Ιδρύθηκε πριν από 50 χρόνια στην Κυανή Ακτή στη Γαλλία, όταν η πανεπιστημιακή ζωή ήταν εκεί σε εμβρυικό στάδιο. Η τεχνόπολη Sophia Antipolis, που αποκαλείται και "μικρή Silicon Valley" διαθέτει σήμερα 40.000 θέσεις εργασίας και προσελκύει ακόμη περισσότερες.
Χτισμένη εκ του μηδενός στη μέση μιας θαμνώδους έκτασης, χωρίς δρόμο, νερό και ηλεκτρικό ρεύμα, σε ένα μέρος όπου κυνηγούσαν περδίκια και τσίχλες, η τεχνόπολη ξεπροβάλλει με μια σειρά απρόσωπων μικρών κτιρίων στο μέσο ενός πευκοδάσους το οποίο διασχίζουν δρομείς και είναι γεμάτο με τόξα κατεύθυνσης και ταμπέλες, γραμμένες μερικές φορές στα Αγγλικά. Ελάχιστα είναι τα κτίρια που ξεχωρίζουν για την αρχιτεκτονική τους ιδιομορφία.
Ωστόσο το σημαντικότερο δεν φαίνεται: το ερευνητικό πνεύμα και τα διπλώματα ευρεσιτεχνίας που παράγονται εκεί. Ο τυπικός εργαζόμενος του Sophia Antipolis έχει ανώτερη εκπαίδευση, ξένους συναδέλφους (60 διαφορετικών εθνικοτήτων) και εργάζεται κατά 15% περισσότερο σε σχέση με τους συναδέλφους του στο Παρίσι, καθώς οι αποστάσεις για μια απόδραση το Σαββατοκύριακο είναι πολύ μικρές, αναφέρει το συνδικάτο SYMISA.
Στο Sophia Antipolis, τα μεγέθη των επιχειρήσεων ποικίλλουν, από την Amadeus, Νο 1 παγκοσμίως στις κρατήσεις ταξιδίων, έως τις μικρές νεοφυείς εταιρίες. Τα εργαστήρια είναι ιδιωτικά ή δημόσια, όπως το Inria, το Εθνικό Ινστιτούτο 'Ερευνας για τις ψηφιακές επιστήμες, του οποίου ορισμένοι ερευνητές μετείχαν στη δημιουργία του Διαδικτύου.
Η τεχνόπολη έχει σήμερα ετήσιο κύκλο εργασιών 5,6 δισεκατομμυρίων ευρώ. Μέσα σε μισό αιώνα, οικοδομήθηκε με σκαμπανεβάσματα, αλλά δημιουργεί 1.000 νέες θέσεις εργασίας ετησίως εδώ και μια πενταετία. "Δεν έχουμε πλέον πρόβλημα διαχείρισης της ανάπτυξης" αλλά το αντίστροφο, δηλώνει ο δήμαρχος της Αντίμπ, ο Ζαν Λεονετί, του κόμματος των Ρεπουμπλικανών.
Δημιουργική, αλλά... "νέκρα το βράδυ"
Ρωτήστε τους κατοίκους της ή τους εργαζόμενους: όλοι θα σας πουν ότι είναι ωραία να ζεις και να δουλεύεις στη Sophia Antipolis υπό τον όρο να έχεις αυτοκίνητο και να δουλεύεις πολύ.
Εδώ δεν υπάρχουν υπαίθριοι πωλητές παλαιών βιβλίων, η βιβλιοθήκη είναι μικρή, τα εστιατόρια ανοίγουν μόνο το μεσημέρι. Η περιοχή δεν έχει ακόμη τον παλμό για να ανταγωνιστεί ένα συνηθισμένο κέντρο πόλης.
Ο Φρανουσά Ελζιέρ, μέλος του Sophia Club Entreprise, εγκαταστάθηκε εκεί πριν από 35 χρόνια και παραδέχεται: "Είναι πράγματι νέκρα το βράδυ και το Σαββατοκύριακο, εκτός από τις δραστηριότητες στα σπορ", αλλά "υπάρχει το κλίμα, το πλαίσιο της κατάλληλης ζωής για δημιουργία, το φως, το αεροδρόμιο" της Νίκαιας Κυανή Ακτή και η διεθνής του παροικία κοντά.
"Η τεχνόπολη δύσκολα προσελκύει έδρες εταιριών. Είναι πολύ μακριά από τα κέντρα αποφάσεων", προσθέτει, αλλά είναι η ιδεώδης τοποθεσία για δορυφόρους ανάπτυξης και σχεδιασμού εταιρειών όπως της Toyota, του οποίου ο Ελζιέρ είναι ο οικονομικός διευθυντής. Η Renault και η Mercedes βρίσκονται επίσης στην τεχνόπολη.
Ωστόσο όταν το 1969 ανακοινώθηκε το σχέδιο για τη Sophia Antipolis, ο στόχος να έχει 20.000 ερευνητές το 1980 προκαλούσε γέλια. Η Sophia Antipolis δεν ήταν παρά μια ιδέα ακόμη, που ωρίμασε από τον επιστήμονα και πολιτικό Πιέρ Λαφίτ, ο οποίος πίστευε στη γόνιμη αλληλεπίδραση μεταξύ των πανεπιστημίων, των εταιριών και των καλλιτεχνών.
Η Silicon Valley στην Καλιφόρνια δεν υπήρχε ακόμη, αλλά το επιστημονικό πάρκο του Στάνφορντ χρησίμευσε ως μοντέλο. Το αμερικανικό πανεπιστήμιο νοικιάζει γραφεία σε βιομηχάνους που προσελκύονται απ' αυτό το φυτώριο δεξιοτήτων.
Ένα εκκολαπτήριο επιχειρήσεων στην Κυανή Ακτή;
Σε ένα πλαίσιο τυπικά γαλλικό, το κράτος θα δηλώνει την παρουσία του κατά τη διάρκεια της δημιουργίας του Σοφία Αντίπολις και την εξωγενή ανάπτυξη της τεχνόπολης.
Η L'Oreal αγοράζει πρώτη ένα οικόπεδο το 1971. Η πλακέτα του 1972 οραματίζεται τη "Φλωρεντία του 21ου αιώνα" πριν επέλθει η πετρελαϊκή κρίση και η αποτυχία ενός σχεδίου για την ίδρυση μουσείου σύγχρονης τέχνης με τον φίλο του Πικάσο και αμερικανό μαικήνα Τζόζεφ Χίρσχορν --το οποίο τελικά θα ανοίξει στην Ουάσινγκτον.
Η πραγματική απογείωση θα γίνει στο μέσο της δεκαετίας του 1980 με την εγκατάσταση ξένων επιχειρήσεων.
Ανάλογα με τις οικονομικές διακυμάνσεις, οι τομείς δραστηριότητας εξελίσσονται: η ψηφιακή τεχνολογία παρακάμπτει τις τηλεπικοινωνίες, μετά έρχεται η ώρα της βιοτεχνολογίας, της μικροηλεκτρονικής, σήμερα του αυτόνομου αυτοκινήτου και της τεχνητής νοημοσύνης.