Υπό πίεση βρέθηκαν και σήμερα τα ελληνικά ομόλογα, με τις τιμές να υποχωρούν και τις αποδόσεις να αυξάνονται, την ώρα που επικρατεί παγκόσμια ανησυχία στις αγορές για το ενδεχόμενο υπερθέρμανσης της αμερικανικής οικονομίας και μεγαλύτερης, από το αναμενόμενο, αύξηση των επιτοκίων του δολαρίου.
Για αρκετές ώρες, η απόδοση του 10ετούς ομολόγου ξεπερνούσε το 4,3%, φθάνοντας ως το 4,328%, για να πέσει οριακά χαμηλότερα από το 4,3% αργά το απόγευμα. Μόλις την περασμένη Πέμπτη, η απόδοση του ομολόγου δεν ξεπερνούσε το 3,7%, δηλαδή έχει σημειώσει μια αύξηση πάνω από 0,6% μέσα σε λίγες ημέρες.
Χειρότερη είναι η εικόνα του 5ετούς τίτλου, με την απόδοση να ξεπερνά το 3,7%, ενώ είχε υποχωρήσει κάτω από το 2,7%, στα τέλη Ιανουαρίου. Με απόδοση υψηλότερη από την απόδοση διάθεσης διαπραγματεύεται, εξάλλου, και το νέο 7ετές ομόλογο, με το οποίο το Δημόσιο άντλησε 3 δισ. ευρώ, με απόδοση κατά τη διάθεση 3,5%.
Το πρόβλημα δεν είναι μόνο ελληνικό: η απόδοση του 10ετούς bund βρισκόταν κάτω από 0,3% τον Δεκέμβριο, αλλά έκτοτε έχει ακολουθήσει εκρηκτικά ανοδική πορεία, ξεπερνώντας το 0,7%, δηλαδή έχει υπερδιπλασιασθεί σε λιγότερο από δύο μήνες.
Το ράλι των ελληνικών ομολόγων, που έφθασε στο καλύτερο σημείο του μετά τις 22 Ιανουαρίου, με το κλείσιμο της τρίτης αξιολόγησης, έχει διακοπεί κυρίως για δύο λόγους:
- Βραχυπρόθεσμα, η δευτερογενής αγορά δέχθηκε πίεση από την έκδοση του 7ετούς ομολόγου, καθώς οι συνθήκες στην αγορά δεν επέτρεψαν να προσελκυσθεί σημαντικού ύψους «φρέσκο» χρήμα και οι επενδυτές αγόρασαν το νέο τίτλο ρευστοποιώντας άλλους. Το ελληνικό ομόλογο είχε υπερκάλυψη του ζητούμενου ποσού κατά 2,3 φορές, ενώ έκδοση ισπανικού ομολόγου, που έγινε τον Ιανουάριο, πριν χαλάσει το διεθνές κλίμα, υπερκαλύφθηκε σχεδόν κατά 10 φορές.
- Ένας πιο σοβαρός παράγοντας, που θα επηρεάσει μεσοπρόθεσμα τις αποδόσεις των ομολόγων και το κόστος δανεισμού του Δημοσίου από την αγορά είναι η ανατιμολόγηση που γίνεται από τους επενδυτές, με βάση την εκτίμηση ότι τα αμερικανικά επιτόκια πιθανόν να αυξηθούν όχι τρεις, αλλά τέσσερις φορές φέτος, φθάνοντας στο 2,25-2,50%, με αποτέλεσμα η απόδοση του 10ετούς Treasury να ξεπεράσει το 3%. Ακόμη χειρότερα, αν η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα υποχρεωθεί να διακόψει νωρίτερα από το αναμενόμενο την υποστηρικτική νομισματική πολιτική της, ή να εξετάσει και το ενδεχόμενο εξόδου από την πολιτική των μηδενικών επιτοκίων, τα ομόλογα χωρών με χαμηλή αξιολόγηση, όπως τα ελληνικά, θα βρεθούν υπό ισχυρότερη πίεση.
Σε αυτό το πλαίσιο, παρότι το κύριο σενάριο εξόδου της Ελλάδας από το πρόγραμμα είναι αυτό της «καθαρής» εξόδου, δηλαδή χωρίς προληπτική πιστωτική γραμμή, η σχετική διαπραγμάτευση αναμφίβολα περιπλέκεται.
Το ΔΝΤ αναμένεται να υποστηρίξει ότι, για να είναι ασφαλής η χρηματοδότηση της Ελλάδας από την αγορά ομολόγων ίσως να μην αρκεί το λεγόμενο «μαξιλάρι» των 20 δισ. ευρώ, αλλά θα πρέπει οι Ευρωπαίοι να προσφέρουν αρκετή ορατότητα στους επενδυτές για τα μέτρα ελάφρυνσης του χρέους, ιδίως για αυτό που προκαλεί τη μεγαλύτερη αντίδραση της Γερμανίας: την επιμήκυνση έως και κατά 15 χρόνια της περιόδου χάριτος των δανείων του EFSF.
Είναι νωρίς για να εξαχθούν συμπεράσματα για τη στάση της νέας γερμανικής κυβέρνησης έναντι τέτοιων απαιτήσεων του Ταμείου, αλλά στο παρελθόν αυτό το θέμα είχε αποτελέσει μόνιμο πεδίο σύγκρουσης των δύο πλευρών.