Την επιτακτική ανάγκη να μειωθούν σε μονοψήφιο ποσοστό το συντομότερο τα «κόκκινα» δάνεια των τραπεζών αναδεικνύει η νέα θέση που λαμβάνει η Γερμανία για το θέμα της τραπεζικής ένωσης στην ευρωζώνη, καθώς για πρώτη φορά γίνεται επί της αρχής δεκτό ότι μπορεί να καθιερωθεί ευρωπαϊκή εγγύηση καταθέσεων, αλλά υπό τον απαράβατο όρο ότι θα επιταχυνθεί η εξυγίανση των τραπεζικών ισολογισμών στις χώρες με ποσοστά μη εξυπηρετούμενων δανείων που ξεπερνούν τον ευρωπαϊκό μέσο όρο.
Ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών, που προέρχεται από τους Σοσιαλδημοκράτες, Όλαφ Σολτς, δηλώνει για πρώτη φορά ότι η Γερμανία είναι έτοιμη να εγκρίνει την κοινή ευρωπαϊκή εγγύηση στις τραπεζικές καταθέσεις. Με άρθρο του στους Financial Times, ο Σολτς αφήνει σαφώς να εννοηθεί ότι το Βερολίνο θα μπορούσε να άρει τις ενστάσεις του, που έχουν μπλοκάρει ως τώρα τις συζητήσεις για την πρόοδο της τραπεζικής ένωσης της Ευρώπης. «Είναι αδήριτη η ανάγκη εμβάθυνσης και ολοκλήρωσης της ευρωπαϊκής τραπεζικής ένωσης. Ύστερα από χρόνια συζητήσεων, το αδιέξοδο πρέπει να αρθεί», τονίζει χαρακτηριστικά.
Μέχρι τώρα, η Γερμανία μπλοκάρει τις συζητήσεις για την εγγύηση καταθέσεων, που αποτελεί θέμα – ταμπού για τη χώρα, καθώς υπάρχει η ανησυχία ότι οι Γερμανοί φορολογούμενοι θα κληθούν να πληρώσουν για τις καταρρεύσεις τραπεζών σε χώρες με τραπεζικά συστήματα που μαστίζονται από πολύ υψηλά ποσοστά «κόκκινων» δανείων, όπως η Ιταλία και η Ελλάδα.
Φαίνεται, όμως, ότι οι εξελίξεις που φέρνει το επικείμενο Brexit αλλάζουν τη στάση της γερμανικής ηγεσίας. Όπως επισημαίνει ο Σολτς, το γεγονός ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση θα χάσει, λόγω του Brexit, το Σίτι του Λονδίνου, δηλαδή το μεγαλύτερο χρηματοπιστωτικό κέντρο της, σημαίνει ότι είναι η ώρα για την Ε.Ε. να προωθήσει την καλύτερη ενοποίηση του δικού της τραπεζικού συστήματος.
Για να καμφθούν, όμως, οριστικά οι αντιστάσεις της Γερμανίας στην καθιέρωση της ευρωπαϊκής εγγύησης καταθέσεων, που θα προσφέρει ασφάλεια στους καταθέτες των χωρών με προβλήματα στο τραπεζικό σύστημα, όπως η Ελλάδα, ένας από τους βασικούς όρους που θέτει ο Σολτς είναι να επιταχυνθεί περαιτέρω η μείωση των μη εξυπηρετούμενων δανείων. Πρόκειται για μια απαίτηση που θα δημιουργήσει δυσκολίες ιδιαίτερα στην Ελλάδα, δεδομένου ότι είναι εξαιρετικά υψηλό το ποσοστό των «κόκκινων» δανείων και οι ως τώρα προσπάθειες μείωσης χαρακτηρίζονται από βραδείς ρυθμούς.
Η κυβέρνηση επιδιώκει να επιταχύνει τη διαδικασία δραστικά, μέσω του σχεδίου «Ηρακλής», που θα επιτρέψει τιτλοποιήσεις προβληματικών δανείων με κρατικές εγγυήσεις, ώστε μέσα στο 2020 μέγαλου ύψους προβληματικά δάνεια να φύγουν από τους τραπεζικούς ισολογισμούς. Προς το παρόν, όμως, αρκετές τεχνικές παράμετροι του σχεδίου παραμένουν ασαφείς και είναι δύσκολο να εκτιμηθεί αν οι τράπεζες θα επιτύχουν τους φιλόδοξους στόχους, για τιτλοποίηση δανείων συνολικού ύψους 30 δισ. ευρώ, με εγγυήσεις ύψους 9 δισ. ευρώ, οι οποίες θα καλύψουν τα καλύτερα προβληματικά δάνεια, ώστε να βγουν από τους ισολογισμούς δάνεια ύψους 11 δισ. ευρώ.
Οι προσπάθειες του υπουργείου Οικονομικών σε συνεργασία και με τις νομικές υπηρεσίες των ελληνικών τραπεζών για την οριστικοποίηση του σχεδίου είναι συνεχείς και γίνονται με στόχο να οριστικοποιηθούν και οι τελευταίες λεπτομέρειες, ώστε να σταλεί το σχέδιο στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα.
Από τις τοποθετήσεις του Γερμανού υπουργού Οικονομικών γίνεται σαφές, πάντως, ότι η Ελλάδα αντιμετωπίζει μια νέα και πολύ ισχυρή πίεση για να καταφέρει να μειώσει σε μονοψήφιο ποσοστό τα «κόκκινα» δάνεια πριν το τέλος του 2021. Αν υπάρξουν νέες καθυστερήσεις και αστοχίες, η χώρα κινδυνεύει ή να κατηγορηθεί ότι έχει την ευθύνη για την καθυστέρηση και της καθιέρωσης της ευρωπαϊκής εγγύησης καταθέσεων, ή, ακόμη χειρότερα, να προχωρήσουν οι άλλες χώρες της ευρωζώνης σε αυτό το εξαιρετικά σημαντικό στάδιο της τραπεζικής ένωσης, αφήνοντας την Ελλάδα πίσω, για να συμμετάσχει σε μεταγενέστερη φάση.