Αεροπορικές επιδρομές, οδομαχίες και εκρήξεις συνέχιζαν να συγκλονίζουν χθες Σάββατο το Χαρτούμ, την πρωτεύουσα του Σουδάν, όπου οι δεσμεύσεις που ανέλαβαν οι δυο αντίπαλοι στρατηγοί για την κατεπείγουσα απομάκρυνση των αμάχων από τις εμπόλεμες ζώνες και την ασφαλή διανομή ανθρωπιστικής βοήθειας δεν έχουν ακόμη γίνει πραγματικότητα.
Απεσταλμένοι του στρατηγού Άμπντελ Φάταχ αλ Μπουρχάν, του αρχηγού του στρατού, και του Μοχάμεντ Χαμντάν Ντάγκλο, του επικεφαλής των παραστρατιωτικών των Δυνάμεων Ταχείας Υποστήριξης (ΔΤΥ), υπέγραψαν τη νύχτα της Πέμπτης προς Παρασκευή «δήλωση για την προστασία των αμάχων».
Το κείμενο, που διαπραγματεύθηκαν οι δυο πλευρές με σαουδαραβική και αμερικανική μεσολάβηση, προβλέπει να δημιουργηθούν «ασφαλείς διελεύσεις» που θα επιτρέπουν οι άμαχοι να φύγουν από τις περιοχές όπου μαίνονται συγκρούσεις καθώς και να διανέμεται ανθρωπιστική βοήθεια.
Δεν αναφέρεται αντίθετα σε εκεχειρία, παρά μόνο σε μελλοντικές συνομιλίες για προσωρινή κατάπαυση του πυρός και αργότερα σε «διευρυμένες συζητήσεις για τη μόνιμη αναστολή των εχθροπραξιών» οι οποίες θα κλείσουν αύριο έναν μήνα και έχουν στοιχίσει τη ζωή σε τουλάχιστον 750 ανθρώπους –σύμφωνα με τον επίσημο απολογισμό, που θεωρείται πολύ υποτιμημένος–, έχουν τραυματίσει άλλους τουλάχιστον 5.000 και έχουν μετατρέψει 900.000 πολίτες σε εσωτερικά εκτοπισμένους και πρόσφυγες.
Οι συνομιλίες αναμένεται να ξαναρχίσουν στην Τζέντα, είπε χθες στο Γαλλικό Πρακτορείο σαουδάραβας αξιωματούχος. Χαρακτήρισε «σημαντικό βήμα» τη «δήλωση» αυτή, αναγνωρίζοντας όμως ότι η διαδικασία βρίσκεται ακόμη σε «προκαταρκτικό στάδιο».
Ο επικεφαλής της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες (UNHCR), ο Φιλίπο Γκράντι, έκρινε μέσω Twitter πως πρόκειται για «θετικό βήμα προς την αποκατάσταση της ειρήνης» στο Σουδάν.
Αν και η σύναψη προκαταρκτικής συμφωνίας ήταν το ελάχιστο που μπορούσε να γίνει, σύμφωνα με τον Αλί Βερτζί, ειδικό στο Σουδάν, τα μέρη αποφεύγουν να «επικρίνουν τη διαδικασία», καθώς φοβούνται πως θα κάνουν «αυτοεκπληρούμενη προφητεία αποτυχίας».
Οι ΔΤΥ τόνισαν προχθές Παρασκευή πως με δεδομένες «τις εμπειρίες του παρελθόντος», ο στρατηγός «δεν έχει καμία αξιοπιστία ούτε συμφέρον να αμβλύνει τα δεινά του λαού».
Στο Χαρτούμ, κάτοικοι μίλαγαν χθες για ολοένα πιο σφοδρά αεροπορικά πλήγματα. «Οι τοίχοι των σπιτιών τρέμουν», έλεγαν. Σε ορισμένες συνοικίες, τα πυρά πυροβολικού ήταν ασταμάτητα.
Δελτίο
Τις τέσσερις εβδομάδες του πολέμου εκατομμύρια Σουδανοί, κυρίως στην πρωτεύουσα, είναι κλεισμένοι στα σπίτια τους, εν μέσω παραλυτικής ζέστης, χωρίς τρεχούμενο νερό και ρεύμα, αντιμέτωποι με ελλείψεις τροφίμων, φαρμάκων, καυσίμων και χρημάτων.
«Εξαιτίας του πολέμου» οι τιμές έχουν απογειωθεί στην Κασάλα, 400 χιλιόμετρα ανατολικά του Χαρτούμ, είπε ο Μούσα Χασάν, κάτοικος.
Σε αυτή την πολιτεία, που γειτονεύει με την Ερυθραία και όπου έχουν φθάσει δεκάδες χιλιάδες εκτοπισμένοι, «οι τοπικές αρχές κήρυξαν κατάσταση έκτακτης ανάγκης για να ελεγχθούν (οι τιμές) των ειδών πρώτης ανάγκης» και επέβαλαν δελτίο, πρόσθεσε.
Η κατάσταση χαρακτηρίζεται ιδιαίτερα κρίσιμη στη δυτική πολιτεία Νταρφούρ, που γειτονεύει με το Τσαντ και όπου μαινόταν αιματηρός πόλεμος τα χρόνια του 2000.
Σύμφωνα με τον ΟΗΕ, έχουν σκοτωθεί 450 άνθρωποι στην πόλη Ελ Τζενέινα σε μάχες στις οποίες ενεπλάκησαν οπλισμένοι πολίτες, μαχητές φυλών και τοπικές ένοπλες ομάδες.
«Σφαίρες παντού»
Και, καθημερινά, χιλιάδες άνθρωποι περνάνε τα σύνορα, κυρίως με την Αίγυπτο. Δεκάδες χιλιάδες άλλοι προσέφυγαν στο Τσαντ, στο Νότιο Σουδάν και στην Αιθιοπία.
Χώρες όπου, ήδη πριν από τον πόλεμο, η UNHCR τόνιζε πως δεν έχει λάβει παρά «το 15%» των κεφαλαίων που χρειάζεται για να επιχειρήσει.
Η κυβέρνηση του στρατηγού Μπουρχάν ζήτησε χθες από τη διεθνή κοινότητα, ιδίως τον ΟΗΕ, την Αφρικανική Ένωση, τον Αραβικό Σύνδεσμο και περιφερειακές οργανώσεις, να στείλει βοήθεια για να αντιμετωπιστεί η «καταστροφική ανθρωπιστική κατάσταση».
Πρότεινε να σταλεί βοήθεια στο αεροδρόμιο του Πορτ Σουδάν, στην Ερυθρά Θάλασσα (ανατολικά), στο αεροδρόμιο Ντονγκόλα (βόρεια) και στη στρατιωτική βάση Ουάντι Σαΐντνα.
Σύμφωνα με τον ανώτερο σαουδάραβα διπλωμάτη που μίλησε στο Γαλλικό Πρακτορείο, ο στρατηγός Μπουρχάν προσκλήθηκε στη σύνοδο κορυφής του Αραβικού Συνδέσμου στην Τζέντα τη 19η Μαΐου, αλλά δεν είναι σαφές αν θα εκπροσωπήσει το Σουδάν.
Ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ, ο Αντόνιο Γκουτέρες, επισήμανε ότι «ελπίζει πως η δήλωση [που υπογράφτηκε στην Τζέντα] θα εξασφαλίσει πως θα επεκταθούν οι επιχειρήσεις αρωγής άμεσα και με ασφάλεια» και επανέλαβε την έκκλησή του «να κηρυχθεί άμεσα κατάπαυση του πυρός και να γίνουν διευρυμένες συνομιλίες» ώστε τα μέλη να καταλήξουν σε «μόνιμη αναστολή των εχθροπραξιών».
«Ακούμε να λένε ασταμάτητα πως θα υπάρξει εκεχειρία μέσα στις επόμενες επτά ημέρες», είπε στο Γαλλικό Πρακτορείο ο Ουαχάζ Γκαφάρ, στα σύνορα του Σουδάν με την Αίγυπτο. «Αλλά όταν βγαίνεις στον δρόμο, σφαίρες παντού».