για να συνεχίσει την έρευνα για πιθανά κοιτάσματα φυσικού αερίου, με την προοπτική να αρχίσει γεωτρήσεις το αργότερο στις αρχές του 2024.
Στο Βόρειο Ιόνιο, πρόσφατα ανακοινώθηκε από την ΕΔΕΥ η επιτυχημένη ολοκλήρωση και της δεύτερης θαλάσσιας γεωφυσικής έρευνας για φυσικό αέριο στην Ελλάδα, μετά την έρευνα που ολοκλήρωσε η Energean. Η διεθνής εταιρεία πρόσκτησης και επεξεργασίας θαλάσσιων γεωφυσικών δεδομένων Shearwater ολοκλήρωσε την έρευνα για λογαριασμό των ΕΛΠΕ, με στόχο να αξιολογηθεί το μέγεθος των δυνητικών αποθεμάτων φυσικού αερίου. Αν τα αποτελέσματα αυτών των ερευνών είναι ενθαρρυντικά, τα ΕΛΠΕ αναμένεται να στραφούν αναζήτηση εταίρου από τον διεθνή χώρο για να προχωρήσει το ερευνητικό πρόγραμμα.