Παίζοντας αριστοτεχνικά το παιχνίδι των τακτικισμών και της επικοινωνιακής διαχείρισης, οι επιτελείς του Μεγάρου Μαξίμου κατορθώνουν να εγκλωβίσουν την αντιπολίτευση σε μια άγονη συζήτηση-αντιπαράθεση για τη συνταγματική αναθεώρηση και την αλλαγή του εκλογικού νόμου. Από τα φλέγοντα ζητήματα της οικονομικής κρίσης, των νέων μνημονιακών μέτρων και της καθημερινότητας του πολίτη, ο δημόσιος πολιτικός διάλογος μετατοπίζεται σε θέματα θεσμών και λειτουργίας του πολιτικού συστήματος, τα οποία υπό τις παρούσες συνθήκες μόνον τα κόμματα ενδιαφέρουν.
Η ΝΔ έχει «τσιμπήσει το δόλωμα» και επικεντρώνει την επικοινωνιακή στρατηγική της στην ατζέντα που καθορίζουν ο Αλέξης Τσίπρας και το Μαξίμου. Σε ανάλογη στάση αυτοπαγιδεύονται και τα κόμματα της ελάσσονος αντιπολίτευσης – πλην ΚΚΕ, για τα οποία ο νέος εκλογικός νόμος μπορεί να είναι σανίδα σωτηρίας, που θα τους εξασφαλίσει την πολιτική επιβίωση, θα τους δώσει μεγαλύτερη κοινοβουλευτική δύναμη και θα τα (ξανα)βάλει στο κεντρικό πολιτικό παιχνίδι.
Για λόγους αντιπερισπασμού και για να θολώσει κάπως τα νερά, η κυβέρνηση – ή μάλλον το Μέγαρο Μαξίμου – βάζει στην ατζέντα και θέμα εκλογής προέδρου της Δημοκρατία με άμεση ψηφοφορία. Πρόκειται για αλλαγή θεμελιωδών στοιχείων του πολιτεύματος, την οποία η ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ δεν επιθυμεί στην πραγματικότητα, αλλά τη ρίχνει στο τραπέζι του διαλόγου για λόγους τακτικής.
Η «αριστερή συνείδηση» του ΣΥΡΙΖΑ
Προς το παρόν η μόνη ουσιαστική αντίδραση προέρχεται από τους κόλπους του κυβερνώντος κόμματος και όχι από την αντιπολίτευση. Η ομάδα των «53+», που είναι η ισχυρότερη εσωκομματικά και αποτελεί την «αριστερή συνείδηση» του ΣΥΡΙΖΑ, έσπευσε να επικρίνει εμμέσως την κυβέρνηση ότι ακολουθεί τακτική αποπροσανατολισμού από τα πραγματικά προβλήματα και ότι προτεραιότητά της πρέπει να είναι η παραγωγή έργου και η προώθηση κοινωνικών και οικονομικών μεταρρυθμίσεων. Εξέφρασε μάλιστα την αντίθεση της στην αναθεώρηση του Συντάγματος – ιδιαίτερα στην ενίσχυση των εξουσιών του ΠτΔ, η οποία μπορεί μελλοντικά να καταστεί αιτία δυσλειτουργίας του πολιτεύματος.
Οι προειδοποιήσεις των «53» ήταν «φωνή βοώντος εν τη ερήμω» του πολιτικού συστήματος, καθώς τα κόμματα της αντιπολίτευσης δεν «καίγονται» βέβαια για την αναθεώρηση του Συντάγματος, αλλά για τον εκλογικό νόμο, από τον οποίο θα εξαρτηθεί:
- Κατά πόσο η ΝΔ θα μπορέσει να κυβερνήσει, εφόσον – όπως ελπίζει – έρθει πρώτο κόμμα στις επόμενες εκλογές
- Αν θα προχωρήσουν οι προσπάθειες συνεργασιών και συγκρότησης νέων πολιτικών φορέων στο χώρο μεταξύ ΣΥΡΙΖΑ και ΝΔ
- Πώς θα διαμορφωθούν οι συσχετισμοί κοινοβουλευτικής δύναμης και ποιες θα είναι οι εναλλακτικές δυνατότητες συγκρότησης κυβερνήσεων συνεργασίας.
Η στάση και οι επιλογές των κομμάτων
Ουσιαστικός ή προσχηματικός, ο διάλογος για τον εκλογικό νόμο φαίνεται ότι θα τραβήξει σε μάκρος. Οποια κι αν είναι η τελική πρόταση κυβέρνησης-ΣΥΡΙΖΑ για κάποιο αναλογικό σύστημα που θα δυσχεραίνει την επίτευξη κοινοβουλευτικής αυτοδυναμίας, θα βρει αντίθετους τον Κυριάκο Μητσοτάκη και τη ΝΔ – όπως και το ΚΚΕ, που θέλει μόνο «απλή και άδολη αναλογική».
Το ΠΑΣΟΚ/Δημοκρατική Συμπαράταξη είναι στη λογική ενός συστήματος ενισχυμένης αναλογικής με bonus εδρών στο πρώτο κόμμα, που θα διευκόλυνε την ανάδειξη αυτοδύναμων κυβερνήσεων. Όμως δεν έχει την «πολυτέλεια» να το υποστηρίξει, καθώς αυτό το σύστημα θα απέβαινε σε βάρος της εκλογικής/κοινοβουλευτικής του δύναμης και θα περιόριζε το ρόλο του στις μελλοντικές πολιτικές διεργασίες.
Τα υπόλοιπα κόμματα της αντιπολίτευσης έχουν κάθε λόγο να υποστηρίζουν την καθιέρωση όσο το δυνατόν αναλογικότερου συστήματος, ώστε να διασφαλίσουν την είσοδο τους στην επόμενη Βουλή και την πολιτική τους επιβίωση.
Κατηγορηματικά υπέρ της απλής αναλογικής είναι και οι «53» του ΣΥΡΙΖΑ, οι οποίοι μέσα από την εσωκομματικό διάλογο φαίνεται ότι αναγκάζουν τους επιτελείς του Μεγάρου Μαξίμου να μην καταλήξουν σε επιλογές με μικροκομματικές σκοπιμότητες και υπολογισμούς.
Το σίγουρο είναι ότι θα επιδιώξουν να διαμορφώσουν ένα σχέδιο που θα ικανοποιεί τα κόμματα της ελάσσονος αντιπολίτευσης, ώστε ο νέος εκλογικός νόμος να ψηφισθεί με πλειοψηφία 2/3, για να μπορεί να ισχύσει από τις επόμενες εκλογές.
Κυβερνητικοί παράγοντες έλεγαν χθες ότι στις επικείμενες συναντήσεις του με πολιτικούς αρχηγούς, ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας θα προτείνει προς συζήτηση τους βασικούς άξονες ενός εκλογικού νόμου, που «θα επιτρέπει την αναλογική εκπροσώπηση των κομμάτων στη Βουλή, χωρίς να καθιστά ανέφικτο στόχο την επίτευξη κοινοβουλευτικής αυτοδυναμίας».
