Λύσεις - απάντηση στην συνεχιζόμενη υποβάθμιση της εγγυημένης κατά τ' άλλα εθνικής σύνταξης αναζητούν οι εργοδοτικές οργανώσεις και η ΓΣΕΕ αναλαμβάνοντας πρωτοβουλίες για τη σύσταση Εθνικού Ταμείου Επαγγελματικής Ασφάλισης. Οδηγός σε αυτη την προσπάθεια αποτελεί η πεπατημένη σε διάφορα ευρωπαϊκά και ελληνικά συνδικάτα/επαγγελματικά ταμεία (2ος πυλώνας ασφάλισης). Σε αντιδιαστολή με την ιδιωτική ασφάλιση, η επαγγελματική δεν έχει σκοπό το κέρδος, λειτουργεί με βάση τις συμφωνίες των κοινωνικών εταίρων, το ασφάλιστρο δεν εξατομικεύεται, οι εργαζόμενοι ασφαλίζονται προαιρετικά και υπάρχει συνεχής έλεγχος και εποπτεία.
Το εν λόγω ζήτημα φέρεται πως θα τεθεί επί τάπητος την ερχόμενη Δευτέρα στο πλαίσιο της διαπραγμάτευσης των κοινωνικών εταίρων για την ανανέωση της ισχύος της Εθνικής Γενικής Συλλογικής Σύμβασης Εργασίας. Οι ανεπίσημες διαβουλεύσεις, σύμφωνα με δημοσίευμα της "Ημερησίας", έχουν ξεκινήσει εδώ και καιρό με στόχο να μπορέσει να δημιουργηθεί ένας οδικός -χάρτης για την δημιουργία μεικτής επιτροπής που θα μπορέσει σύντομα να εξετάσει το σχετικό πλαίσιο, τις μορφές χρηματοδότησης και τα τυχόν φορολογικά ή άλλα κίνητρα κλπ.
Τα πιο πρόσφατα στοιχεία άλλωστε δείχνουν πως το 1/4 του ενεργού πληθυσμού της Ευρώπης "καλύπτεται" από τα επαγγελματικά ταμεία με το κράτος να ασκεί εποπτεία, χωρίς όμως να ασκεί διοίκηση ή να διαχειρίζεται τις εισφορές. Στα περισσότερα κράτη το ρόλο επόπτη έχει αναλάβει το Υπουργείο Οικονομικών, στην Ολλανδία το Υπουργείο Κοινωνικών Ασφαλίσεων, ενώ σε άλλες ο έλεγχος ασκείται απο ανεξάρτητη αρχή ή ανάλογο ειδικό σώμα.
Διαβάστε: Τα συνταξιοδοτικά ταμεία διέξοδος στο ασφαλιστικό
Αρχές και προκλήσεις
Όπως έχουν επισημάνει, ωστόσο, παράγοντες της αγοράς το εγχείρημα απαιτεί συγκεκριμένους χειρισμούς για την αντιμετώπιση των προκλήσεων με βασική αρχή την σταδιακή εφαρμογή. Είναι γεγονός πως με τα τεράστια προβλήματα χρηματοδότησης της βασικής κοινωνικής ασφάλισης θα ήταν αδύνατον να κατευθυνθεί σημαντικό μέρος των εισφορών στην επαγγελματική ασφάλιση άμεσα. Η αύξηση επίσης των εισφορών, τόσο εργοδοτών όσο και εργαζομένων, είναι επίσης εκτός συζήτησης, καθώς, ήδη, είναι εξαιρετικά υψηλές. Κατά συνέπεια, η μετάβαση στο νέο σύστημα πρέπει να είναι σταδιακή και σε βάθος δεκαετιών.
Για παράδειγμα, η σταδιακή μετάβαση μπορεί να ξεκινά από μια συγκεκριμένη ηλικιακή γενεά, για την οποία ένα μικρό μέρος των συνολικών εισφορών θα κατευθύνεται στο νέο σύστημα. Για τις ηλικιακές γενεές που ακολουθούν, το μέρος των εισφορών θα γίνεται προοδευτικά μεγαλύτερο, φθάνοντας μέχρι τους νεοεισερχομένους, για τους οποίους η κατανομή των εισφορών μεταξύ βασικής και επαγγελματικής ασφάλισης θα είναι αυτή που θα έχει καθοριστεί για το σύστημα στη φάση ωριμότητάς του.
Σημαντικό στοιχείο όμως θεωρείται και η κεφαλαιοποιητική λειτουργία του εν λόγω ταμείου υπό το πρίσμα της διασφάλισης ότι το σύστημα θα είναι οικονομικά ευσταθές και δεν θα επηρεάζεται από δυσμενείς δημογραφικές εξελίξεις. Ταυτόχρονα, εξασφαλίζει την αναλογικότητα μεταξύ παροχών και εισφορών, η οποία είναι αναγκαία για τη συμπλήρωσή της, σε μεγάλο βαθμό μη αναλογικής, βασικής κοινωνικής σύνταξης.
Βασικός στόχος θα πρέπει να λογίζεται και η αποφυγή λαθών που εντοπίζονται και ταλανίζουν χρόνια την επικουρική ασφάλιση : Προβληματική λειτουργία, υπηρεσίες χαμηλής ποιότητας, αδιαφάνεια, μεγάλο λειτουργικό κόστος, πάρα πολλές ρυθμίσεις για εισφορές - παροχές, πολυπλοκότητα κανονισμών κλπ.
Η διελκυστίνδα βέβαια για την επιτυχία του εγχειρήματος εντοπίζεται στην εθελοντική βάση και την καθολικότητα, όπως σημειώνουν παράγοντες της αγοράς. Υπενθυμίζεται άλλωστε πως βασική ισχύουσα προϋπόθεση για την ίδρυση ΤΕΑ είναι ο αριθμός των ασφαλιζόμενων ανά επαγγελματικό κλάδο ή επιχείρηση να υπερβαίνει τους 100.
Σε κάθε περίπτωση, στόχος αποτελεί η ανάδειξη του εν λόγω εθνικού ταμείου ως ένα "βασικό κορμό" που θα μπορέσει να προσφέρει έξτρα σύνταξη ως συμπληρωματικό σύστημα δίπλα στην κοινωνική ασφάλιση.
Διαβάστε: Συντάξεις: Το χειρότερο σενάριο στο τραπέζι, οι λογαριασμοί δεν κλείνουν