Ένα πανευρωπαϊκό σχήμα καρτών που θα φέρει τη «σφραγίδα» της Ευρωπαϊκής Ένωσης ετοιμάζει η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα με στόχο αφενός να ενοποιήσει τον τομέα των πληρωμών στην Ευρώπη, είτε πρόκειται για πλαστικό είτε για ψηφιακό σχήμα και αφετέρου να διαρρήξει με ευρωπαϊκα το μονοπώλιο που έχουν δημιουργήσει τα σχήματα των αμερικανικών καρτών Visa και Mastercard .
Σύμφωνα με την κοινή ανακοίνωση των τραπεζών, το νέο σύστημα θα είναι πλήρως λειτουργικό το 2022 και θα προωθήσει την ψηφιοποίηση των πληρωμών στην Ευρώπη, όπου αυτή τη στιγμή οι μισές συναλλαγές στον κλάδο της λιανικής πραγματοποιούνται με μετρητά. Μεταξύ των τραπεζών που προχώρησαν στην εν λόγω πρωτοβουλία συμπεριλαμβάνονται η BNP Paribas, η Commerzbank, η Deutsche Bank, η Santander, η ING, η UniCredit, η Societe Generale και η ισπανική BBVA.
Σύμφωνα με δημοσίευμα στην Καθημερινή, ο Τιερί Λαμπόρντ, αναπληρωτής γενικός διευθυντής της γαλλικής BNP Paribas, εξήγησε πως οι συμμετέχουσες τράπεζες θα συνεισφέρουν από κοινού για την ανάπτυξη του ενοποιημένου συστήματος πληρωμών. Ο ίδιος επισήμανε πως όσον αφορά την κατανομή των συστημάτων, οι χρεώσεις θα διαφέρουν από τη μία τράπεζα στην άλλη, αλλά τόνισε πως οι υποδομές θα είναι πανευρωπαϊκές. Το σύστημα «αποσκοπεί στην ενδυνάμωση της Ευρώπης, ώστε να την καταστήσει πιο ανεξάρτητη και πιο ισχυρή», σχολίασε ο Λαμπόρντ μετά την ανακοίνωση της πρωτοβουλίας.
Από το 2022 το σύστημα θα καλύπτει κάθε συναλλαγή σε ολόκληρη την Ευρώπη από καταναλωτές και εμπόρους. Για παράδειγμα, μέσω αυτού θα μπορεί κανείς να προχωρήσει σε πληρωμές διαπροσωπικές, σε καταστήματα ή μέσω Διαδικτύου και να κάνει κανονικά ανάληψη μετρητών. «Στόχος της πρωτοβουλίας είναι να προσφέρει μια λύση για τις ψηφιακές πληρωμές, η οποία θα μπορεί να χρησιμοποιηθεί οπουδήποτε στην Ευρώπη και να αντικαταστήσει το κατακερματισμένο τοπίο που υπάρχει αυτή τη στιγμή», αναφέρεται χαρακτηριστικά στην κοινή ανακοίνωση των τραπεζών. Ο Λαμπόρντ τόνισε πως θα μπορεί κανείς να ολοκληρώσει άμεσα κάθε συναλλαγή χρησιμοποιώντας, για παράδειγμα, για την πληρωμή μόνον έναν αριθμό κινητού τηλεφώνου.
Στην κοινή τους ανακοίνωση οι τράπεζες επισήμαναν πως η πανδημία ανέδειξε ακόμα περισσότερο την ανάγκη δημιουργίας ενός συστήματος ηλεκτρονικών πληρωμών. Στην κορύφωση της πανδημίας, όταν στις περισσότερες χώρες είχαν επιβληθεί αυστηρά περιοριστικά μέτρα, πολλοί καταναλωτές στράφηκαν στις αγορές από το Διαδίκτυο, ενισχύοντας τις ηλεκτρονικές και ανέπαφες συναλλαγές.
Ευρωπαίοι αξιωματούχοι και στελέχη του ευρωπαϊκού τραπεζικού κλάδου είχαν τονίσει επανειλημμένως ότι υπάρχει ανάγκη για ένα εγχώριο σύστημα, το οποίο θα μπορέσει να ανταγωνιστεί ευθέως τη Mastercard και τη Visa, καθώς και τις υπηρεσίες πληρωμών που εισήγαγαν πρόσφατα οι τεχνολογικοί κολοσσοί, όπως το Alipay και το Google Pay. Μάλιστα, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα είχε επισημάνει πέρυσι ότι η εξάρτηση των ευρωπαϊκών συναλλαγών από ξένους φορείς δημιουργεί κινδύνους.
Συγκεκριμένα, είχε προειδοποιήσει ότι αυτή η αγορά πληρωμών δεν θα μπορέσει σε βάθος χρόνου να υποστηρίξει την ενιαία ευρωπαϊκή αγορά και το ευρώ. Σημειώνεται πως σχεδόν τα δύο τρίτα των ηλεκτρονικών πληρωμών στην Ευρώπη πραγματοποιούνται μέσω ξένων συστημάτων και ιδίως μέσω της Mastercard και της Visa. Οι ευρωπαϊκοί φορείς δεν είχαν προχωρήσει στη δημιουργία αντίστοιχων συστημάτων, μολονότι οι πληρωμές σε πραγματικό χρόνο πραγματοποιούνται στην Ευρώπη από το 2017. Συνεπώς, όπως ήταν αναμενόμενο, η ΕΚΤ χαιρέτισε την απόφαση των τραπεζών.
Ο στόχος που έχουν θέσει τα 16 τραπεζικά ιδρύματα είναι εξαιρετικά αισιόδοξος, καθώς ελπίζουν πως το ενοποιημένο σύστημα θα εξυπηρετεί σε βάθος χρόνου τουλάχιστον το 60% των ηλεκτρονικών πληρωμών στην Ευρώπη. Αξίζει να σημειωθεί πως το κόστος για τη δημιουργία του συστήματος δεν έχει ακόμα οριστικοποιηθεί. Μέσα στις επόμενες εβδομάδες οι συνεργαζόμενες τράπεζες θα συστήσουν μια προσωρινή βάση στις Βρυξέλλες μαζί με όσους παρόχους υπηρεσιών πληρωμών ενδιαφέρονται να συμμετάσχουν στην ανάπτυξη του συστήματος.