Η δικογραφία με τις καταθέσεις προστατευόμενων μαρτύρων για το σκάνδαλο Novartis έφθασε στη Βουλή, τα εμπλεκόμενα στην υπόθεση πολιτικά πρόσωπα είχαν την ευκαιρία να απαντήσουν στις εις βάρος τους κατηγορίες και η υπόθεση θα διερευνηθεί από την Επιτροπή Προκαταρκτικής Εξέτασης και τη Δικαιοσύνη.
Από όσα αναφέρονται στις καταθέσεις των προστατευόμενων μαρτύρων, προκύπτουν και καταγγελίες εις βάρος ενός θεσμού με καίριο ρόλο στη Δημόσια Υγεία: ο Εθνικός Οργανισμός Παροχής Υπηρεσιών Υγείας (ΕΟΠΥΥ) φέρεται, σύμφωνα με μαρτυρίες, να εμπλέκεται σε παράνομες μεθοδεύσεις προς όφελος της Novartis.
Του ΓΡΗΓΟΡΗ ΣΑΜΠΑΝΗ*
Ειδικότερα, από τις καταθέσεις των μαρτύρων προκύπτει ότι ο ΕΟΠΥΥ έκανε παραγγελίες ακριβών φαρμάκων διπλάσιου όγκου από τις πραγματικές ανάγκες, κατόπιν συνεννόησης πρώην διοικητή του με τον αντιπρόεδρο της Novartis. Ο ΕΟΠΥΥ, κατά τη μαρτυρία αυτή, επέστρεφε τα πλεονάζοντα φάρμακα, τα οποία αποθηκεύονταν προσωρινά από ιδιωτικές εταιρείες και στη συνέχεια εξάγονταν -με κέρδος για την εταιρεία και ζημία για το Δημόσιο.
Με την ιδιότητά μου ως μέλους του διοικητικού συμβουλίου του ΕΟΠΥΥ - και χωρίς να εκπροσωπώ επίσημα τον Οργανισμό -αντιλαμβάνομαι ότι οι παραπάνω αιτιάσεις βρίσκονται πολύ μακριά από την πραγματικότητα, δημιουργώντας εσφαλμένες δυσμενείς εντυπώσεις για έναν φορέα που αποτελεί αιχμή του δόρατος στην προσπάθεια εξορθολογισμού της δημόσιας δαπάνης για την Υγεία.
Οι παραγγελίες ακριβών φαρμάκων από τον ΕΟΠΥΥ εμφανίζονται από τον άγνωστο μάρτυρα σαν να αποφασίζονται κατά το δοκούν από το διοικητή του ΕΟΠΥΥ, ο οποίος δήθεν μπορεί να έλθει σε συνεννόηση με ενδιαφερόμενες εταιρείες για να τις ρυθμίσει σύμφωνα με τα δικά τους συμφέροντα, προφανώς με το αζημίωτο για τον ίδιο.
Πρόκειται για μνημειώδη ανακρίβεια! Οι παραγγελίες γίνονται από τις περιφερειακές διευθύνσεις του ΕΟΠΥΥ, ύστερα από σχετικά αιτήματα των περιφερειακών φαρμακείων, στη βάση της συνταγογράφησης που έχει γίνει από τους γιατρούς. Σε αυτή τη διαδικασία ουδείς παρεμβάλλεται, ούτε καν η διοίκηση του ΕΟΠΥΥ.
Αν υπήρχαν τέτοιες παράνομες μεθοδεύσεις, θα είχαν καταγραφεί μεγάλου όγκου επιστροφές φαρμάκων από το μηχανογραφικό σύστημα του ΕΟΠΥΥ. Υπηρεσιακοί παράγοντες του ΕΟΠΥΥ ζήτησαν από την εταιρεία που διαχειρίζεται το πληροφοριακό σύστημα να ελέγξει τα σχετικά στοιχεία. Διαπιστώθηκε ότι επιστροφές φαρμάκων δεν υπήρχαν, όπως δεν έχει καταγραφεί και κάποια διόγκωση στις παραγγελίες.
Όσα λοιπόν αναφέρονται από τους μάρτυρες για τον ΕΟΠΥΥ, ίσως να αποτελούν μια προσπάθεια να εμπλουτίσουν τις μαρτυρίες τους με εντυπωσιακές καταγγελίες. Προφανώς όμως δεν έχουν ερείσματα στην πραγματικότητα.
Εξάλλου, όσοι γνωρίζουν σε μεγαλύτερο βάθος τι πραγματικά συμβαίνει στο χώρο της δημόσιας υγείας, γνωρίζουν ότι ο ΕΟΠΥΥ έχει από την ίδρυσή του καθοριστική συμβολή στην πάταξη νοσηρών φαινομένων, ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά τις πάσης φύσεως λαθροχειρίες στη συνταγογράφηση φαρμάκων, κυρίως με την εμπλοκή γιατρών και φαρμακοποιών.
Για πρώτη φορά η συνταγογράφηση φαρμάκων γίνεται ηλεκτρονικά, με σαφείς κανόνες που ισχύουν για όλους και με συνεχείς ελέγχους και επιβολή κυρώσεων στους παραβάτες: αυτή είναι η βασική συμβολή του ΕΟΠΥΥ στην προσπάθεια ελέγχου και εξορθολογισμού της φαρμακευτικής δαπάνης.
Ολοι πλέον αναγνωρίζουν την αξία της, εκτός ίσως από όσους είχαν μάθει να κερδοσκοπούν αθέμιτα εις βάρος του κοινωνικού συνόλου.
Είναι πρόωρο να συμπεράνει κανείς αν τα όσα έχουν καταθέσει οι προστατευόμενοι μάρτυρες οδηγούν σε πραγματικές αποκαλύψεις σκανδαλωδών πρακτικών.
Βέβαιο είναι, πάντως, ότι όσα έχουν καταθέσει για τον ΕΟΠΥΥ στερούνται βάσεως, είναι παντελώς ανακριβή. Και το μόνο που επιτυγχάνεται με την αποκάλυψη αυτών των μαρτυριών, είναι να πλήττεται το κύρος ενός πολύ σημαντικού θεσμού και να αμφισβητείται από τους πολίτες ο ρόλος, η αποτελεσματικότητά του και το αδιάβλητο των διαδικασιών που εφαρμόζει. Αυτό δεν πρέπει να γίνει ανεκτό.
*Οικονομολόγος, μέλος ΔΣ του ΕΟΠΥΥ