Ισχυρό πλήγμα από την παρατεταμένη οικονομική κρίση έχει δεχτεί η ελληνική αγορά real estate, με τα ακίνητα να βγαίνουν στο... σφυρί και τις αγοραίες τιμές να διολισθαίνουν πολύ χαμηλότερα από την πραγματικά αξία. Σύμφωνα με την Alpha Bank, οι αγοραπωλησίες κατοικιών κατά τη διάρκεια του 2015 μειώθηκαν κατά 20% με αποτέλεσμα πλέον να διαμορφώνονται σε επίπεδο χαμηλότερο του 10%, σε σύγκριση με εκείνο στο οποίο βρίσκονταν το 2007, δηλαδή πριν από την έναρξη της οικονομικής κρίσης.
Το 2015 ο συνολικός αριθμός των συναλλαγών στην αγορά κατοικίας εκτιμάται ότι διαμορφώθηκε σε 13.000, έναντι 148.000 πράξεων αγοραπωλησίας που είχαν καταγραφεί το 2007. Οι δε τιμές έχουν υποχωρήσει 40% από το 2008 έως σήμερα, μετά και την πτώση κατά 5,1% του προηγούμενου έτους.
Ανάλογη εκτίμηση πραγματοποίησε πρόσφατα και ο κ. Γιάννης Γόρδιος, στέλεχος της Εθνικής Τράπεζας. Συγκεκριμένα, σε σχετική παρουσίαση στο πλαίσιο του πρόσφατου ετήσιου συνεδρίου του Ελληνικού Ινστιτούτου Εκτιμητικής, ο κ. Γόρδιος ανέφερε ότι ο πραγματικός αριθμός των αγοραπωλησιών κατοικιών κυμάνθηκε μεταξύ 10.000 και 15.000 πέρυσι, μέγεθος που προκύπτει από έμμεσα στοιχεία και εκτιμήσεις παραγόντων της αγοράς, δεδομένου ότι δεν υπάρχουν ασφαλή στατιστικά στοιχεία, καθώς η Τράπεζα της Ελλάδος καταγράφει μόνο τις εκτιμήσεις ακινήτων που γίνονται για τραπεζικούς σκοπούς και όχι πραγματικές αγοραπωλησίες.
Αξίζει μάλιστα να σημειωθεί ότι ακόμα από αυτές τις 10.000-15.000 συναλλαγές, ένα πολύ μικρό ποσοστό, πιθανώς και χαμηλότερο του 15%, αφορούσε νεόδμητες κατασκευές που πωλούνται από επαγγελματίες κατασκευαστές, κάτι που σημαίνει ότι ο αριθμός των εν λόγω πωλήσεων ήταν χαμηλότερος των 2.500, νέο ιστορικό χαμηλό.
Οπως αναφέρει ο κ. Γόρδιος, οι αγοραπωλησίες κυμάνθηκαν σε πολύ χαμηλό επίπεδο το 2015, δεδομένου άλλωστε ότι πολλές μεταβιβάσεις πραγματοποιούνται χωρίς τραπεζικό δανεισμό (άνω του 70-80% του συνόλου). Σύμφωνα με τον ίδιο, η οικονομική κρίση έχει πλέον αναδιαμορφώσει εκ νέου την κατηγοριοποίηση των κατοικιών. Ειδικότερα, η αγορά διακρίνεται σε νεόδμητα ακίνητα των τελευταίων εννιά ετών, δηλαδή από το 2007 και μετά (με βάση την άδεια οικοδομής), τα οποία δεν έχουν κατοικηθεί ποτέ. Ακολουθούν τα ακίνητα ηλικίας από 10 έως 29 έτη, τα οποία καλύπτουν τις απαιτήσεις του αντισεισμικού κανονισμού του 1985 κι έχουν μεγάλη ωφέλιμη ζωή. Ακολουθούν τα ακίνητα παλαιότητας μεγαλύτερης των 30 ετών, τα οποία σήμερα είναι και τα πλέον εμπορεύσιμα, λόγω του χαμηλού κόστους τους. Οπως τονίζει ο κ. Γόρδιος, η πτώση των τιμών στα συγκεκριμένα ακίνητα είναι σαφώς μεγαλύτερη των υπόλοιπων κατοικιών και σε αρκετές περιπτώσεις ξεπερνά το 50%. Παράλληλα, οι περισσότερες πράξεις στην κατηγορία αυτή πραγματοποιούνται χωρίς τη μεσολάβηση τραπεζών, δηλαδή με μετρητά.
Σχετικά με την εξέλιξη των ενοικίων των διαμερισμάτων, στην ανάλυση αναφέρεται ότι παρατηρείται ότι από το πρώτο τρίμηνο του 2012 (107,7), όταν άρχισε η πτώση τους έως τέταρτο τρίμηνο του 2015 (81,8), σημειώθηκε σωρευτική πτώση των τιμών των ενοικίων κατά 20,4%. Οι τιμές των ενοικίων παρουσίασαν το 2015 μεταπτώσεις.
Συγκεκριμένα, στο πρώτο τρίμηνο του 2015 οι τιμές των ενοικίων σημείωσαν πτώση κατά 5% ,σε ετήσια βάση, στο δεύτερο τρίμηνο μειώθηκαν με αισθητά βραδύτερο ρυθμό 4,2%, ύστερα αυξήθηκε ο αρνητικός ρυθμός στο 4,8% για να υποχωρήσει στο 3,8% στο τέταρτο τρίμηνο του 2015.
Η ζήτηση από το εξωτερικό δεν είχε κάποια αξιόλογη συμβολή στην επέκταση της αγοράς οικιστικών ακινήτων το 2015.
Συγκεκριμένα, η εισροή κεφαλαίων για αγορά ακινήτων από το εξωτερικό υποχώρησε στα 185,8 εκατ. ευρώ το 2015, έναντι 250 εκατ. ευρώ το 2014.
Παρατηρείται, ωστόσο, ότι από τον Αύγουστο 2015 σημειώνεται συνεχής αύξηση σε μηνιαία βάση και σε αξιόλογο ύψος των εισροών κεφαλαίων από το εξωτερικό για αγορές οικιστικών μονάδων (Δεκ.2015: 20,6 εκατ.ευρώ, Αύγ.2015: 5 εκατ.ευρώ).