Διεθνή

Σουδάν: Επέκταση της διαμάχης Δύσης-Ανατολής ο εμφύλιος


Η εμφύλια διαμάχη στο Σουδάν δεν εμφανίστηκε ως «κεραυνός εν αιθρία», βρίσκεται στο πλαίσιο της σύγκρουσης της Δύσης και κυρίως των ΗΠΑ, με τη Ρωσία και την Κίνα.

Το Σουδάν είναι αρκετά πλούσια περιοχή, μεγάλης έκτασης με σημαντικά αποθέματα πετρελαίου και χρυσού, με την Κίνα να έχει «αναλάβει» τα πρώτα και τη Ρωσία τα δεύτερα. Παράλληλα η γεωστρατηγική θέση στο Κέρας της Αφρικής την κάνει ιδιαίτερα σημαντική για τη ναυσιπλοϊα και στο πλαίσιο αυτό η Τουρκία επιχειρεί και αυτή να «εισβάλει» στο Σουδάν, ενώ και η Αϊγυτπος έχει άμεσο ενδιαφέρον γιατί τα νερά του Νείλου περνούν από τη χώρα αυτή.

Η χώρα της ανατολικής Αφρικής με έκταση 1.861.484 τ.χλμ. και πληθυσμό 46.874.000 κατοίκους, ενώ μέχρι το 2011 ήταν ενωμένο με το νότιο Σουδάν το οποίο έχει έκταση 619.745 τ.χλμ., και ο πληθυσμός του ανέρχεται στους 10.913.000 κατοίκους (εκτιμήσεις του ΟΗΕ για το 2022).

Το Σουδάν έχει υποστεί δύο εμφυλίους πολέμους (1955 έως 1972 ο πρώτος και 1983 έως 2005 ο δεύτερος) μεταξύ βορρά και νότου, που οδήγησε τελικά στην ανεξαρτητοποίηση του νότιου μέρους της χώρας το 2011, ενώ οι φυλετικές συγκρούσεις στο Νταρφούρ συνεχίστηκαν και στο τέλος του 2008, παρά την παρουσία των ειρηνευτικών δυνάμεων.

Στις 25 Οκτωβρίου 2021 έγινε πραξικόπημα στο Σουδάν. Ο Στρατηγός Αμπντέλ Φατάχ Αλ Μπουρχάν και οι Ένοπλες Δυνάμεις διέλυσαν την κυβέρνηση και το Συμβούλιο Κυριαρχίας του Σουδάν, συνέλαβαν τον Πρωθυπουργό Αμπντάλα Χάμντοκ και κήρυξαν κατάσταση έκτακτης ανάγκης στη χώρα.

Στο πλευρό του Μπουρχάν ήταν και οι σημερινοί παραστρατιωτικών των RSF υπό την ηγεσία του στρατηγού Μοχάμεντ Χαμντάν Νταγκάλο, γνωστού ως Χεμέντι.

Έτσι ξέσπασαν συγκρούσεις ανάμεσα στις δυνάμεις του Μπουρχάν που είναι στρατιωτικός (στρατηγός) εκπαιδευμένος και στο εξωτερικό (κυρίως στη Ρωσία) και το Χαμέντι που δεν είναι στρατιωτικός με τη δυτική πορεία μέσω στρατιωτικών σχολών, αλλά έχει ισχυρές στρατιωτικές δυνάμεις και ελέγχει τις πλουτοπαραγωγικές πηγές που χρησιμοποιούν Κίνα και Ρωσία.

Στο πλαίσiο αυτό ο Χαμέντι έχει καλές σχέσεις με τη Σαουδική Αραβία αφού την τροφοδοτούσε με Ένοπλες Δυνάμεις για το μέτωπο της Υεμένης, ενώ ο Μπουρχάν έχει την εύνοια της Αιγύπτου, καθώς αφήνει τα νερά του Νείλου να φτάνουν χωρίς φράγμα στα σύνορα.

Παράλληλα στην περιοχή έχει ερείσματα η Νορβηγία, αλλά και Γερμανία, με την πρώτη να ενδιαφέρεται για τα πετρέλαια αφού διαθέτει τεχνογνωσία εξόρυξης, ενώ η Γερμανία μετά 2011 δραστηριοποιείται κυρίως στο νότιο Σουδάν, αλλά επιθυμεί να αναλάβει ρόλο στην ανοικοδόμηση απέναντι στην Κίνα, η οποία έχει επενδύσει σε πολλές χώρες της Αφρικής, δημιουργώντας υποδομές και δίνοντας αφειδώς δάνεια για αυτές, με αντάλλαγμα δικαιώματα στις πλουτοπαραγωγικές πηγές.

Η συνέχεια του πολέμου της Ουκρανίας

Η Αφρική αποτελεί πεδίο σύγκρουσης της Δύσης με την Ανατολή εδω΄και πολλά χρόνια, με την Κίνα να σπεύδει να καλύψει το «κενό» των πρώην αποικιοκρατικών χωρών (Αγγλία, Γαλλία, Ολλανδία, Πορτογαλία, Βέλγιο), την Τουρκία να προσπαθεί να εισβάλει στη ήπειρο και προσφάτως την Ινδία να κινείται σε ανταγωνιστικό πλαίσιο με την Κίνα, αλλά μόνο στην ανατολική Αφρική.

Οι ΗΠΑ στην «Ομπάμα εποχή» ασχολήθηκαν στο πλαίσιο της «αραβικής άνοιξης», αλλά στην συνέχεια έστρεψαν στην Ασία και την ανατολική Ευρώπη το κέντρο των πολιτικών τους.

Σήμερα στο Σουδάν η επίσημη θέση των ΗΠΑ και της Δύσης γενικότερα είναι να σταματήσει ο εμφύλιος και να επανέλθει δημοκρατική κυβέρνηση όπως ήταν πριν το 2021. Ωστόσο η μανία των δυτικών ΜΜΕ να μεγαλοποιούν τη ρωσική εταιρία μισθοφόρων που δραστηριοποιείται σε πολλές χώρες της Αφρικής, αποκαλύπτει ότι η Δύση έχει ανάμειξη στην υπόθεση.

Σε μία χώρα που ουσιαστικά είχε συμμετοχή μόνο μέσω των διεθνών οργανισμών ξαφνικά παρουσιάζεται ως ειρηνοποιός που δείχνει όμως να μην λαμβάνει υπόψη τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της περιοχής.

Επίσης η έγκριση από Μπουρχάν στη Μόσχα για δημιουργία ναυτικής βάσης (έχει ζητήσει και η Τουρκία κατά πληροφορίες - η οποία έχει και στη Σομαλία) δεν είχε κανένα λόγο να οδηγήσει στη σύγκρουση αφού φαινομενικά και οι δύο πλευρές φέρονται να τα έχουν καλά με τη Μόσχα και έχουν βρει ισορροπίες, ανάμεσα σε Μπουρχάν-Χαμέντι και σε Ρωσία-Κίνα-Αίγυπτο-Σαουδική Αραβία.

Σύμφωνα με διεθνείς αναλύσεις οι σφοδρές μάχες που ξέσπασαν το Σάββατο μετά από εβδομάδες έντασης μεταξύ του στρατού και της ισχυρής παραστρατιωτικής ομάδας, των Δυνάμεων Ταχείας Υποστήριξης (RSF), δεν θα σταματήσουν εύκολα και άμεσα, ενώ ουσιαστικά «κερδισμένος» φέρεται η Δύση, αφού ανοίγει ένα ακόμη μέτωπο για τη Ρωσία και την Κίνα.

Το Σουδάν έχει σημαντικό ενδιαφέρον και για την Ελλάδα αφού είχε μεγάλη και εύπορη ελληνική κοινότητα που σιγά-σιγά εγκατέλειψε τη χώρα και τώρα έχουν απομείνει περίπου 150 Έλληνες κυρίως στην πρωτεύουσα Χαρτούμ.