Συγκεκριμένες νέες πρωτοβουλίες για την υλοποίηση του ευρωπαϊκού πυλώνα κοινωνικών δικαιωμάτων αναλαμβάνει Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Οι πρωτοβουλίες αυτές συνοδεύονται από ανακοίνωση σχετικά με την παρακολούθηση της εφαρμογής του ευρωπαϊκού πυλώνα κοινωνικών δικαιωμάτων, ο οποίος θα συνδέεται στενά με το Ευρωπαϊκό Εξάμηνο συντονισμού των πολιτικών.
Κατά την τελευταία δεκαετία, ο αριθμός των μετακινούμενων πολιτών, των πολιτών που ζουν και/ή εργάζονται σε άλλο κράτος μέλος, έχει σχεδόν διπλασιαστεί και έχει φτάσει τα 17 εκατομμύρια το 2017. Η Ευρωπαϊκή Αρχή Εργασίας θα βοηθήσει τους ιδιώτες, τις επιχειρήσεις και τις εθνικές διοικητικές αρχές ώστε να αξιοποιηθούν στον μέγιστο βαθμό οι ευκαιρίες που προσφέρει η ελεύθερη κυκλοφορία και να διασφαλιστεί η δίκαιη κινητικότητα του εργατικού δυναμικού. Ο στόχος της Αρχής είναι τριπλός.
Πρώτον, η Αρχή θα παρέχει πληροφορίες στους πολίτες και στις επιχειρήσεις σχετικά με τις ευκαιρίες για απασχόληση, μαθητεία, κινητικότητα, προσλήψεις και κατάρτιση, καθώς και καθοδήγηση σχετικά με τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις όσων ζουν, εργάζονται και/ή δραστηριοποιούνται σε άλλο κράτος μέλος της ΕΕ.
Δεύτερον, η Αρχή θα στηρίξει τη συνεργασία μεταξύ εθνικών αρχών σε διασυνοριακά θέματα, βοηθώντας τες να εξασφαλίσουν ότι η εφαρμογή των κανόνων της ΕΕ που προστατεύουν και ρυθμίζουν την κινητικότητα είναι εύκολη και αποτελεσματική. Σήμερα, ένας σημαντικός αριθμός νομοθετημάτων της ΕΕ ρυθμίζει την ελεύθερη κυκλοφορία των εργαζομένων και ορισμένοι από αυτούς τους κανόνες τροποποιούνται και εκσυγχρονίζονται, όπως εκείνοι για τον συντονισμό των συστημάτων κοινωνικής ασφάλισης σε ολόκληρη την ΕΕ και για την απόσπαση εργαζομένων στο πλαίσιο της παροχής υπηρεσιών. Προτεραιότητα δεν είναι μόνο να καταστούν οι κανόνες αυτοί δικαιότεροι και καταλληλότεροι για τον επιδιωκόμενο σκοπό, αλλά να εξασφαλιστεί επίσης ότι μπορούν να εφαρμοστούν σωστά και να επιβληθούν με δίκαιο, απλό και αποτελεσματικό τρόπο σε όλους τους οικονομικούς τομείς.
Τρίτον, η Ευρωπαϊκή Αρχή Εργασίας θα μπορεί να προσφέρει υπηρεσίες διαμεσολάβησης και να διευκολύνει την εξεύρεση λύσεων σε περίπτωση διασυνοριακών διαφορών, όπως στην περίπτωση της αναδιάρθρωσης μιας εταιρείας που αφορά πολλά κράτη μέλη.
Η Ευρωπαϊκή Αρχή Εργασίας θα συσταθεί ως νέος αποκεντρωμένος οργανισμός της ΕΕ και, μετά την ολοκλήρωση της νομοθετικής διαδικασίας της ΕΕ, θα πρέπει να συγκροτηθεί και να λειτουργήσει το 2019. Για να διευκολυνθεί η σύσταση της Αρχής και να εξασφαλιστεί ότι θα συγκροτηθεί και θα λειτουργήσει πολύ σύντομα μετά σύστασή της, η Επιτροπή προβαίνει επίσης στη σύσταση συμβουλευτικής ομάδας αποτελούμενης από βασικά ενδιαφερόμενα μέρη, η οποία θα εξετάζει τις πρακτικές πτυχές της μελλοντικής λειτουργίας της Αρχής.
Η Επιτροπή παρουσίασε επίσης πρόταση σύστασης του Συμβουλίου σχετικά με την πρόσβαση στην κοινωνική προστασία για τους εργαζομένους και τους αυτοαπασχολουμένους. Καθώς ο κόσμος της εργασίας εξελίσσεται λόγω νέων τρόπων ζωής, επιχειρηματικών πρακτικών και της ψηφιοποίησης, τα συστήματα κοινωνικής προστασίας πρέπει διαρκώς να προσαρμόζονται στις νέες πραγματικότητες.
Σήμερα, σχεδόν το 40 % των απασχολουμένων εργάζονται είτε σε άτυπες μορφές απασχόλησης — πράγμα που σημαίνει ότι δεν εργάζονται με σχέση εργασίας πλήρους απασχόλησης, με σύμβαση αορίστου χρόνου — ή είναι αυτοαπασχολούμενοι. Τα άτομα αυτά δεν καλύπτονται πάντοτε επαρκώς ως προς την κοινωνική ασφάλιση, στερούνται ασφάλισης ανεργίας ή δεν έχουν πρόσβαση σε συνταξιοδοτικά δικαιώματα.
Σύμφωνα με τον ευρωπαϊκό πυλώνα κοινωνικών δικαιωμάτων, η πρόταση αυτή αποσκοπεί να ορίσει κατευθύνσεις για τα κράτη μέλη ώστε να στηρίξουν την πρόσβαση στην κοινωνική προστασία για όλους τους εργαζομένους και τους αυτοαπασχολουμένους, ιδίως για εκείνους οι οποίοι, λόγω του εργασιακού καθεστώτος τους, δεν καλύπτονται επαρκώς από τα συστήματα κοινωνικής ασφάλισης.
Η σύσταση προβλέπει τα εξής:
- να μην υπάρχουν τυπικές διαφορές στην κάλυψη, μέσω της διασφάλισης ότι όσοι εργάζονται και αυτοαπασχολούνται υπό συγκρίσιμες συνθήκες μπορούν να προσχωρήσουν σε αντίστοιχα συστήματα κοινωνικής ασφάλισης·
- να τους προσφέρεται πράγματι επαρκής κάλυψη, έτσι ώστε να μπορούν να θεμελιώνουν και να ζητούν επαρκή δικαιώματα·
- να διευκολύνεται η μεταφορά των δικαιωμάτων κοινωνικής ασφάλισης από τη μία θέση απασχόλησης στην άλλη·
- να παρέχονται στους εργαζομένους και τους αυτοαπασχολουμένους διαφανείς πληροφορίες σχετικά με τα ασφαλιστικά τους δικαιώματα και υποχρεώσεις.